Zdzisław Zygmunt Żandarowski, urodzony 23 sierpnia 1929 roku w Warszawie, to postać związana z polskim życiem publicznym oraz prawnym. Jego kariera obejmowała działalność w różnych instytucjach państwowych, a także aktywność w partii komunistycznej. Żandarowski był posłem na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w trzech kadencjach: VI, VII oraz VIII, co potwierdza jego wpływ na politykę w czasie PRL.
W latach 1975–1980 zajmował również stanowisko sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, co podkreśla jego rolę w kształtowaniu polityki partii w tym okresie. Dodatkowo, w 1980 roku, znalazł się w gronie członków Rady Państwa, co świadczy o jego zaangażowaniu w wysokie struktury władzy w Polsce. Jego działalność polityczna zakończyła się śmiercią 4 lipca 1994 roku w Radomiu.
Życiorys
Zdzisław Żandarowski był synem Franciszka i Marianny. Jego zaangażowanie w życie polityczne zaczęło się w 1948 roku, kiedy przystąpił do Polskiej Partii Robotniczej, która później stała się częścią Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Działał także w Związku Walki Młodych oraz Związku Młodzieży Polskiej. W latach 1950-1951 pełnił funkcję nauczyciela w łódzkim liceum ogólnokształcącym, a następnie do 1952 roku był aplikantem w Prokuraturze Łódzkiej.
Ukończył studia na Uniwersytecie Łódzkim w 1952 roku oraz na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie uzyskał dyplom w 1954 roku. W 1953 roku rozpoczął współpracę z redakcją „Po prostu”. W latach 1954-1956 pełnił rolę I sekretarza komitetu uczelnianego PZPR na UW, a od 1956 roku pracował w aparacie partyjnym Komitetu Warszawskiego. W ramach tej instytucji zajmował się edukacją jako instruktor Wydziału Oświaty, a następnie awansował na zastępcę kierownika i kierownika Wydziału Propagandy oraz Wydziału Nauki i Oświaty. W okresie od 1960 do 1969 roku był sekretarzem tego komitetu.
Od 1968 roku Żandarowski stał się członkiem Komitetu Centralnego PZPR. W latach 1969-1970 pełnił funkcję zastępcy kierownika Wydziału Organizacyjnego KC oraz redaktora naczelnego „Życia Partii”. W późniejszych latach zajmował stanowiska kierownicze, w tym w latach 1971-1977 był kierownikiem Wydziału Organizacyjnego KC. W okresie od 1972 do 1975 roku był członkiem Sekretariatu KC, a w latach 1975-1980 sekretarzem KC. W roku 1980 został członkiem Rady Państwa oraz zastępcą członka Biura Politycznego KC PZPR. Jako poseł na Sejm PRL VI, VII i VIII kadencji, w latach 1972-1980 przewodniczył Komisji Mandatowo-Regulaminowej w VI i VII kadencji.
6 października 1980 roku został odwołany z KC, a 15 lipca 1981 roku został wykluczony z partii przez IX Zjazd, będąc członkiem kierownictwa związanego z Edwardem Gierkiem. W grudniu 1980 roku złożył rezygnację z mandatu poselskiego na wezwanie VII Plenum KC PZPR. W lipcu 1981 roku Rada Państwa PRL odebrała mu najwyższe odznaczenia państwowe. Po wprowadzeniu stanu wojennego, 13 grudnia 1981 roku, został internowany razem z innymi prominentnymi członkami ekipy Edwarda Gierka, a zwolniono go w 1982 roku. Po tym okresie przeszedł na emeryturę.
Po zakończeniu życia Zdzisław Żandarowski został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze G-1-56. W pogrzebie uczestniczyli m.in.: Stanisław Kania, Kazimierz Barcikowski, Henryk Jabłoński, Edward Babiuch, Józef Kępa, Józef Pińkowski, Tadeusz Wrzaszczyk, Jerzy Waszczuk oraz inni działacze polityczni. W imieniu przyjaciół przemawiał Stanisław Kociołek.
Odznaczenia
Wśród licznych odznaczeń, które otrzymał Zdzisław Żandarowski, wyróżniają się następujące:
- Order Budowniczych Polski Ludowej (1979, odebrany w 1981),
- Order Sztandaru Pracy I klasy (odebrany w 1981),
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1969),
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Medal 30-lecia Polski Ludowej (1974),
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
- Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
- Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
- Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1970),
- Medal jubileuszowy „Trzydziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (ZSRR, 1975),
- Medal 90-lecia urodzin Georgi Dymitrowa (Bułgaria, 1972),
- Medal 50-lecia Komunistycznej Partii Czechosłowacji (Czechosłowacja, 1971),
- i inne.
Przypisy
- Będą pozbawieni odznaczeń, „Trybuna Robotnicza”, nr 139, 14.07.1981 r., s. 1.
- „Głos Słupski”, nr 185, 18.07.1969 r., s. 2.
- Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
- Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 3, 30.04.1970 r., s. 15.
- Medale 30-lecia dla czołowych działaczy partyjnych i państwowych, „Trybuna Robotnicza”, nr 170, 19.07.1974 r., s. 1.
- Medale radzieckie dla polskich przywódców, „Dziennik Bałtycki”, nr 106, 09–11.05.1975 r., s. 1.
- Medale Georgi Dymitrowa dla członków kierownictwa PZPR, „Trybuna Robotnicza”, nr 266, 08.11.1972 r., s. 1.
- Medale 50-lecia KPCz dla kierowniczych działaczy PZPR, „Trybuna Robotnicza”, nr 174, 24–25.07.1971 r., s. 2.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Franciszek Fiedler | Józef Gitler-Barski | Tadeusz Perkowski | Jacek Najder (dyplomata) | Andrzej Bondarewski | Jarosław Bratkiewicz | Stanisław Dubois | Katarzyna Doraczyńska | Zbigniew Brzeziński | Janusz Wilhelmi | Adolf Ciborowski | Artur Michalski | Marek Opioła | Jerzy Rejt | Jacek Cichocki | Kazimierz Bagiński | Maria Eiger-Kamińska | Antoni Wieniawski | Dyonizy Gliński | Leon Ludwik SapiehaOceń: Zdzisław Żandarowski