John Malchase David Shalikashvili, znany jako dżon malchaz dewid szalikaszwili, to postać o bogatej historii, która miała istotny wpływ na amerykańskie siły zbrojne. Urodził się 27 czerwca 1936 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 23 lipca 2011 roku w Tacomie.
Był nie tylko generalnym oficerem, ale także Przewodniczącym Kolegium Połączonych Szefów Sztabów w latach 1993–1997. Jego kadencja na tym znaczącym stanowisku odgrywała kluczową rolę w kształtowaniu strategii wojskowej USA.
Życiorys
Rodzina, dzieciństwo i młodość
John Shalikashvili pochodzi z rodziny gruzińskiej o szlacheckich korzeniach. Jego ojciec, książę Dimitri Szalikaszwili (1896–1978), miał znaczącą historię, służąc w Armii Imperium Rosyjskiego. Po rewolucji październikowej, Dimitri stał się podporucznikiem w armii Demokratycznej Republiki Gruzji. W 1921 roku, kiedy Gruzja została włączona do ZSRR, pracował w misji dyplomatycznej w Turcji, a następnie osiedlił się w Polsce. Tam założył rodzinę i pracował jako oficer kontraktowy w Wojsku Polskim. Po ukończeniu Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, osiągnął stopień rotmistrza i służył w 1 Pułku Szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. Brał również udział w kampanii wrześniowej 1939 roku.
W 1941 roku dołączył do Legionu Gruzińskiego, organizowanego przez Wehrmacht, a jego oddział został później włączony do SS-Waffengruppe Georgien i przeniesiony do Normandii, gdzie został wzięty do niewoli przez wojska alianckie. Jego rodzina, w tym żona Maria oraz dzieci, pozostawała w Warszawie, a w 1944 roku uciekła do Niemiec, gdzie spotkała się z Dimitrim.
Jan, znany później jako John Shalikashvili, przyszedł na świat w 1936 roku w Warszawie. W 1944 roku, w obliczu nadciągającej Armii Czerwonej, jego rodzina wyjechała do Niemiec. Po zakończeniu wojny i uwolnieniu ojca z niewoli w 1952 roku, rodzina osiedliła się w Stanach Zjednoczonych. W Nowym Świecie Dimitri znalazł zatrudnienie w koncernie energetycznym Ameren, a Maria pracowała jako urzędniczka w Commercial National Bank. Z czasem rodzina osiedliła się w Peorii, Illinois. John’s edukacja rozpoczęła się w lokalnych szkołach, a jego ambicje doprowadziły go do studiów na Uniwersytecie Bradley, gdzie w 1958 roku uzyskał dyplom inżyniera mechanika. W tym samym roku rodzina otrzymała amerykańskie obywatelstwo. W 1970 roku zdobył tytuł magistra w dziedzinie stosunków międzynarodowych na George Washington University.
Kariera wojskowa
W lipcu 1958 roku John został powołany do służby wojskowej. Po roku udało mu się ukończyć szkołę oficerską, co zaowocowało awansem na podporucznika. Jego kariera w armii obejmowała służbę w oddziałach artylerii, w tym na stanowiskach dowódcy plutonu i baterii. W latach 1968–1969 pełnił rolę oficera sztabowego w Wietnamie, a potem studiował w Naval War College w Newport, Rhode Island.
W 1970 roku John kontynuował swoją służbę jako oficer artylerii, a od 1975 roku jako dowódca batalionu w 9. Dywizji Piechoty w Forcie Lewis. W 1977 roku brał udział w zajęciach w U.S. Army War College oraz dowodził artylerią 1. Dywizji Pancernej w Niemczech. W 1987 roku objął dowództwo 9. Dywizji Piechoty w Forcie Lewis. Po wojnie w Zatoce Perskiej w 1991 roku, zdobył dowództwo Operacji Provide Comfort, mającej na celu wsparcie kurdyjskiej ludności w północnym Iraku.
W 1993 roku, na mocy nominacji prezydenta Billa Clintona, objął stanowisko Przewodniczącego Kolegium Połączonych Szefów Sztabów, które sprawował od 25 października. W wyniku zakończenia służby, w 1997 roku przeszedł na emeryturę.
W stanie spoczynku
Po zakończeniu kariery wojskowej, w 2004 roku, brał udział jako doradca w kampanii prezydenckiej Johna Kerry’ego. Jego doświadczenie zostało docenione, gdy pracował jako profesor wizytujący w Center for International Security and Cooperation na Uniwersytecie Stanforda. Oprócz tego był dyrektorem w takich firmach jak Russell Investments, L-3 Communications, Inc., Plug Power Inc., United Defense, Inc. oraz w National Bureau of Asian Research. Niestety, 7 sierpnia 2004 roku przeszedł poważny udar mózgu, co znacznie wpłynęło na jego życie.
Odznaczenia
John Shalikashvili, w trakcie swojej kariery wojskowej, otrzymał szereg odznaczeń, które świadczą o jego znakomitych osiągnięciach oraz zasługach. Oto lista medalów i wyróżnień, które zdobył:
- Combat Infantry Badge,
- Parachutist Badge,
- Office of the Joint Chiefs of Staff Identification Badge,
- Army Staff Identification Badge,
- Defense Distinguished Service Medal – czterokrotnie,
- Distinguished Service Medal,
- Legia Zasługi – trzykrotnie,
- Brązowa Gwiazda z odznaką waleczności,
- Meritorious Service Medal – czterokrotnie,
- Air Medal,
- Joint Service Commendation Medal,
- Army Commendation Medal,
- Prezydencki Medal Wolności,
- National Defense Service Medal – dwukrotnie,
- Armed Forces Expeditionary Medal,
- Vietnam Service Medal,
- Southwest Asia Service Medal,
- Humanitarian Service Medal,
- Army Service Gibbon,
- Overseas Service Ribbon,
- Inter-American Defense Board Medal,
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej (1997),
- Meritorious Service Medal (Kanada),
- Vietnam Gallantry Cross Unit Citation (Wietnam Południowy),
- Armed Forces Honor Medal (Wietnam Południowy),
- Medal „Za kampanię w Wietnamie” (Wietnam Południowy),
- Order Lwa Białego grupy wojskowej III klasy (Czechy, 1998).
Przypisy
- Raymond K. Bluhm (red.) – US Army, A Complete History, Army Historical Foundation, Nowy Jork 2004 r., s. 685, ISBN 0-88363-640-4
- Raymond K. Bluhm (red.) – US Army, A Complete History, s. 691
- M.P. z 1997 r. nr 83, poz. 814
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Stanisław Hetmanek | Józef Nowicki | Kazimierz Rosen-Zawadzki | Barbara Sowa | Jan Rodowicz | Bohdan Jarociński | Maria Więckowska | Witold Bartnicki | Barbara Matys-Wysiadecka | Andrzej Romocki | Józef Longin Sowiński | Jerzy Stanisław Misiak | Jan Kownacki | Eugeniusz Koecher | Zdzisław Henneberg | Kazimierz Moniuszko | Sławomir Bittner | Jadwiga Obrembalska | Ryszard Widelski | Henryk KożuchowskiOceń: John Shalikashvili