Tadeusz Korniłowicz

Nauka i edukacja

Tadeusz Edward Korniłowicz, znany także pod pseudonimem „Bisygoń”, to postać o bogatym dorobku i licznych osiągnięciach, urodzony w Warszawie w dniu 13 lub 18 lutego 1880. Jego życie zakończyło się tragicznie w 1940 roku w Kijowie.

Korniłowicz był wszechstronnym człowiekiem: był nie tylko uznawanym psychologiem i pisarzem, ale także aktywnie działał na rzecz ochrony przyrody. Jego pasja do gór zaowocowała tym, że był taternikiem i grotołazem, co tylko podkreśla jego zamiłowanie do natury oraz podejście do życia. Jako ratownik górski, niejednokrotnie pomagał innym w trudnych warunkach górskich.

W trakcie swojej kariery wojskowej osiągnął stopień pułkownika Wojska Polskiego, co świadczy o jego zaangażowaniu i oddaniu służbie wojskowej. Jako wykładowca wojskowy dzielił się swoją wiedzą i doświadczeniem z młodszymi pokoleniami, a jego umiejętności administracyjne zaowocowały pracą jako urzędnik.

Od 1936 roku był także członkiem Głównego Sądu Koleżeńskiego Związku Legionistów Polskich, jednak wkrótce zrezygnował z tej funkcji. Jego heroiczne działania w czasie służby wojskowej przyniosły mu odznaczenie, gdyż był kawalerem Orderu Virtuti Militari.

Na zawsze pozostanie zapamiętany jako ofiara zbrodni katyńskiej, co stanowi mocny akcent w historii Polski i przypomina o tragicznych losach narodowych bohaterów.

Życiorys

Tadeusz Korniłowicz przyszedł na świat jako potomek Edwarda Korniłowicza, który zmarł w 1909 roku, oraz Wiktorii, z domu Poll, która odeszła w 1911 roku. W jego rodzinie byli również bracia: Rafał Marian (1876–1916), Kazimierz (1892–1939) oraz Władysław Emil (1884–1946). Młody Tadeusz uczęszczał do warszawskiego gimnazjum, jednak w 1900 roku został relegowany z powodu uczestnictwa w tajnych kółkach samokształcenia. Po pomyślnym zdaniu egzaminu dojrzałości w Petersburgu rozpoczął około 1902 roku studia medyczne w Moskwie, z których zrezygnował po dwóch latach, angażując się w działalność „Biblioteki Polskiej” przy „Towarzystwie Dobroczynności”. W latach 1906–1909 kontynuował naukę medycyny na Uniwersytecie Jagiellońskim, ale nigdy ich nie ukończył.

Właściwe życie Korniłowicza toczyło się wokół działalności społecznej i kulturalnej, w tym skautingu oraz ochrony przyrody. Od 1903 roku regularnie odwiedzał Zakopane, gdzie poznawał walory Tatr, uprawiając turystykę, taternictwo i narciarstwo. Jego zaangażowanie w zakopiańską Bratnią Pomoc trwało od 1908 do 1914 roku. Od 1906 roku był aktywnym członkiem sekcji turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego, a w 1911 roku dołączył do sekcji przyrodniczej. Był jednym z pomysłodawców ustanowienia sekcji ochrony Tatr TT. W 1911 roku wraz z Mariuszem Zaruskim dokonał drugiego zimowego wejścia na Opalony Wierch, a dwa lata później został członkiem Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (TOPR). Brał udział w pięciu wyprawach ratunkowych, w tym w 1914 roku do Żlebu Drège’a. W 1913 roku wraz z Mariuszem Zaruskim oraz Józefem Oppenheimem odkrył górne piętro Jaskini Kasprowej Niżniej w Dolinie Kasprowej.

W czasie I wojny światowej Tadeusz walczył w Legionach Polskich, gdzie wstąpił do I Brygady. Służył w 1 pułku ułanów Władysława Beliny-Prażmowskiego, nosząc pseudonim „Bisygoń”. W grudniu 1914 roku doznał rany podczas bitwy pod Łowczówkiem, a w 1915 roku ranny został pod Sandomierzem. Po każdej kontuzji przechodził rekonwalescencję w Zakopanem. W 1916 roku powrócił do 1 pułku ułanów. Od lutego do kwietnia 1917 roku uczęszczał na kawaleryjski kurs podoficerski przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce, gdzie uzyskał bardzo dobre wyniki. W tym samym roku został zwolniony z Legionów.

Po 1918 roku, gdy Polska odzyskała niepodległość, Tadeusz został wcielony do Wojska Polskiego jako oficer kawalerii. Pełnił funkcję dyrektora Uniwersytetu Żołnierskiego w 1919 roku. Jako major wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919–1920. W 1923 roku i 1924 roku był częścią kadry naukowej Szkoły Podchorążych w Warszawie. Jego kariera wojskowa posunęła się do przodu, gdy w 1928 roku awansował do stopnia podpułkownika w korpusie oficerów administracji działu naukowo-oświatowego. Był wykładowcą psychologii w Szkole Podchorążych Sanitarnych w Warszawie przed 1932 rokiem, a w 1934 roku figurował w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień w Warszawie Miasto III. W 1938 roku objął stanowisko naczelnika wydziału w Departamencie Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych.

W dziedzinie badań naukowych Korniłowicz odnosił sukcesy, publikując prace na temat historii, psychologii wojskowej oraz ochrony przyrody w Tatrach. Jego artykuły były zamieszczane w piśmie „Żołnierz Polski” od 1937 do 1939 roku. Promował oświatę i psychologię w wojsku, będąc członkiem Towarzystwa Wiedzy Wojskowej, a także współtworzył hasła do Encyklopedii Wojskowej. Dodatkowo był założycielem i wiceprzewodniczącym „Koła Beliniaków”, a także redaktorem pisma „Beliniak”.

Początek II wojny światowej w 1939 roku zastał go w stopniu pułkownika, kiedy to 3 września został powołany do służby. Po ewakuacji z Sztabem Generalnym Wojska Polskiego wyjechał na Podole. 14 września po raz ostatni zobaczył swoją rodzinę w majątku rodziny Paygert nad Zbruczem, po czym oddalił się w kierunku Czortkowa, gdzie czekał na eszelon ewakuacyjny Ministerstwa Spraw Wojskowych. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 roku został aresztowany przez Sowietów na terenach wschodnich II Rzeczypospolitej. Początkowo przetrzymywany był w obozie w Kozielsku, a później trafił do więzienia przy ulicy Karolenkiwskiej 17 w Kijowie, gdzie według relacji został zamordowany przez NKWD prawdopodobnie na wiosnę 1940 roku. Jego nazwisko znalazło się na tak zwanej Ukraińskiej Liście Katyńskiej opublikowanej w 1994 roku (znajdował się na liście wywózkowej 42-29 z numerem 1233). Ofiary tego tragicznego wydarzenia zostały pochowane na Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni w 2012 roku.

Tadeusz Korniłowicz był mężem Jadwigi Korniłowiczowej (1883–1969), córki znanego pisarza Henryka Sienkiewicza, z którą doczekał się córki Marii (1925–1996), również pisarki i tłumaczki. Mieli swoje miejsce zamieszkania w Zakopanem na Bystrem, w obiektach znanych jako „Korniłowiczówka”. Tadeusz Korniłowicz łączył bliskie relacje ze Stanisławem Witkiewiczem, pisząc o nim różnorodne prace, w tym księgę pt. O Stanisławie Witkiewiczu wydaną w 1916 roku. Witkiewicz był projektantem kapliczki z 1907 roku, zlokalizowanej przy domu rodziny Korniłowiczów (ulica Karłowicza).

Upamiętnienie

W powieści autorstwa Andrzeja Struga, znanej jako Zakopanoptikon, która były publikowana w latach 1913–1914, Tadeusz Korniłowicz został ukazany w postaci fikcyjnej, nazwanej Tołumbas.

W celu jego upamiętnienia została umieszczona symboliczną inskrypcja na grobowcu rodzinnym, który znajduje się na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 26-3-14/15.

W maju 2010 roku, w ramach akcji „Katyń… pamiętamy” / „Katyń… Ocalić od zapomnienia”, w miejscowości Ruciane-Nida, przy Zespole Szkół Samorządowych, został zasadzony Dąb Pamięci, aby uhonorować Tadeusza Korniłowicza.

Ordery i odznaczenia

W życiu i karierze Tadeusza Korniłowicza znalazło się wiele wyróżnień oraz odznaczeń, które potwierdzają jego zasługi.

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
  • Krzyż Niepodległości (przyznany 12 maja 1931),
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (otrzymany 2 maja 1923),
  • Krzyż Walecznych (dwukrotnie),
  • Złoty Krzyż Zasługi (przyznany 19 marca 1937),
  • Order Palm Akademickich (nadany przez III Republikę Francuską).

Oceń: Tadeusz Korniłowicz

★★★★★
Średnia ocena:4.91 Liczba ocen:11