Karol Bajer to postać, która została odnotowana w polskiej historii jako wyjątkowy inżynier oraz chemik. Urodził się 28 sierpnia 1889 roku w Warszawie, co stanowiło początek jego niezwykłej kariery w dziedzinie nauki i technologii.
Jego życie zakończyło się 1 lipca 1972 roku w Łodzi, pozostawiając po sobie ślad jako aktywny działacz społeczny i gospodarczy, przyczyniający się do wielu inicjatyw i projektów w Polsce.
Życiorys
Karol Bajer przyszedł na świat w rodzinie właścicieli majątku w powiecie płońskim, Liczył czterech braci i sióstr: Mieczysławę, Stanisława, Michała oraz Lucjana. Ukończył naukę w Szkole Handlowej Zgromadzenia Kupców w Warszawie, zdobywając dyplom w 1907 roku. Jego droga edukacyjna nie była jednak prosta, gdyż został aresztowany za bojkot warszawskich uczelni, gdzie nauczano w języku rosyjskim. Po tych wydarzeniach, kontynuował studia na Uniwersytecie we Fryburgu oraz Uniwersytecie w Montpellier, gdzie w 1912 roku uzyskał tytuł inżyniera chemika.
Po ukończeniu studiów, Bajer osiedlił się w Łodzi, gdzie rozpoczął pracę jako kolorysta w fabrykach Karola Scheiblera. W latach 1919–1920 pełnił zadania nauczyciela fizyki, chemii oraz towaroznawstwa w średnich szkołach łódzkich. Dodatkowo, działał jako Naczelnik Wydziału Gospodarczego w Urzędzie Miasta Łodzi. W 1920 roku awansował na stanowisko Zastępcy Naczelnika Wydziału Przemysłowego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi, a w latach 1929–1939 kierował Izbą Przemysłowo-Handlową w Łodzi.
W tym okresie, jako delegat Polski uczestniczył w komisjach traktatowych z Anglią, Niemcami, a także ZSRR. Był także przedstawicielem rządu w Międzynarodowej Izbie Handlowej w Paryżu oraz uczestniczył w Kongresie Przemysłu i Handlu w Waszyngtonie. W 1933 roku, wśród grona swoich przyjaciół, założył Rotary Club Łódź, który jest łódzkim oddziałem Rotary International. W 1936 roku, stał się współzałożycielem i członkiem Towarzystwa Przyjaciół Łodzi.
Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Polski przez okupanta niemieckiego, Bajer angażował się w pomoc dla osób uwięzionych w obozie w Radogoszczu. Niestety, sam również został aresztowany przez Gestapo, co zaowocowało krótkim pobytem w areszcie. W 1940 roku, w obawie przed aresztowaniem, wyjechał do Warszawy, gdzie objął stanowisko Pełnomocnika Rządu Emigracyjnego ds. przemysłu włókienniczego. W 1944 roku, po tragicznym upadku powstania warszawskiego, ponownie trafił do aresztu, jednak udało mu się uciec z transportu do obozu w Pruszkowie i wrócić w rodzinne strony. Ostatecznie ditrofował się do Łodzi, gdzie objął rolę dyrektora w Widzewskiej Manufakturze oraz prezesa Izby Przemysłowo-Handlowej, którą kierował aż do 1949 roku.
Począwszy od 1950 roku, Karol Bajer zajął się pracą naukową w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Łodzi, a także pełnił funkcję dyrektora w Polskim Towarzystwie Ekonomicznym, zajmując się szkoleniem w zakresie ekonomii. W 1967 roku przeszedł na emeryturę, a wartości, które wniósł do łódzkiego przemysłu, zostały docenione. Był również członkiem zarówno łódzkiego oddziału Polskiego Towarzystwa Chemicznego, jak i Stowarzyszenia Techników w Łodzi.
Życie prywatne
Małżonką Karola Bajera była Stefania, z domu Przedpełska, żyjąca w latach 1893–1986. Posiadali córkę Zofię Myszkorowską, urodzoną w 1920 roku. Karol Bajer zmarł w Łodzi, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się w części katolickiej Starego Cmentarza w Łodzi.
Publikacje
Karol Bajer to postać, która znacząco wpłynęła na rozwój przemysłu włókienniczego w Polsce. W swoim dorobku posiada kilka ważnych publikacji, które warto wyróżnić. Oto niektóre z nich:
- „Gdynia polskim portem bawełnianym” (Łódź 1932),
- „Zarys uprzemysłowienia województwa łódzkiego ze specjalnym uwzględnieniem przemysłu włókienniczego”,
- „Surowce włókiennicze a Gdynia” (Łódź 1938).
Ordery i odznaczenia
Karol Bajer został uhonorowany wieloma prestiżowymi odznaczeniami za swoje zasługi. Poniżej przedstawiamy te wyróżnienia:
- krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 10 listopada 1927 roku,
- złoty krzyż zasługi, otrzymany dwukrotnie, po raz drugi 21 listopada 1947 roku.
Przypisy
- Stefan Franciszek Przedpełski [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 21.11.2023 r.] (pol.).
- a b c d e f g JanJ. Chrzanowski JanJ., Karol Bajer – prezydent w kadencji 1937/1938 [online], rotary.intv.pl [dostęp 13.01.2022 r.].
- Towarzystwo Przyjaciół Łodzi [online], tplodzi.eu [dostęp 13.01.2022 r.] strona główna serwisu.
- Więzienie Policyjne Radogosch [online], Stowarzyszenie R.G.H Schondorf [dostęp 13.01.2022 r.] (pol.).
- Polskie Towarzystwo Chemiczne – Oddział Łódzki [online], ptchem.lodz.pl [dostęp 13.01.2022 r.] strona główna serwisu.
- AntoniA. Żumański AntoniA. (red.), Księga Adresowa Miasta Łodzi i Województwa Łódzkiego. Z informatorami m. stoł. Warszawy, wojew. krakowskiego, wojew. kieleckiego, wojew. lwowskiego, wojew. poznańskiego, wojew. pomorskiego z m. Gdynią i wojew. śląskiego. Rocznik 1937/1939. [Cz. 3], 1937 [dostęp 13.01.2022 r.] (pol.).
- KarolK. Bajer KarolK., Zarys uprzemysłowienia województwa łódzkiego ze specjalnym uwzględnieniem przemysłu włókienniczego, Nakładem Tygodnika Przemysł i Handel, 1928 [dostęp 13.01.2022 r.] Brak numerów stron w książce.
- M.P. z 1947 r. nr 149, poz. 896 „za zasługi w realizacji Daniny Narodowej na zagospodarowanie Ziem Odzyskanych”.
- M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 708 „za zasługi, położone na polu administracji państwowej”.
- a b ZbigniewZ. Machaliński ZbigniewZ., Koncepcje utworzenia w Gdyni ośrodka międzynarodowego handlu morskiego w okresie II Rzeczypospolitej, StanisławS. Potocki (red.), „Komunikaty Instytutu Bałtyckiego” (r, IX, z. 1), grudzień 1972. Brak numerów stron w czasopiśmie.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Zofia Wartołowska | Feliks Tych | Joachim Lelewel | Grzegorz Całek | Zofia Niesiołowska-Rothertowa | Paweł Golik | Helena Zaorska | Andrzej Zabłudowski | Józef Zawadzki (fizykochemik) | Tadeusz Korniłowicz | Jan Cywiński | Wiesław Wieczorkiewicz | Aleksander Turyn | Teresa Worowska | Janusz Pajewski | Melania Bezulska | Piotr Durka | Magdalena Środa | Stanley Wojcicki | Jan Żołna-ManugiewiczOceń: Karol Bajer