Mieczysław Starzyński to postać o bogatej historii, urodzona 22 lipca 1891 roku w Warszawie, grał istotną rolę wśród polskich dowódców wojskowych. Jego życie zakończyło się tragicznie 5 grudnia 1942 roku, kiedy to zmarł w obozie koncentracyjnym KL Sachsenhausen.
Był on podpułkownikiem dyplomowanym piechoty Wojska Polskiego, co podkreśla jego znaczenie w strukturach wojskowych kraju. Jego działalność została doceniona przez nadanie mu Orderu Virtuti Militari, najwyższego odznaczenia wojskowego w Polsce, które przyznawane jest za męstwo i odwagę w walce.
Życiorys
Mieczysław Starzyński przyszedł na świat jako syn Alfonsa Karola (1860–1917) oraz Jadwigi z Lipskich (1860–1932). Jego rodzina stała się częścią starszej tradycji polskiej, w której mieszkańcy angażują się w życie społeczne i narodowe. Mieczysław miał dwóch braci: Romana i Stefana, którzy byli jego bliskimi towarzyszami w dzieciństwie. W 1896 roku, wraz z rodziną, przeniósł się do Łowicza, gdzie osiedlili się w kamienicy przy ulicy Zduńskiej 34.
Bracia uczęszczali do lokalnej szkoły realnej, jednak w 1905 roku Mieczysław zdecydował się wziąć udział w strajku szkolnym, co doprowadziło do jego relegacji. Po tej sytuacji kontynuował naukę w Szkole Polskiej, a następnie w Polskiej Szkole Handlowej. W 1907 roku, w towarzystwie Stefana, przeniósł się do stolicy, Warszawy, i rozpoczął naukę w gimnazjum Emiliana Konopczyńskiego. W tym czasie też rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej.
W 1914 roku, z głębokim poczuciem obowiązku, zgłosił się na ochotnika do I Brygady Legionów Polskich. W tym czasie objął stanowisko oficera w 5 pułku piechoty. Rok później, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Beniaminowie. Gdy wojna zbliżała się do końca, dotarł do Lwowa i w listopadzie 1918 roku, w czasie wybuchu konfliktu polsko-ukraińskiego, wziął udział w obronie miasta, walcząc na odcinku Domu Techników.
W 1919 roku ożenił się z Marią z Falkowskich. Para doczekała się trojga dzieci: Krystyny (ur. 1920), Leszka (1922–1990), który był cichociemnym, oraz Barbary (ur. 1932). Ten rok był także przełomowy dla jego kariery wojskowej, gdyż pełnił funkcję szefa Oddziału II Informacyjnego w Sztabie Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce”. Z racji jego umiejętności i inicjatywy, dowódca okręgu odznaczył go pochwałą za „bardzo gorliwą, sumienną, staranną i wydatną, pełną inicjatywy, pracę”.
2 stycznia 1920 roku, wspólnie z Romanem, rozpoczął studia w Wojennej Szkole Sztabu Generalnego. W połowie kwietnia 1920 roku został skierowany na front, aby odbyć praktykę sztabową. Od stycznia do września 1921 roku kontynuował kształcenie w WSWoj, uzyskując tytuł oficera Sztabu Generalnego oraz przydział do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V z siedzibą w Krakowie. W 1924 roku pracował w Inspektoracie Armii Nr IV w Krakowie jako II referent. W tym samym czasie ukończył także studia w Szkole Nauk Politycznych przy Uniwersytecie Jagiellońskim.
1 kwietnia 1925 roku przeniesiono go z Inspektoratu Armii Nr IV do 12 pułku piechoty w Wadowicach na stanowisko dowódcy II batalionu. W czerwcu 1926 roku, po przydzieleniu do Oddziału IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej, został przeniesiony do Sztabu Dowództwa Okręgu Korpusu Nr V w Krakowie. W 1928 roku był zatrudniony w Oddziale III Sztabu Generalnego.
Początek 1929 roku przyniósł mu status attaché wojskowego w Belgradzie, jednak 16 września 1933 roku wrócił do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie, zachowując dodatek służbowy oraz zostając przydzielonym do ministra spraw wewnętrznych na okres sześciu miesięcy. Rozpoczął pracę w administracji państwowej, w 1933 roku zajmując stanowisko naczelnika wydziału bezpieczeństwa w urzędzie wojewódzkim lwowskim, a od 1934 roku pełnił rolę wicewojody pomorskiego. Przez krótki czas, od 11 lutego do 22 czerwca 1936 roku, był wojewodą stanisławowskim. Jednak pod koniec czerwca 1936 roku został przeniesiony w stan nieczynny na decyzję Premiera Felicjana Sławoja Składkowskiego.
W latach 1936–1939 pełnił funkcję zastępcy oraz redaktora naczelnego „Gazety Polskiej”. W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku, około 11 września, został przydzielony do sztabu Dowództwa Obrony Warszawy, gdzie objął stanowisko szefa Oddziału II. Na jego wniosek zorganizowano oddział dywersyjny, składający się z członków Polskiej Partii Socjalistycznej, pod dowództwem majora Ostoji-Święcickiego. Po kapitulacji stolicy, Mieczysław ukrywał się i wstąpił do ZWZ oraz AK.
W tragicznych okolicznościach, został zamordowany przez Niemców 5 grudnia 1942 roku w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 151-4-16).
Awanse
Mieczysław Starzyński zdobył szereg awansów na różnych etapach swojej kariery wojskowej, co świadczy o jego profesjonalizmie i zaangażowaniu w służbę. Poniżej przedstawione są kluczowe momenty dotyczące jego awansów:
- chorąży – 1 kwietnia 1917,
- podporucznik – brak daty,
- porucznik – brak daty,
- kapitan – brak daty,
- major – 31 marca 1924, ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 i 115. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty (jego brat Roman awansował z 105. lokatą),
- podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931.
Ordery i odznaczenia
Poniżej przedstawiamy odznaczenia oraz wyróżnienia, które zostały przyznane Mieczysławowi Starzyńskiemu:
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6647,
- Krzyż Niepodległości (data nadania: 20 stycznia 1931),
- Krzyż Walecznych (otrzymany czterokrotnie, po raz pierwszy w 1922),
- Srebrny Krzyż Zasługi (nadany 7 sierpnia 1928),
- Odznaka „Za wierną służbę”,
- Krzyż Kawalerski Orderu Orła Białego (przyznany w Jugosławii w 1929).
Przypisy
- Zmiana na stanowisku wojewody stanisławowskiego. „Wschód”, s. 2, Nr 16 z 30.06.1936 r.
- Dymisja wojewody Starzyńskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 144 z 26.06.1936 r.
- Nowy wojewoda Stanisławowski – pułk. Mieczysław Starzyński. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 37 z 15.02.1936 r.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 11 z 28.09.1933 r.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 22 z 05.06.1926 r., s. 176, 178.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 43 z 18.04.1925 r.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 38 z 08.10.1921 r., s. 1434-1435.
- Dziennik Rozkazów Dowództwa Okręgu Generalnego „Kielce” Nr 4 z 12.01.1920 r., pkt. I Uznanie.
- M./P. z 1928 r. nr 184, poz. 401 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
- M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- Cmentarz Stare Powązki: ALFONS KAROL STARZYŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 08.06.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Władysław Rozmarynowski | Jerzy Jabłonowski | Teodor Cetys | Stanisław Szopiński | Wiesław Wojciechowski | Aleksander Kajkowski | Konstanty Jamiołkowski | Kazimierz Polkowski | Zofia Dąbrowska | Wiktor Siennicki (pułkownik) | Stefan Wesołowski (żołnierz) | Mirosław Lisek | Jerzy Paweł Czajkowski | Tadeusz Sroczyński | Mikołaj Antoni Koiszewski | Mieczysław Kowalski (generał) | Tadeusz Siemiątkowski | Krystyna Majczyńska | Jan Rogowski (cichociemny) | Krzysztof Jabłoński (nadinspektor)Oceń: Mieczysław Starzyński