Stanisław Jan Szopiński, znany również pod pseudonimami Abradt, Abrat i Słomka, to postać zasłużona dla historii Polski. Urodził się 27 marca 1903 roku w Warszawie, gdzie także spędził część swojego życia.
Ten wybitny pułkownik Wojska Polskiego zyskał uznanie jako powstaniec śląski, a jego działania w szeregach Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) przyczyniły się do jego społecznego aktywizmu, który był widoczny na wielu płaszczyznach. Szopiński walczył również jako żołnierz Związku Walki Zbrojnej (ZWZ) oraz Armii Krajowej (AK), co potwierdza jego oddanie sprawie narodowej w trudnych czasach.
Jego nieprzeciętne zasługi na rzecz Polski zostały uhonorowane dwukrotnie Medalem Orderu Virtuti Militari, co jest świadectwem jego odwagi oraz poświęcenia.
Życiorys
Stanisław Szopiński był synem Józefa, który zmarł w 1943 roku. Jego ojciec był urzędnikiem PKP, a matka nosiła imię Anna, z domu Weifurter. Wśród rodzeństwa Szopińskiego byli bracia: Tadeusz oraz Wacław oraz siostra Antonina. Jego działania ściśle związane były z ruchami niepodległościowymi, w których uczestniczył od 1917 roku, angażując się w Pogotowie Bojowe PPS i Polską Organizację Wojskową.
Wzięcie udziału w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920 roku jako żołnierz 19 pułku piechoty i 6 pułku piechoty Legionów, stanowi ważny fragment jego życiorysu. Dodatkowo, w III powstaniu śląskim walczył w grupie „Wawelberga”. Po zakończeniu działań wojennych z sukcesem ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Komorowie w 1923 roku oraz Państwową Szkołę Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie, zdobywając tytuł inżyniera mechanika w 1928 roku.
Stanisław Szopiński rozwijał swoją kariery jako oficer mechanik w marynarce handlowej oraz w branży kolejnictwa. Współpracował również z sekcją niemiecką polskiego wywiadu wojskowego. Jako doświadczony wojskowy posiadał stopień kapitana rezerwy. W 1939 roku wziął udział w organizacji Korpus Zaolziański, a także walczył w kampanii wrześniowej, co z pewnością wpłynęło na jego dalsze losy.
W okresie okupacji hitlerowskiej, Szopiński zaangażował się w budowę konspiracyjnego Związku Powstańców Niepodległościowych, który z czasem przeszedł kilka transformacji i w 1943 roku dołączył do Organizacji Wojskowej – Kadra Bezpieczeństwa. Pełnił również rolę w Żegocie, a jego wysiłki obejmowały organizację wsparcia militarnego dla Żydowskiego Związku Wojskowego podczas powstania w Getcie Warszawskim. W niezależnej działalności wojskowej, pełnił funkcję szefa Referatu Informacyjnego Wydziału Bezpieczeństwa Delegatury Rządu na Kraj dla Warszawy.
W trakcie powstania warszawskiego, Szopiński walczył w szeregu OW KB. W połowie sierpnia 1944 roku, na polecenie KG OW KB, opuścił stolicę i dostąpił do Lublina, gdzie dołączył do Ludowego Wojska Polskiego, służąc w 2 batalionie KBW. Niestety, jego losy zmieniły się dramatycznie, gdy w listopadzie 1944 roku został aresztowany. Po trzech miesiącach nastąpiło jego uwolnienie, by w kwietniu 1945 roku znów trafił do aresztu, a 7 lipca 1947 roku Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na 6 lat więzienia i degradację z podpułkownika do szeregowca.
W 1950 roku, w związku ze sprawą K. Gąsiorowskiego, postawiono mu nowe zarzuty. Wyrok Sądu Najwyższego z 11 maja 1953 roku zamienił wyrok kary śmierci na dożywotnie więzienie, dodatkowo pozbawiając go praw publicznych i honorowych na zawsze. Mimo to, Szopiński został zwolniony przedterminowo z więzienia we Wronkach 19 sierpnia 1956 roku. 1 kwietnia 1957 roku, razem z innymi oskarżonymi w jego procesie, został uniewinniony oraz rehabilitowany przez Sąd Wojewódzki dla m. st. Warszawy. Dodatkowo, stał się rezerwistą.
W roku 1974 uzyskał stopień pułkownika, co było zwieńczeniem jego niesamowitej drogi życiowej, a także potwierdzeniem jego oddania i wkładu w działania na rzecz Polski.
Odznaczenia
Stanisław Szopiński, jako wybitna postać, posiadał liczne odznaczenia, które świadczą o jego zasługach i poświęceniu dla kraju. W świetle Polskiego Słownika Biograficznego, jego lista wyróżnień jest imponująca i obejmuje:
- Order Virtuti Militari (IV i V klasy),
- Krzyż Niepodległości (1938),
- Order Odrodzenia Polski (V klasy),
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie),
- Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi,
- Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi (II stopnia – 1927),
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Gwiazda Górnośląska,
- Krzyż Wołynia (II stopnia – 1932).
Przypisy
- a b c l, Stanisław Szopiński [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 08.04.2018 r.]
- Szopiński Stanisław, pseud.: Mały, Abrat, Abradt, Sędzia, Słomka, Stamski (1903–1976). [w:] Polski Słownik Biograficzny T. XLVIII/2012-2013. [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 30.07.2017 r.]
- Janusz J. Marszalec, Ochrona Porządku i Bezpieczeństwa Publicznego w Powstaniu Warszawskim, Warszawa: „Rytm”, 1999, ISBN 83-87893-07-2.
- Tadeusz Bednarczyk, Rys historyczny Organizacji Wojskowej – Kadry Bezpieczeństwa – Armii Krajowej OW-KB-AK -- sikorszczycy w ruchu oporu, wrzesień 1939 r. do stycznia 1945 r., Warszawa: Ojczyzna, 1997, ISBN 83-86449-10-1.
- Józefa Radzymińska, Zawsze niepodlegli, s.22.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Wiesław Wojciechowski | Aleksander Kajkowski | Konstanty Jamiołkowski | Kazimierz Polkowski | Zofia Dąbrowska | Wiktor Siennicki (pułkownik) | Leonard Furs-Żyrkiewicz | Zygmunt Borawski | Bogusław Mierzwa | Edward Kalinowski | Teodor Cetys | Jerzy Jabłonowski | Władysław Rozmarynowski | Mieczysław Starzyński | Stefan Wesołowski (żołnierz) | Mirosław Lisek | Jerzy Paweł Czajkowski | Tadeusz Sroczyński | Mikołaj Antoni Koiszewski | Mieczysław Kowalski (generał)Oceń: Stanisław Szopiński