Mikołaj Antoni Koiszewski

---

Życiorys

Mikołaj Antoni Koiszewski urodził się w rodzinie o wojskowych tradycjach. Jego ojciec, Mikołaj (1850–1914), był generałem majorem Armii Imperium Rosyjskiego, a matka, Jadwiga z Kraszewskich (1857–1944), również przyczyniła się do jego wychowania w duchu patriotyzmu. Jako starszy brat Spirydiona (1886–1978), pułkownika kawalerii, Mikołaj od młodych lat miał kontakt ze sztuką wojenną.

W 1904 roku, po zakończeniu nauki w korpusach kadetów w Niżnym Nowogrodzie oraz Połtawie, wstąpił do Michałowskiej Szkoły Kawalerii. Po jej ukończeniu został skierowany do 5 Litewskiego pułku ułanów, gdzie rozpoczął służbę. Jego kariera wojskowa obejmowała również walki na frontach I wojny światowej; niestety, podczas bitwy pod Dryświatami doznał kontuzji, co było jednym z wielu doświadczeń, które wpłynęły na jego późniejsze losy.

W 1917 roku dołączył do I Korpusu Polskiego, a po jego rozwiązaniu związał się z 5 Dywizją Syberyjską. Latem 1920 roku, po powrocie do Polski, objął dowództwo 12 pułkiem ułanów. Już 8 października, w zastępstwie chorego pułkownika Konstantego Plisowskiego, dowodził 6 Brygadą Jazdy podczas zagonu na Korosteń. Jego brawurowy atak na Korosteń 10 października 1920 roku, w którym osobiście prowadził trzy szwadrony z 1, 12 i 14 pułku ułanów, został nagrodzony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

23 października 1920 roku zatwierdzono go jako podpułkownika byłej 5 Dywizji Strzelców Polskich, z datą ważności od 1 kwietnia 1920. Po weryfikacji w 1922 roku, Mikołaj Koiszewski został pułkownikiem, a w 1924 mianowany dowódcą XIII Brygady Kawalerii w Płocku. Jego kariera w armii była dynamiczna; w listopadzie 1926 roku zwolniono go z dowództwa brygady, a on sam został przydzielony do kadry oficerów kawalerii i komendantem placu w Lublinie.

W marcu 1929 roku Mikołaj objął członkostwo w Oficerskim Trybunale Orzekającym, a od października tegoż roku był jego zastępcą przewodniczącego. Z dniem 28 lutego 1933 roku przeszedł na emeryturę, pozostając w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. W 1934 roku był „przewidziany do użycia w czasie wojny” jako oficer stanu spoczynku.

Po wybuchu II wojny światowej, Mikołaj Koiszewski zamierzał powrócić do służby, jednak został aresztowany w Warszawie po ucieczce z obozu w Radomiu. Jego los został przypieczętowany 22 września 1942 roku, gdy przewieziono go do obozu Auschwitz-Birkenau; tam, tragicznie, zginął 9 listopada. Inna wersja jego losów sugeruje, że mógł zginąć 17 września 1939 roku w Wojcieszkowie, gdzie miałby być pochowany na lokalnym cmentarzu.

Jego symboliczną mogiłę można znaleźć na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 51-3-13). Mikołaj Antoni Koiszewski był żonaty z Niną z Yazykov’ów (1891–1977), z którą miał córkę Helenę Zofię, po mężu Zahorską (1913–1953).

Ordery i odznaczenia

Mikołaj Antoni Koiszewski, w trakcie swojej służby, otrzymał liczne odznaczenia oraz ordery, które świadczą o jego wyjątkowych dokonaniach.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 251,
• Krzyż Niepodległości przyznany 2 sierpnia 1931 roku,
• Krzyż Walecznych, który otrzymał dwukrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi, nadany 18 lutego 1939 roku,
• Kawaler Orderu Legii Honorowej z Francji,
• Medal Zwycięstwa, znany również jako „Médaille Interalliée”.

---

Oceń: Mikołaj Antoni Koiszewski

---