Jerzy Jabłonowski

Wojsko i służby mundurowe

Jerzy Jabłonowski to postać o znaczącej roli w historii Polski, urodzony 27 lipca 1897 roku w Warszawie, a zmarły 22 kwietnia 1942 roku w obozie KL Auschwitz. Był legionista, co oznacza, że brał udział w walkach w czasie I wojny światowej, a jego odwaga i poświęcenie przyniosły mu zasłużone uznanie.

W służbie wojskowej osiągnął stopień porucznika kawalerii Wojska Polskiego, co podkreśla jego umiejętności dowódcze oraz determinację w służbie dla kraju. Przez pewien czas pełnił funkcję adiutanta marszałka Józefa Piłsudskiego, co dodatkowo świadczy o jego zaufaniu i kompetencjach w elitarnym kręgu wojskowym.

Po zakończeniu kariery wojskowej, Jerzy Jabłonowski zajął się działalnością gospodarczą jako armator w Gdyni, co pokazuje jego wszechstronność oraz zaangażowanie w rozwój gospodarki morskiej Polski.

Życiorys

Jerzy Jabłonowski przyszedł na świat 27 lipca 1897 roku w Warszawie, w rodzinie Władysława Feliksa oraz Marii Heleny. Już w pierwszym roku swojego życia stracił oboje rodziców, stając się sierotą.

W dniu 29 listopada 1918 roku dołączył do Wojska Polskiego. Służył w 4. szwadronie 7 pułku ułanów. Pod dowództwem Edwarda Wilczyńskiego brał udział w wojnie z Ukraińcami, a następnie walczył przeciwko bolszewikom. Wyróżnił się pod koniec lipca 1919 roku podczas walk w rejonie Wilejki, które były częścią polskiej ofensywy na Mińsk.

Od 16 marca 1921 do 22 maja 1922 roku był uczestnikiem dziesięciomiesięcznego kursu dla młodszych oficerów, którzy zostali mianowani za odwagę, pomimo braku odpowiedniego wykształcenia (klasa XII, 4/XII) w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty w Bydgoszczy. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podporucznika z datą starszeństwa od 1 czerwca 1919 roku, zajmując 104. lokatę w korpusie oficerów jazdy (od 1924 roku – kawalerii).

Po zakończeniu kursu powrócił do macierzystego pułku, który stacjonował w Mińsku Mazowieckim. 12 lutego 1923 roku prezydent Rzeczypospolitej Polskiej awansował go na porucznika, z datą starszeństwa z 1 czerwca 1920 roku oraz 14. lokatą w korpusie oficerów jazdy.

Z dniem 30 listopada 1927 roku został przeniesiony w stan nieczynny (bez poborów) na okres 12 miesięcy, z jednoczesnym przeniesieniem z 7 pułku do kadry oficerów kawalerii. Decyzja ta została przedłużona do 30 listopada 1928 roku o kolejny rok. Następnie został oddany do dyspozycji szefa Departamentu Kawalerii Ministerstwa Spraw Wojskowych, a 30 kwietnia 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku.

Jerzy mieszkał w Gdyni-Kamiennej Górze, w pensjonacie Victoria Regia. We wrześniu 1939 roku brał udział w obronie Wybrzeża, służąc w 2 batalionie morskim. Został wzięty do niewoli przez Niemców i osadzony w Oflagu II A w Prenzlau, gdzie przydzielono mu numer jeńca „868”. 21 marca 1940 roku przebywał w rezerwowym szpitalu w Tangerhütte.

Według źródeł, takich jak Leon Wanat, w tym samym roku został aresztowany w obozie jeńców, a następnie przewieziony do Warszawy, gdzie trafił na Pawiak. Z drugiej strony wspomnienia Ireny Rybotyckiej wskazują na to, że Jerzy Jabłonowski w 1940 roku pozostawał na wolności w Warszawie oraz był pomysłodawcą użycia sygnetu drukarskiego Wydawnictwa Polskiego R. Wegnera jako symbolu „Polska Walcząca”.

3 lutego 1942 roku dotarł do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie zginął 22 kwietnia 1942 roku.

Ordery i odznaczenia

Jerzy Jabłonowski był osobą, która zdobyła szereg wyjątkowych odznaczeń w czasie swojej służby wojskowej, świadcząc o jego odwadze oraz poświęceniu.

  • Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2645 – 1921,
  • Krzyż Walecznych trzykrotnie – 15 marca 1921,
  • Odznaka za Rany i Kontuzje,
  • Odznaka „Za wierną służbę”,
  • Odznaka pamiątkowa „Orlęta” nr 3374,
  • łotewski Medal Pamiątkowy 1918-1928 – 6 sierpnia 1929.

Warto nadmienić, że 2 marca 1936 roku Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości podjął decyzję o odrzuceniu jego wniosku o nadanie tego odznaczenia. Przyczyną była, jak stwierdzono, „brak pracy niepodległościowej”, co podkreśla złożoność sytuacji związanej z przyznawaniem odznaczeń.

Przypisy

  1. Informacja o więźniach: Jabłonowski Jerzy. Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. [dostęp 03.11.2023 r.]
  2. Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 04.11.2023 r.]
  3. Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 04.11.2023 r.]
  4. Irena Rybotycka: Geneza koncepcji graficznej „Kotwicy” jako znaku „Polski Walczącej”. [dostęp 04.11.2023 r.]
  5. Wanat 1985, s. 385, według autora 6 stycznia 1941 został wysłany do obozu Auschwitz, gdzie został rozstrzelany w 1943.
  6. Kolekcja, s. 1.
  7. Kolekcja, s. 3.
  8. Kolekcja, s. 4.
  9. Kolekcja, s. 5.
  10. Kolekcja, s. 6.
  11. Szkic historyczny 1924, s. 111–115.
  12. Spis oficerów 1921, s. 250.
  13. Lista starszeństwa 1922, s. 176.
  14. Rocznik Oficerski 1923, s. 613, 686.
  15. Rocznik Oficerski 1924, s. 555, 609.
  16. Dz. Pers. MSWojsk., Nr 9 z 15.02.1923 r., s. 99.
  17. Dz. Pers. MSWojsk., Nr 28 z 23.12.1927 r., s. 373.
  18. Dz. Pers. MSWojsk., Nr 14 z 05.11.1928 r., s. 377.
  19. Dz. Pers. MSWojsk., Nr 8 z 31.03.1930 r., s. 121.
  20. Dz. Pers. MSWojsk., Nr 39 z 29.10.1921 r., s. 1448.
  21. Dz. Pers. MSWojsk., Nr 12 z 06.08.1929 r., s. 242.
  22. Księga Jazdy Polskiej 1938, s. 412.
  23. Laudyn 1931, s. 37.

Oceń: Jerzy Jabłonowski

★★★★★
Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:8