Stefan Wesołowski (żołnierz)

---

Rodzina

Stefan Wesołowski, żołnierz z szlacheckiego rodu, miał głębokie tradycje patriotyczne, które wpływały na jego życie. Był synem Lucjana oraz Bronisławy, a jego rodzina angażowała się w walki o wolność. Jego ojciec, Lucjan, wziął aktywny udział w rewolucji 1905 roku, co świadczy o zaangażowaniu rodziny w sprawy narodu. Dziadek, Seweryn, brał udział w powstaniu styczniowym, a pradziadek, Józef, walczył w powstaniu listopadowym. Te wydarzenia historyczne kształtowały ducha rodziny Wesołowskich, którzy pozostawili trwały ślad w dziejach Polski.

Warto również zaznaczyć, że kilku członków tego rodu zostało uhonorowanych najwyższym odznaczeniem wojskowym, krzyżem Orderu Virtuti Militari, co dowodzi ich heroicznej postawy oraz oddania dla kraju.

W roku 1934 Stefan Wesołowski związał się z Antoniną Kijańczyk, co rozpoczęło nowy rozdział jego życia rodzinnego. Zostali rodzicami Zdzisława i Jeremiego, wzmacniając kolejne pokolenia tradycji patriotycznych w swoim rodzie.

Najmłodszy kapral

Stefan Wesołowski to postać niezwykła, uznawany za jednego z najmłodszych żołnierzy w historii. W roku 1918, mając zaledwie 9 lat, wstąpił do Legionów, kierując się pragnieniem walki o wolność swojej ojczyzny. Uciekając z domu, podjął heroiczną decyzję, która zapoczątkowała jego żołnierską karierę.

W służbie Dywizjonu Huzarów Śmierci brał udział w obronie Lwowa, gdzie jego niezłomna postawa w walce przyczyniła się do zdobycia odznaczenia Virtuti Militari. Jego zaangażowanie i determinacja były godne podziwu.

Trzy lata później, wraz z grupą towarzyszy, przeniósł się na Śląsk, aby wziąć udział w trzecim powstaniu śląskim. Tam również zademonstrował swoją odwagę, wysadzając niemiecki pociąg pancerny. Za ten czyn został wyróżniony Krzyżem Walecznych oraz awansował na stopień kaprala, co czyniło go najmłodszym podoficerem Wojska Polskiego w wieku zaledwie 12 lat.

Służba na morzu

Po zakończeniu dramatycznych walk powstańczych Stefan Wesołowski zdecydował się na życie na morzu, nie wracając do Warszawy. Jego podróż rozpoczęła się w Gdańsku, gdzie jako chłopiec okrętowy zaciągnął się na niewielki statek handlowy „Abdank”, prowadzony przez armatora „Gryf”. Następnie jego dalsza kariera obejmowała pracę na szkunerze „Gazolina”, który przewoził produkty naftowe. Mimo tych początków, Wesołowski pragnął wstąpić do Marynarki Wojennej, co udało mu się zrealizować dzięki decyzji admirała Kazimierza Porębskiego. W wieku 13 lat rozpoczął naukę w szkole podoficerskiej Marynarki Wojennej, gdzie przyswajał sobie tajemnice sygnalizacji oraz nadrabiał braki w edukacji, szczególnie w zakresie czytania i pisania.

Podczas swojej służby Wesołowski zdobył zaufanie i szacunek załóg na statkach, na których miał okazję pracować. Po czasie spędzonym w polskiej flocie, przyszła kolej na współpracę z francuskimi jednostkami. W rzeczywistości, po intensywnym przeszkoleniu w Hawrze, był częścią zespołu na niszczycielach „Bourrasque”, „Fortune” oraz „Condercet”. Jego kariera na morzu trwała przez kolejne osiem lat, aż w 1930 roku przeszedł do rezerwy. Przez następne lata, aż do 1939 roku, pływał na różnych statkach handlowych, zdobywając dyplom szypra I klasy oraz kierując holownikiem Pollux przy budowie portu Władysławowo.

II wojna światowa

W dniach 24-29 sierpnia 1939 roku w Polsce zainicjowano powszechną mobilizację, a niecały tydzień później, 1 września, wybuchła II wojna światowa. W tym właśnie czasie Wesołowski, pełniąc funkcję bosmanmata sygnalisty, znalazł się na pokładzie niszczyciela ORP „Błyskawica”. Z tegoż okrętu, na zlecenie kmdr. ppor. Włodzimerza Kodrębskiego, nadał w dniu 30 sierpnia sygnał: Szczęść Boże, ku chwale ojczyzny, gdy okręt, jako część zespołu niszczycieli, wyruszał z portu w Gdyni, aby realizować Plan Peking w kierunku Wielkiej Brytanii.

Stefan Wesołowski ucierpiał podczas bitwy o Narwik w Norwegii. W wyniku odniesionych ran musiał zrezygnować z dalszej służby na okręcie. Za swój dzielny udział w walkach, w trakcie których zestrzelił niemiecki bombowiec atakujący „Błyskawicę”, Wesołowski otrzymał po raz drugi Krzyż Walecznych. Otrzymał również Medal Morski Polskiej Marynarki Handlowej z trzema okuciami, co oznaczało czterokrotne nadanie. Po opuszczeniu szpitala, został zaokrętowany na ORP „Gdynia”, a we wczesnych dniach lipca 1940 roku trafił na byłego francuskiego ścigacza „Ch 15” jako zastępca dowódcy. Wiosną 1941 roku, z powodu stanu zdrowia, został zwolniony do rezerwy, jednak nie porzucił morza, zgłaszając się do Polskiej Marynarki Handlowej. Ukończywszy kurs radiotelegrafistów w Londynie, zyskał doświadczenie jako radiopraktykant na polskim motorowcu „Lechistan”, z którym odbył dwie podróże w konwojach przez Atlantyk. W marcu 1943 roku, po dalszym pogorszeniu się stanu zdrowia, opuścił służbę i osiedlił się w Nowym Jorku.

W US Army Transporation Corps

Listopad 1943 roku przyniósł istotny zwrot w życiu Wesołowskiego. Podczas załadunku statku w USA, został zaproszony do objęcia stanowiska zastępcy dowódcy, a później dowódcy w randze kapitana transportowego lotniskowca USAT Ganandoc, który był częścią US Army Transportation Corps. Okręt ten miał za zadanie transportować samoloty bojowe oraz zaopatrzenie z Halifaksu w Nowej Szkocji przez Atlantyk do Liverpoolu w Wielkiej Brytanii. Po przeprowadzeniu kilku rejsów, jednostka ta została wyznaczona do przeprowadzenia operacji desantowej na Sycylii, a następnie do lądowania w Normandii. W czasie lądowania, USS Ganandoc ucierpiał od niemieckiej artylerii. Mimo uszkodzeń, kapitan Wesołowski zdołał zaprowadzić okręt do portu w Southampton, gdzie przeszedł remont, co pozwoliło na wznowienie służby.

W późniejszym okresie, Wesołowski służył na wielu innych jednostkach amerykańskich, w tym jako dowódca holownika oceanicznego „LT-533”, który transportował sprzęt i uzbrojenie dla wojsk walczących we Francji.

Obywatelstwo amerykańskie

Po zakończeniu działań wojennych, kapitan Stefan Wesołowski oraz jego rodzina, przebywająca wówczas w Polsce, zyskali prawo do amerykańskiego obywatelstwa, co stało się możliwe dzięki decyzji rządu Stanów Zjednoczonych. W związku z tym, w lipcu 1946 roku, jego żona Antonina oraz dwaj synowie dołączyli do niego w Nowym Jorku po sześciu latach rozłąki.

Wkrótce po przybyciu do Stanów Zjednoczonych, Wesołowski przeszedł do rezerwy i rozpoczął pracę w amerykańskiej flocie handlowej, gdzie pozostał aktywny przez kolejne dwie dekady. Początkowo rodzina osiedliła się na Staten Island, a po przejściu Stefana na emeryturę, przenieśli się do Miami Beach na Florydzie.

W ciągu swojej kariery, kapitan Wesołowski zdobył ponad pięćdziesiąt odznaczeń, przyznawanych przez władze Polski oraz Stany Zjednoczone. W 1980 roku, w uznaniu jego zasług na polu walki w latach 1943-1946, zdobył decyzją prezydenta Cartera Brązowy Medal Gwiazdy za Odwagę, które stanowi trzecie w kolejności odznaczenie przyznawane przez USA. Oprócz tego, Wesołowski został odznaczony medalami przez Litwę, Francję, Wielką Brytanię, Chiny, Norwegię, a także Związek Sowiecki, którego ostatnich wyróżnień jednak nie przyjął. Tym samym stał się on bohaterem zarówno Polski, jak i Stanów Zjednoczonych.

Warto również zaznaczyć, że swoje wspomnienia zawarł w książce Od „Gazoliny” do „Ganandoca”, opublikowanej przez Wydawnictwo Morskie w Gdańsku w 1983 roku, której numer ISBN to 83-215-5188-2.

Ordery i odznaczenia

Stefan Wesołowski, jako żołnierz, został odznaczony wieloma wyjątkowymi medalami oraz odznaczeniami, które odzwierciedlają jego odwagę i poświęcenie w służbie.

W gronie jego polskich odznaczeń można znaleźć:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari,
• Krzyż Komandorski Orderu Zasługi PRL,
• Krzyż Niepodległości,
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie w latach 1920 oraz 1940),
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (1942),
• Brązowy Krzyż Zasługi (1935),
• Krzyż Zasługi Wojsk Litwy Środkowej (1921),
• Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi (1921),
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1935),
• Medal Morski (1945),
• Medal Morski PMH (1945),
• Krzyż Kampanii Wrześniowej,
• Medal Rodła,
• Srebrny Medal za Długoletnią Służbę,
• Brązowy Medal za Długoletnią Służbę,
• Odznaka za Rany i Kontuzje (trzykrotnie),
• inne odznaki pamiątkowe i wojskowe.

Wśród amerykańskich odznaczeń Wesołowskiego możemy wymienić:

• Bronze Star,
• Certificate of Merit Medal,
• Meritorious Unit Citation,
• Merchant Marine Combat Bar,
• Merchant Marine Atlantic War Zone Medal,
• Merchant Marine Pacific War Zone Medal,
• Merchant Marine Mediterranean-Middle East War Zone Medal,
• Merchant Marine World War II Victory Medal,
• Conspicuous Service Cross (Nowy Jork).

Natomiast w zakresie odznaczeń brytyjskich, Stefan Wesołowski odznaczony został:

• Gwiazda za Wojnę 1939–1945,
• Gwiazda Atlantyku,
• Medal Wojny 1939–1945,
• Medal Obrony.

Dodatkowo, spośród pozostałych odznaczeń można wyróżnić:

• Krzyż Wojenny z Palmą (Francja),
• Medal Pamiątkowy za II Wojnę Światową (Chiny),
• Medal Wojny 1940–1945 (Norwegia),
• dwa odznaczenia sowieckie (które odmówił przyjęcia).

Wszystkie te odznaczenia są jednym z wielu dowodów na ciężką służbę i bohaterstwo, które Stefan Wesołowski wykazywał w trakcie swojej kariery wojskowej.

---

Oceń: Stefan Wesołowski (żołnierz)

---