Jan Romocki

---

Lata młodzieńcze

Jan Romocki był synem Pawła oraz Jadwigi z Niklewiczów, ponadto miał dwóch braci: młodszego Andrzeja oraz starszego Tomasza, który zmarł w dzieciństwie. Jego edukacja odbyła się w Gimnazjum i Liceum Towarzystwa Ziemi Mazowieckiej, a z uwagi na trudności w czasach okupacji, ukończył ten etap nauki na tajnych kompletach, zdobywając maturę w 1943 roku.

W okresie swojego młodzieńczego życia, Jan Romocki był aktywnym harcerzem, będąc członkiem 21. Warszawskiej Drużyny Harcerskiej imienia Ignacego Prądzyńskiego, która działała przy jego szkole.

W konspiracji

Jan Romocki rozpoczął swoją działalność konspiracyjną w 1941 roku, w ramach młodzieżowo-wychowawczej organizacji znanej jako „Przyszłość” (w skrócie „PET”), w grupie działającej na Mokotowie. Od jesieni 1941 roku, po włączeniu „PET” do prac organizacji „Wawer”, Romocki zaangażował się w działania związane z małym sabotażem. Pod koniec 1942 roku, kiedy „PET” przekształcił się w Szare Szeregi, Romocki został członkiem drużyny „Sad 400″ w hufcu Południe warszawskich Grup Szturmowych. Organizacja ta była podporządkowana Kierownictwu Dywersji Komendy Głównej Armii Krajowej, co zapewniło mu możliwość uczestnictwa w szkoleniach dywersyjnych i wojskowych.

W sierpniu 1943 roku wziął udział w akcji mającej na celu odbicie więźniów w okolicach Jaktorowa. Latem tego samego roku przeszedł do drużyny „Sad 300″. Po utworzeniu batalionu „Zośka” 1 września 1943, Romocki objął stanowisko dowódcy 4 drużyny w plutonie „Alek” kompanii „Rudy”. Na początku 1944 roku przeszedł do plutonu „Sad” tejże kompanii, gdzie został mianowany dowódcą 1 drużyny. W kwietniu 1944 roku uczestniczył w trzydniowych ćwiczeniach terenowych, które stanowiły zakończenie kursu Szkoły Podchorążych „Agricola”, do której Romocki należał od września 1943.

Warto zaznaczyć, że z lat 1940-1943 pochodzi jego twórczość poetycka, która jest niezwykle cenna. Wśród kilkunastu zachowanych wierszy na szczególną uwagę zasługuje „Modlitwa” (znana także jako Modlitwa Bonawentury lub Modlitwa Szarych Szeregów), napisana w czerwcu 1942 roku. Inne znane utwory to „Groźba” z stycznia 1943 oraz „Gdy zabraknie łez”. Te poezje zostały opublikowane przez Aleksandra Kamińskiego w książce „Zośka i Parasol”.

W dniach 4-5 kwietnia 1944 roku Bonawentura brał udział w akcji wysadzenia mostu kolejowego na rzece Wisłok, w pobliżu wsi Tryńcza. Ukończył szkolę Podchorążych Rezerwy w maju 1944 roku, zajmując zaszczytne 17 miejsce w swoim roczniku. Z rozkazem wydanym 25 maja 1944 roku, Romocki otrzymał stopień plutonowego podchorążego.

W powstaniu warszawskim

Dnia 1 sierpnia 1944 roku Jan Romocki został mianowany na stanowisko podharcmistrza, włączając się tym samym w walki powstania warszawskiego. W trakcie tych działań odznaczył się oszałamiającą odwagą w walkach na Woli, co zaowocowało jego wyróżnieniem. W dniu 4 sierpnia tego samego roku, po poprowadzeniu natarcia, Romocki został odznaczony Krzyżem Walecznych, lecz niestety odniósł rany w tym starciu.

W dniu 12 sierpnia, ponownie biorąc udział w natarciu, które miało miejsce na Stawkach, Romocki został poważnie ranny. Na podstawie rekomendacji dowódcy Zgrupowania „Radosław”, Jana Mazurkiewicza, w dniu 14 sierpnia 1944 roku, nadano mu stopień podporucznika.

Niestety, 18 sierpnia 1944 roku, Jan Romocki zginął w wyniku ataku bombowego, przebywając w szpitalu przy ul. Miodowej 23. Jego ostatnie chwile na tym świecie przeszły z wielkim poświęceniem. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze batalionu „Zośka” (kwatera A20-5-22).

Na mocy rozkazu Dowódcy Armii Krajowej z 21 sierpnia 1944 roku, Jan Romocki, znany jako Bonawentura, został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy „za wyjątkową odwagę osobistą wykazaną w walkach oraz za bohaterskie prowadzenie natarcia na nieprzyjaciela w rejonie Powązek”.

Odznaczenia

Jan Romocki, wybitna postać w historii, został uhonorowany licznymi odznaczeniami za swoje zasługi. Oto zestawienie jego najważniejszych odznaczeń:

• Krzyż Walecznych – otrzymany 4 sierpnia 1944,
• Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari V klasy – nadany 21 sierpnia 1944. Warto podkreślić, że order ten został potwierdzony pozytywnie przez Kapitułę Orderu Wojennego Virtuti Militari w uchwale z dnia 13 października 2011,
• Krzyż Armii Krajowej – przyznany 16 lipca 1985.

Poezja

Wiersze Jana Romockiego przyciągają uwagę nie tylko ze względu na swoją głębię, ale także ze względu na ich interpretacje przez współczesne zespoły muzyczne.

Jednym z najbardziej znanych utworów jest wiersz „Groźba”, który zespół Lao Che zaadaptował dla swojego singla w 2005 roku. Interpretacja ta została dodatkowo uwieczniona w 2006 roku na koncertowym DVD, co przyczyniło się do zwiększenia popularności tego tekstu.

Innym znakomitym przykładem jest „Modlitwa”, której słowa zostały wykorzystane przez zespół Contra Mundum na singlu o tej samej nazwie z 2016 roku. Dzięki tym interpretacjom poezja Romockiego zyskała nowe życie i dotarła do szerszego grona odbiorców.

Upamiętnienie

Jan Romocki jest osobą, która została uhonorowana w wielu harcerskich inicjatywach.

• patron 45. Krakowskiej Drużyny Harcerzy TRAMPY,
• patron 8. Szczecińskiej Drużyny Harcerzy „Płomień” (wraz z bratem Andrzejem),
• patron 5 Drużyny Harcerskiej „Ad Astra” w Trzebini (wraz z bratem Andrzejem),
• patron 33 WDH im. Braci Romockich w Piasecznie,
• patron VII Dębowego Szczepu im. Jana Romockiego w Radomsku,
• patron 29 Białostockiej Drużyny Wędrowniczej im. Braci Romockich,
• patron 7 Osieleckiej Drużyny Harcerskiej „Bojowa Szkoła”.

Wspomnienia matki, które są zawarte w jej pamiętniku, posłużyły jako podstawa do stworzenia filmu paradokumentalnego o Andrzeju i Janie Romockich, noszącego tytuł Warszawska Niobe.

---

Oceń: Jan Romocki

---