Chajjim Erez, znany również jako Henryk Rozenberg, to postać o wyjątkowym dorobku w historii Izraela, urodzony w 1935 roku w Warszawie. Jako izraelski wojskowy oraz generał dywizji (alluf), zyskał uznanie dzięki swojemu przywództwu w kluczowych momentach militarnych, takich jak kryzys sueski, wojna sześciodniowa oraz wojna Jom Kipur.
Jego kariera nie ograniczała się jedynie do działań na froncie. Erez pełnił również rolę wykładowcy w Szkoła Korpusu Pancernego, gdzie dzielił się swoją wiedzą z młodszymi pokoleniami dowódców. W latach 1976-1977 był zastępcą dowódcy Korpusu Pancernego, a następnie, w latach 1982-1983, szefem Dowództwa Południowego.
Podczas wojny Jom Kipur w 1973 roku, na czele 421 Brygady Pancernej, Erez był kluczowym dowódcą, który jako pierwszy doprowadził izraelską jednostkę pancerną do przekroczenia Kanału Sueskiego. To osiągnięcie miało ogromne znaczenie strategiczne i obrazowało jego zdolności dowódcze w wartkich czasach konfliktów zbrojnych.
Życiorys
Młodość
Henryk Rozenberg, znany później jako Chajjim Erez, przyszedł na świat w 1935 roku w Warszawie. Jego dzieciństwo zostało zburzone w momencie, gdy rodzina musiała się rozdzielić. Dziadkowie zostali w okupowanej przez Niemców Polsce, natomiast rodzice zdecydowali się na przejście do obszaru kontrolowanego przez Związek Radziecki.
Ojciec Chajjima dotarł do Białegostoku jako pierwszy. Chajjim i jego matka napotkali nieprzyjemności na granicy, gdzie Armią Czerwoną nie dopuściła ich do dalszej podróży. Po długim czasie oczekiwania otrzymał od matki wiadomość z prośbą o pomoc. Ostatecznie, dzięki przypadkowo spotkanej Polce, udało mu się dotrzeć do ojca.
W międzyczasie część żydowskich sąsiadów odczuwała pokusę powrotu na tereny okupowane przez Niemców. Ojciec zdecydował się dołączyć do nich w poszukiwaniu nowego miejsca dla rodziny, jednak nigdy nie wrócił. W międzyczasie Chajjim wraz z matką zostali deportowani na Syberię, gdzie musieli znosić trudne warunki życia.
W 1941 roku, dzięki układowi Sikorski-Majski, Chajjim i jego matka zostali uwolnieni i przeszli do Buchary, gdzie matka znalazła zatrudnienie w aptece. Niestety, padła ofiarą pomówienia o kradzież i została skazana na 10-letnią karę więzienia. Chajjim z kolei trafił do chrześcijańskiego sierocińca, gdzie spędził kolejne trudne miesiące.
W 1942 roku, w ramach operacji Armi Andersa, grupę 700 dzieci, w której był Chajjim, wysłano do Teheranu. Tam znalazł schronienie w ośrodku Agencji Żydowskiej, a następnie udał się w drogę do Indii Brytyjskich, później do Egiptu, a na końcu do Palestyny, gdzie osiedlił się w moszawie Nahalal. Pod opieką rodziny zastępczej otrzymał nowe hebrajskie imię. W 1948 roku do Palestyny przyjechała jego matka z nowym mężem i synem, co zakończyło okres ich rozłąki.
Służba w wojsku
W 1954 roku Chajjim Erez związał swoje losy z Siłami Obronnych Izraela, rozpoczynając swą służbę w Brygadzie Golani. Po dwóch latach zdecydował się na kurs oficerski, co zaowocowało objęciem dowództwa plutonu w 13. batalionie.
W trakcie kryzysu sueskiego stawił czoła licznym wyzwaniom, biorąc udział w bitwie o węzeł Rafah. Otrzymał uznanie za umiejętność przeprowadzenia swojego oddziału przez egipskie pole minowe bez żadnych strat. W 1959 roku przeszedł do Korpusu Pancernego, gdzie kontynuował rozwój swojej kariery wojskowej.
W 1964 roku ukończył kurs oficerów Korpusu Pancernego, a jego pierwszym zadaniem była misja w Niemczech, gdzie miał odebrać czołgi Patton M48A2. Następnie, w latach 1965–1967, był zastępcą dowódcy 79. Batalionu Pancernego, a w trakcie wojny sześciodniowej pełnił funkcję dowódcy tegoż batalionu. Jego działania, szczególnie podczas walki o węzeł Rafah oraz sztabu egipskiej 7. Brygady Piechoty, przyniosły mu dużą chwałę.
W latach 1968-1970 uczył w szkole Korpusu Pancernego, prowadząc kursy dla przyszłych dowódców kompanii. W kolejnych latach pełnił obowiązki zastępcy dowódcy 14. i dowódcy 421. Brygady Pancernej. Jego najważniejszym wyzwaniem w czasie wojny Jom Kipur była operacja na Synaju, gdzie jego brygada zabezpieczała działania w ramach bitwy o Chińską Farmę.
W 1976 roku awansował na stopień generała brygady i jako zastępca szefa Korpusu Pancernego, a następnie obejmował coraz wyższe stanowiska, w tym generała dywizji i szefa Dowództwa Południowego, gdzie z powodzeniem zakończył wycofywanie wojsk i osadników z Synaju.
Ostatnie lata w służbie wojskowej spędził jako szef Departamentu Logistyki Sztabu Generalnego, odpowiadając za wsparcie logistyczne wojsk izraelskich w Libanie, aż do swojego odejścia na emeryturę w 1987 roku.
W cywilu
Po zakończeniu kariery wojskowej Erez objął stanowisko dyrektora generalnego w przedsiębiorstwie chemicznym Kimikalim le-Jisra’el. Przez pewien czas prowadził również własną firmę konsultingową.
Oprócz działalności biznesowej, aktywnie zaangażował się w prace Muzeum Jad la-Szirjon w Latrun, przyczyniając się do rozwoju i promocji tego ważnego miejsca w historii Izraela.
Przypisy
- חיים ארז [online], Israel Defense Forces and Defense Establishment Archive [dostęp 11.08.2023 r.]
- קרבות הבלימה – 7.10 – 14.10 [online], 421 Brygada Pancerna [dostęp 11.08.2023 r.]
- המהפך במלחמה – הצליחה והפריצה למצרים [online], 421 Brygada Pancerna [dostęp 11.08.2023 r.]
- ממערב לתעלה [online], 421 Brygada Pancerna [dostęp 11.08.2023 r.]
- Dunstan 2009, s. 41, 44.
- Dunstan 2003, s. 73.
- Dunstan 2003, s. 76–77.
- Elja 2019.
- Jom-Tow 2017.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Feliks Pendelski | Kazimierz Lux | Józef Czerniawski (1896–1946) | Jerzy Rossowski | Włodzimierz Gołębiewski | Bolesław Gładych | Jan Rybka | Stanisław Sławiński (podpułkownik) | Ryszard Boreński | Wacław Denhoff-Czarnocki | Czesław Drozdowski | Jan Romocki | Walerian Wojtulewicz | Dorota Łempicka | Ewa Hanulanka | Jerzy Widejko | Andrzej Gawryś | Karol August Woyde | Antoni Olkowski | Gustaw GwizdalskiOceń: Chajjim Erez