Walerian Wojtulewicz

---

Życiorys

Walerian Wojtulewicz przyszedł na świat 3 października 1892 roku w Warszawie, w rodzinie Rajmunda i Michaliny z Mossakowskich, którzy posiadali majątek w Płońsku. Po zakończeniu nauki w szkole średniej, jego droga edukacyjna poprowadziła go do Szkoły Wawelberga i Rotwanda w stolicy. W 1912 roku wyjechał do Francji, by kontynuować studia na Politechnice w Nancy. Już w styczniu 1913 roku stał się jednym z założycieli organizacji niepodległościowej „Promień” oraz jednym z członków Związku Strzeleckiego, gdzie posługiwał się pseudonimem „Ryś”. Jego mieszkanie stało się ważnym miejscem dla działalności strzeleckiej, a on sam pełnił funkcję bibliotekarza oraz zbrojmistrza. W lipcu 1914 roku przybył do Krakowa, by wziąć udział w letnim kursie strzeleckim.

Dnia 6 sierpnia 1914 roku, wyruszył z Oleandrów w składzie I plutonu Pierwszej Kompanii Kadrowej, przyjmując pseudonim „Achilles”. W październiku tego samego roku, podczas bitwy pod Laskami, awansował na sekcyjnego. Po przebyciu leczenia szpitalnego, powrócił do służby jako sekcyjny 7 kompanii II batalionu. W 5 pułku piechoty brał udział w kampanii nad Nidą i nad Nidy na Polesie, gdzie niestety zachorował na tyfus. Po wyzdrowieniu w początkach 1916 roku, został przeniesiony do 3 baterii 1 pułku artylerii Legionów Polskich. W 1917 roku uczęszczał do Szkoły Podchorążych Artylerii. Latem tego samego roku, w wyniku kryzysu przysięgowego, trafił do obozu internowania: najpierw w Szczypiornie, a później w Łomży. W grudniu 1917 roku wykorzystał krótkoterminowy urlop związany z śmiercią ojca, po którym nie wrócił do obozu, lecz wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej, zostając jej komendantem w Płońsku.

Po rozbrojeniu niemieckich wojsk w listopadzie 1918 roku, pełnił rolę komendanta garnizonu i placu Płońsk. Uformował własny oddział, z którym znalazł się na granicy pod Chorzelami. W marcu 1919 roku jego oddział został włączony do 32 pułku piechoty. Niezliczone razy pełnił funkcje adiutanta pułku, a podczas wojny z bolszewikami w 1920 roku walczył po jego stronie. 30 lipca 1920 roku został mianowany podporucznikiem w piechocie z byłych Legionów Polskich, „z zaliczeniem do Rezerwy armii i równoczesnym powołaniem do służby czynnej na czas wojny, aż do demobilizacji”.

1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w Centrum Wyszkolenia Kobryń, gdzie jego jednostką macierzystą był 32 pułk piechoty. Następnie dowodził kompanią w Centralnej Szkole Podoficerów Zawodowych w Grudziądzu. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu porucznika, z datą starszeństwa 1 czerwca 1919 roku i lokatą 637 w korpusie oficerów piechoty. W 1923 roku znalazł się w Powiatowej Komendzie Uzupełnień Ciechanów jako oficer instrukcyjny, pozostając jednocześnie oficerem nadetatowym 32 pułku piechoty w Modlinie. 24 października tego samego roku został przydzielony do PKU Modlin na to samo stanowisko. W czerwcu 1924 roku przydzielono go do PKU Warszawa Miasto III, w roli oficera instrukcyjnego, niezmiennie pozostając w 32 pułku piechoty. 1 grudnia 1924 roku awansował na kapitana, z datą starszeństwa 15 sierpnia 1924 roku i lokatą 219 w korpusie oficerów piechoty. W marcu 1926 roku przeniesiono go do 30 pułku piechoty w Warszawie. W 1928 roku służył w 21 pułku piechoty „Dzieci Warszawy”. W 1932 roku pozostał w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr I, zajmując się przygotowaniem wojskowym jako komendant Okręgu Związku Strzeleckiego Nr IX. Zmarł 4 października 1932 roku w Warszawie. Dwa dni później jego ciało spoczęło na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 3A-1-18).

Odznaczenia

Walerian Wojtulewicz był osobą odznaczoną za swoje zasługi i wkład w walkę o niepodległość Polski. Oto lista przyznanych mu odznaczeń:

• Krzyż Niepodległości, data przyznania: 12 marca 1931,
• Srebrny Krzyż Zasługi, data przyznania: 17 marca 1930,
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921,
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
• Odznaka Pamiątkowa „Pierwszej Kadrowej”.

---

Oceń: Walerian Wojtulewicz

---