Jakub Walenty Lewiński

---

Pochodzenie

Jakub Walenty Lewiński był synem Józefa Stanisława, liweranta wojskowego, oraz Eufrozyny Łaskiej. Jego rodzina należała do żydowskiej grupy religijnej frankistów, która przeszła proces spolszczenia w XVIII wieku.

Pierwotne nazwisko Jakuba, a także jego zamożnej rodziny kupców warszawskich, brzmiało Levy. W 1806 roku rodzina podjęła decyzję o przejściu na katolicyzm, przyjmując dodatkowe chrześcijańskie imiona oraz nowe nazwisko Lewiński.

Kariera wojskowa

W wieku piętnastu lat Jakub Walenty Lewiński podjął decyzję o wstąpieniu do armii Księstwa, rozpoczynając swoją wojskową karierę jako kadet. W krótkim czasie, w 1808 roku, awansował na podporucznika, a w następnym roku na porucznika, by w 1811 roku zdobyć stopień kapitana. W okresie kampanii z lat 1812 i 1813 służył w kawalerii, gdzie jego odwaga i zaangażowanie zostały docenione. Otrzymał wówczas dwa znaczące odznaczenia: podczas pierwszej kampanii uhonorowano go Orderem Legii Honorowej, a w trakcie drugiej nadając mu Order Virtuti Militari w wersji srebrnej. Dodatkowo, Lewiński był posiadaczem Neapolitańskiego Orderu Obojga Sycylii.

Po upadku Napoleona, Lewiński wrócił do Polski, gdzie w stopniu podpułkownika objął stanowisko szefa sztabu kawalerii w armii Królestwa Polskiego w 1815 roku. W późniejszych latach został odznaczony rosyjskimi odznaczeniami, takimi jak Order św. Anny II klasy oraz Order św. Włodzimierza IV klasy. Jednak największym wyróżnieniem, którym się chlubił, był Znak Honorowy, przyznany mu za 20 lat oddanej służby w 1830 roku.

W momencie wybuchu Powstania Listopadowego, Lewiński nie wahał się ani chwili i natychmiast przyłączył się do ruchu oporu. Jako pełny pułkownik zajął się organizacją kawalerii, biorąc aktywny udział w działaniach wojennych. Po zaciętej bitwie pod Liwcem, jego zasługi zostały docenione, co zaowocowało przyznaniem mu Złotego Krzyża Virtuti Militari oraz awansem na generała brygady 14 czerwca 1831 roku. Po niepowodzeniu powstania schronił się w Prusiech, gdzie przez pewien czas przebywał w Elblągu. Po powrocie do kraju w 1832 roku, Lewiński otrzymał absynt wojskowy, co zmusiło go do wyjazdu na rok do Paryża.

Praca urzędnicza

Po powrocie do kraju Jakub Walenty Lewiński osiedlił się w Warszawie w 1834 roku. Od tego czasu podjął pracę w Dyrekcji Dróg i Mostów, gdzie przyczynił się do rozwoju miasta. Jego zaangażowanie w sprawy Warszawy było niezwykle istotne, a jednym z jego najważniejszych osiągnięć była współpraca przy zakładaniu Zachęty, instytucji, która odgrywała kluczową rolę w polskiej kulturze. Ponadto, Lewiński był członkiem Rady Stanu Kongresówki aż do 10 marca 1863 roku.

W dniu 27 lutego 1861 został wybrany na członka Delegacji Miejskiej, a następnie przewodniczył Tymczasowemu Wydziałowi Obywatelskiemu, który zastąpił Delegację Miejską. Jego działalność dalej kwitła, ponieważ we wrześniu 1861 roku został wybrany na radnego miejskiego w stolicy. Niestety, życie Lewińskiego zakończyło się nagle po jego powrocie z Paryża, dokąd udał się z Narcyzą Żmichowską na Wystawę Światową.

Warto zaznaczyć, że Jakub Walenty Lewiński nigdy się nie ożenił ani nie założył rodziny. Po śmierci pochowano go na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 15-5-22), co podkreśla jego związek z Warszawą, miastem, któremu poświęcił swoje życie i pracę.

W 1818 roku Lewiński został również członkiem loży wolnomularskiej Bouclier du Nord, gdzie osiągnął stopień Kawalera Wybranego, co świadczy o jego aktywności i wpływie w różnych dziedzinach życia społecznego.

---

Oceń: Jakub Walenty Lewiński

---