Stanisław Grąbczewski

---

Życiorys

Stanisław Grąbczewski przyszedł na świat 8 lutego 1901 roku w Warszawie, w rodzinie Aleksandra oraz Stanisławy Grąbczewskich, z domu Onuszkiewicz. Jako jeden z trzech synów, miał dwóch młodszych braci – Tadeusza i Aleksandra. Po ukończeniu nauki w gimnazjum Rontalera, które zdobytą wiedzę otrzymał w systemie eksternistycznym, młody Grąbczewski pragnął zaangażować się w działalność konspiracyjną w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) podczas I wojny światowej, jednak jego młody wiek uniemożliwił mu stawienie się w tej formacji.

W roku 1918, wraz ze stryjecznym bratem Edwardem, który był synem Wiktora Grąbczewskiego, postanowił wstąpić do wojska polskiego. Obaj służyli w nowo formowanym 2 pułku ułanów grochowskich, działając w szwadronie, którym dowodził rotmistrz Kazimierz Żelisławski. Do ich istotnych osiągnięć należy brak w walkach z bolszewikami odbywających się pod Antopolem oraz Pińskiem.

W końcu 1919 roku Stanisław Grąbczewski otrzymał awans na starszego ułana oraz został wysłany na kurs do szkoły podchorążych w Warszawie. Po zakończeniu intensywnego szkolenia przydzielono go do 16 pułku ułanów wielkopolskich, co stanowiło kolejny krok w jego wojskowej karierze. Po zakończeniu I wojny światowej awansował na stopień podporucznika, a jego dalsze losy prowadziły go do pracy jako adiutant generała Józefa Rybaka. W roku 1922, w wyniku zasług służbowych, dostał awans na porucznika.

Po upływie czterech lat, Stanisław powrócił do 16 Pułku Ułanów Wielkopolskich, gdzie uczynił wiele znaczących kroków w swojej karierze. Rok 1928 był dla niego przełomowy, ponieważ ukończył Szkołę Czołgów i Samochodów, a w 1930 roku otrzymał przydział do 3 Pułku Pancernego w Modlinie, gdzie miał możliwość rozwijać swoje umiejętności. W roku 1933 zdobył dodatkowe uznanie, zostając odznaczonym Znakiem Pancernym nr 303.

W styczniu 1935 roku awansował do stopnia rotmistrza w wojskach pancernych i aż do wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję dowódcy kompanii szkolnej. W roku 1938 był uczestnikiem rajdu samochodowego, zorganizowanego przez Automobilklub Polski, gdzie na łaziku Fiat 518 zajął czwarte miejsce w Puszczy Kampinoskiej.

W momencie wybuchu II wojny światowej, Grąbczewski wziął udział w obronie Warszawy, stając się częścią Grupy pancerno-motorowej, która działała w ramach Dowództwa Obrony stolicy. Jego odwaga oraz umiejętności zostały docenione, gdyż za kampanię wrześniową otrzymał Srebrny Krzyż Virtuti Militari.

Po trafieniu do niewoli, w końcu września 1939 roku, doświadczył pobytu w oflagu X A Itzehoe, a następnie w marcu 1943 został osadzony w Woldenbergu. Po zakończeniu konfliktu, w marcu 1945 roku, udało mu się powrócić do kraju, gdzie przyjął cywilne życie, podejmując zatrudnienie w Państwowym Przedsiębiorstwie Traktorów i Maszyn Rolniczych.

W 1945 roku stanął w obliczu aresztowania przez Urząd Bezpieczeństwa na podstawie zarzutów o brak nadzoru. Po 15 miesiącach osadzenia w areszcie, został zwolniony, co umożliwiło mu podjęcie pracy w Zakładach Wytwórczych Kabli Elektrotechnicznych w Ożarowie.

Stanisław Grąbczewski był również osobą aktywną społecznie, zaangażowaną w wiele inicjatyw. Przykładem tego było jego uczestnictwo w pracach Społecznego Komitetu Budowy Szkoły w Ołtarzewie, a także pełnienie funkcji ławnika w sądzie w Pruszkowie przez wiele lat.

Życie rodzinne

W 1921 roku Stanisław Grąbczewski poślubił Eugenię, córkę Romana Zarzyckiego, który był właścicielem zakładu ogrodniczego w Ołtarzewie. Z tego związku przyszła na świat jedna córka, Barbara, której chrzestnym otoczył zaszczytem generał Rybak.

Ostatnie dni jego życia spędziły w Domu Wojskowego Emeryta zlokalizowanym w Warszawie na Bemowie. Niestety, zmarł 21 listopada 1991 roku. Jego żywot zakończył się w spokoju, a ciało spoczęło na cmentarzu żbikowskim.

---

Oceń: Stanisław Grąbczewski

---