Wojciech Francki

---

Życiorys

Wojciech Francki przyszedł na świat 17 kwietnia 1903 roku, w sercu Warszawy. Był synem Klemensa (1874–1944) oraz Elżbiety Franckich (1883–1945). W rodzinie tej dorastał wraz z dwoma braćmi, Ryszardem (1905–1997) oraz Józefem (1906–1944). W wiosennych miesiącach 1919 roku, jako ochotnik, wziął udział w zaciętych walkach o Wilno, walcząc w 5. Pułku Piechoty Legionów. Jego odwaga objawiła się podczas Bitwy Warszawskiej oraz buntu Żeligowskiego. Po zdemobilizowaniu w grudniu 1920 roku, wrócił do Warszawy, gdzie, korzystając z możliwości eksternistycznych, ukończył szkołę średnią.

W 1923 roku złożył przysięgę i wstąpił do Szkoły Podchorążych Piechoty. Już w roku następnym przeniósł się do Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej w Toruniu, którą z powodzeniem ukończył w 1927 roku, zajmując siódmą lokatę wśród 17 słuchaczy i uzyskując promocję oficerską 10 października. Po zaledwie krótkim czasie spędzonym na “Wilii” i w Flotylli Pińskiej, w 1929 roku odbył w Francji kurs dla oficerów artyleryjskich. Wczesne lata 30. XX wieku poświęcił na dowodzenie kanonierką „Generał Haller”. W latach 1932–1934 pełnił rolę oficera artyleryjskiego na niszczycielu „Wicher”, a w tejże roli brał udział w wydarzeniach w Gdańsku.

W 1934 roku, dowodząc kanonierką „Komendant Piłsudski”, osiągnął stopień kapitana marynarki. Rok później przejął dowodzenie okrętem szkolnym, niegdyś torpedowcem, „Mazur”. W 1936 roku został oficerem artyleryjskim w Dowództwie Floty, a 19 marca 1938 roku awansował na komandora podporucznika.

Od marca 1939 roku pełnił służbę na krążowniku „Wilia”, a w lipcu wziął udział w rejsie szkolnym. Wybuch II wojny światowej zastał go w Casablance. Po przybyciu do Francji, brał udział w formowaniu struktury Marynarki Wojennej. W listopadzie i grudniu 1939 roku odpłynął z grupą marynarzy do Wielkiej Brytanii. W 1940 roku, pełniąc funkcję zastępcy dowódcy niszczyciela „Burza”, brał udział w kampanii norweskiej oraz operacjach u wybrzeży Francji. Latem 1940 roku, tymczasowo objął dowodzenie „Błyskawicą”, a od 7 października 1940 roku był jej stałym dowódcą do 4 kwietnia 1942 roku. Jego załoga wykazała się niezwykłą odwagą podczas odpierania niemieckich ataków, a mieszkańcy Cowes z wdzięcznością uhonorowali jego osobę, nadając jednemu z placów jego imię.

5 czerwca 1942 roku został awansowany na komandora porucznika, z datą starszeństwa 3 maja 1942 roku oraz drugą lokatą w korpusie oficerów Marynarki Wojennej. Po okresie służby sztabowej, został oddelegowany do Coastal Command, a od 12 kwietnia do 15 maja 1943 roku tymczasowo dowodził niszczycielem „Orkan”. Następnie piastował obowiązki komendanta Komendy Morskiej „Północ” oraz dowódcy I Dywizjonu Kontrtorpedowców. Do zakończenia wojny pracował na lądzie, a we wrześniu 1945 roku powrócił na dowództwo „Błyskawicy”, biorąc udział w operacji Deadlight. Został awansowany na komandora, ze starszeństwem z 1 września 1946 roku oraz trzecią lokatą w korpusie oficerów Marynarki Wojennej.

Po zdemobilizowaniu w 1948 roku, Wojciech Francki emigrował najpierw do Nowej Zelandii, a później do Australii. Tam pracował w różnych zawodach, w tym w kamieniołomach oraz jako ogrodnik. Nie zapomniał jednak o Polsce, aktywnie działając w środowisku polonijnym, będąc członkiem Stowarzyszenia Marynarki Wojennej. Publikował również w polonijnym czasopiśmie „Nasze Sygnały”.

Zmarł 6 lipca 1996 roku w Lane Cove w Australii. Po jego śmierci prochy zostały sprowadzone do kraju rodzinnego i pochowane na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 246-2-12,13). Był mężem Jadwigi Elżbiety z Grzymała-Siedleckich (1906–1999), z którą miał dwóch synów: Ryszarda Ignacego Bartłomieja (1930–1990) oraz Macieja (1932–2008), a także córkę Janinę (1935–2020).

Ordery i odznaczenia

Wojciech Francki, wybitny człowiek, odznaczony wieloma nagrodami i odznaczeniami, zyskał uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą. Wśród jego wyróżnień można wymienić:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1989 roku,
• Krzyż Walecznych, honorowany czterokrotnie,
• Medal Morski, który otrzymał dwukrotnie,
• Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 25 maja 1939 roku,
• Krzyż Wybitnej Służby, uhonorowany przez Wielką Brytanię.

---

Oceń: Wojciech Francki

---