Irena Wilhelmina Łukomska

---

Życiorys

Irena Wilhelmina Łukomska spędziła swoje dzieciństwo w takich miejscowościach jak Słupca, Kalisz i Koło, gdzie ukończyła prywatną pensję dla dziewcząt w latach 1919–1925 oraz Koedukacyjne Gimnazjum Towarzystwa „Oświata” w latach 1925–1931. Po zdaniu egzaminu gimnazjalnego w 1931 roku, razem z rodziną przeniosła się do Warszawy. Tu rozpoczęła studia na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Niestety, nauka na tej uczelni została przerwana w 1933 roku, kiedy to podjęła decyzję o przeniesieniu się do warszawskiego Państwowego Studium Pomaturalnego im. Stanisława Konarskiego. Po ukończeniu Studium w 1934 roku, uzyskała dyplom nauczyciela szkół powszechnych i rozpoczęła swoją pracę dydaktyczną w szkołach zlokalizowanych w Milanówku, Grodzisku Mazowieckim oraz Dębie Wielkim, gdzie rozpoczęła bezpłatną praktykę nauczycielską.

W 1937 roku zdobytą wiedzę wykorzystała do zdania egzaminu praktycznego, który uprawniał ją do nauczania w publicznych szkołach powszechnych. Gdy wybuchła II wojna światowa, zatrudniała się w szkole w Wiciejowie, gdzie pracowała do września 1941 roku. W tym trudnym czasie zorganizowała tajne nauczanie w okolicy, kładąc nacisk na nauczanie języków polskiego, łacińskiego i niemieckiego. Dodatkowo, była aktywną członkinią Tajnej Organizacji Nauczycielskiej.

W roku 1941 poznała Jana Łukomskiego, który także był nauczycielem. Ich związek uwieńczono ślubem w grudniu 1942 roku. Jeszcze wcześniej, w październiku 1942 roku, Irena wstąpiła do Armii Krajowej. Po przeprowadzce do Warszawy, pełniła rolę łączniczki, organizując komunikację między Warszawą a Mińskiem Mazowieckim. Kluczowe zadania obejmowały dostarczanie paczek żywnościowych dla więźniów Pawiaka oraz pomoc w wyrobieniu dokumentów, które miały na celu ochronę Polaków przed przymusowymi robotami w Niemczech.

Po zakończeniu działań wojennych, lata 1948-1966 Irena spędziła w Kutnie i okolicznych Gosławicach, gdzie pracowała w lokalnych szkołach oraz zajmowała się kierowaniem Biurem Powiatowego Komitetu Koordynacyjnego Społecznego Funduszu Budowy Szkół przy Wydziale Oświaty i Kultury Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kutnie w latach 1959-1964. W 1966 roku rozpoczęła pracę w Szkole Podstawowej nr 5 w Wołominie, gdzie kontynuowała nauczanie aż do 1973 roku, od 1968 roku na pół etatu.

Od roku 1995 utrzymywała kontakt z londyńskim Instytutem im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Irena była również darczyńcą Muzeum Powstania Warszawskiego, przekazując pamiątki po swoich braciach – Witoldzie, Waldemarze i Leszku Gerke, wszyscy byli uczestnikami powstania, oraz własne dokumenty związane z okresem konspiracji w trakcie okupacji hitlerowskiej. Irena była aktywną członkinią Stowarzyszenia Polskich Kombatantów.

Rodzina Łukomskich doczekała się trzech synów: Krzysztofa, Lecha i Andrzeja. Jan Łukomski zmarł we wrześniu 1990 roku. Po jego śmierci Irena odnowiła kontakty z Marianem Przedpełskim, mazowieckim regionalistą oraz pasjonatem etnografii, który był jej pierwszą miłością z czasów studenckich. Marian Przedpełski zmarł w 1998 roku, a dwa lata później, w 2000 roku, Irena Łukomska opublikowała książkę poświęconą jego życiu oraz twórczości.

Irena Łukomska spoczywa na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 66, grób 34/36).

Odznaczenia i nagrody

Irena Łukomska zdobyła liczne odznaczenia, które są wyrazem uznania dla jej wyjątkowych osiągnięć oraz znaczącego wkładu w rozwój kultury i edukacji.

Wśród przyznanych jej nagród znajdują się:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi (1983),
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1980),
• Odznaka Za Tajne Nauczanie (1985),
• Złota Odznaka ZNP (1974),
• Medal 90-lecia Miasta Wołomin (2010),
• tytuł „Przyjaciela Muzeum Powstania Warszawskiego”,
• medal „Pro Masovia” (2012).

Te odznaczenia są dowodem jej poświęcenia i pasji w pracy na rzecz społeczności oraz kultury narodowej.

---

Oceń: Irena Wilhelmina Łukomska

---