Władysława Martynowicz

---

Życiorys

W latach młodzieńczych Władysława Martynowicz po ukończeniu szkoły średniej w Warszawie w 1910 roku, zdecydowała się na dalszą edukację. Już w 1911 roku zdobyła uprawnienia do nauczania języka polskiego, co wydawało się być początkiem jej długiej kariery pedagogicznej. Postanowiła wyjechać do Lwowa, gdzie aktywnie działała jako zastępczyni drużynowej III Lwowskiej Drużyny im. Platerówny.

Po powrocie do stolicy naszego kraju, w latach 1912–1914 rozwijała swoje zdolności teoretyczne, studiując polonistykę, historię oraz pedagogikę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. W ciągu tego okresu, Władysława zaangażowała się w działalność młodzieżowych organizacji niepodległościowych, takich jak Związek Młodzieży Polskiej „Przyszłość” – „Pet”, gdzie była wychowawczynią między innymi Tomasza Piskorskiego, a także w Organizacji Młodzieży Narodowej oraz Związku Młodzieży Polskiej „Zet”.

Wybuch I wojny światowej zmusił ją do podjęcia działań na rzecz Legionów. Odpowiadała za dział mundurowy w intendenturze wojskowej oraz zajmowała się obsługą poczty frontowej. Od 1915 roku uczyła w warszawskich szkołach średnich, dzieląc się swoją wiedzą z młodzieżą.

W 1917 roku, Władysława wróciła na studia, tym razem na Wolnej Wszechnicy Polskiej, a swoje kształcenie zakończyła w 1922 roku dyplomem z historii oraz archeologii. W tym czasie kontynuowała swoje zaangażowanie w harcerstwo, gdzie we współpracy z Prywatnym Gimnazjum Żeńskim R. Gaczeńskiej i E. Kasprowskiej przy ul. Chłodnej 15 w Warszawie, założyła 25 Drużynę Harcerską im. Klaudyny Potockiej. Działała także w Działe Harcerskim Biura Pomocy Żołnierzom w czasie wojny polsko-bolszewickiej.

W 1921 roku Martynowicz została wybrana do Naczelnej Rady Harcerskiej. W kolejnych latach, pełniła różne funkcje, w tym prowadziła Wydział Programowy Głównej Kwatery Żeńskiej, a w 1926 roku została powołana do Komisji Zasad Ideologii Obywatelskiej. W tym samym roku miała zaszczyt być komendantką Warszawskiej Chorągwi Harcerek. Członkostwo w ZHP zajmowało jej życie przez wiele lat, a w roku 1929 była częścią Komisji Przebudowy ZHP oraz w 1930 roku członkinią Komisji Statutowej ZHP.

Do wybuchu II wojny światowej, jej działalność w ZHP nabierała na znaczeniu, pełniła rolę członkini Zarządu Oddziału Warszawskiego oraz NRH. W latach 1934–1935 pracowała jako instruktorka ds. harcerstwa w Kuratorium Warszawskiego Okręgu Szkolnego, a w kolejnych latach jako instruktorka historii w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego oraz wykładała na WWP.

Po 1 września 1939 roku, gdy dyrektorka Liceum Pedagogicznego im. Elizy Orzeszkowej została ranna, Martynowicz przejęła jej obowiązki. Po zamknięciu szkół średnich przez okupanta w 1939 roku, zaangażowała się w organizowanie tajnego nauczania. Po zakończeniu wojny kontynuowała pracę w Liceum Pedagogicznym, a następnie przez trzy lata uczyła w Liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza Słowackiego w Warszawie. W 1952 roku podjęła pracę w Państwowych Zakładach Wydawnictw Szkolnych.

Ordery i odznaczenia

Wśród odznaczeń, które zdobyła Władysława Martynowicz, znajdują się znaczące wyróżnienia, które podkreślają jej zasługi. Do nich należą:

• Krzyż Niepodległości, przyznany 13 kwietnia 1931 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymała trzykrotnie,
• Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 19 marca 1931 roku,
• Odznaka XXV-lecia Związku Harcerstwa Polskiego.

Życie prywatne

Władysława Martynowicz była córką Aleksandra, urzędnika, oraz Natalii z Hartmanów. W jej rodzinie znajdowała się także siostra Aleksandra, która była malarką oraz nauczycielką rysunków. W latach 1921–1926 pełniła funkcję drużynowej 17 W ŻDH w szkole powszechnej nr 25, mieszczącej się przy ul. Złotej w Warszawie.

Władysława nie założyła rodziny, co jest interesującym aspektem jej życia.

Ostatecznie spoczęła na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 154c-2-22.

---

Oceń: Władysława Martynowicz

---