Henryk Jankowski (generał)

---

Życiorys

Jankowski był synem stolarza Bolesława oraz Stanisławy z Sykulskich, która zakończyła swoje życie w 1923 roku. W 1939 roku, po zakończeniu trzech lat nauki w Technicznej Szkole Rysunków w Warszawie, podjął prace jako stolarz, jednocześnie angażując się w lewicowy ruch oporu w czasie okupacji.

Podczas tego okresu brał udział w licznych akcjach politycznych oraz propagandowych, które były realizowane przez lewicowe młodzieżowe grupy bojowe na terenach Warszawy. W czerwcu 1943 roku związał się z Gwardią Ludową, a w sierpniu tego samego roku wszedł w skład oddziału partyzanckiego pod dowództwem Stanisława Gacia, znanego jako „Kuba”, działającego w regionie Sochaczewa oraz Łowicza.

W styczniu 1944 roku objął dowództwo specjalnej grupy bojowej w oddziale „Korala” w Warszawie. Przyjął wtedy pseudonim „Kuba”. W czerwcu 1944 roku wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej oraz ukończył Szkołę Podoficerską Armii Ludowej w Warszawie. W trakcie powstania warszawskiego dowodził plutonem, a następnie kompanią ochrony sztabu warszawskiego Okręgu Armii Ludowej na Woli oraz Starówce, a później na Żoliborzu. W wyniku zdarzeń w czasie walk, doznał lekkiego zranienia nogi.

Po kapitulacji powstania udał się wraz z grupą żołnierzy Armii Ludowej oraz członkiem kierownictwa PPR, Zenonem Kliszko, na Pragę, gdzie wstąpił do 1 Armii Wojska Polskiego jako sierżant. Na podstawie rozkazu Naczelnego Dowódcy WP z 24 grudnia 1944 roku, został mianowany podporucznikiem w korpusie oficerów polityczno-wychowawczych. Otrzymał zadania jako zastępca dowódcy kompanii odpowiedzialny za sprawy polityczno-wychowawcze w 6 Pułku Piechoty, a następnie jako oficer w wydziale polityczno-wychowawczym 2 Dywizji Piechoty im. J.H. Dąbrowskiego.

W styczniu 1945 roku brał udział w walkach o Warszawę, a także po wojnie w dalszym ciągu działań wojennych na Wale Pomorskim i nad Wybrzeżem. W kwietniu 1945 roku został szefem oddziału personalnego Wydziału Polityczno-Wychowawczego 2 Dywizji Piechoty. Uczestniczył w forsowaniu Odry oraz walkach w otoczeniu Oranienburga oraz nad Łabą.

Po zakończeniu II wojny światowej, w stopniu kapitana WP, został szefem wydziału personalnego w Zarządzie Polityczno-Wychowawczym Warszawskiego Okręgu Wojskowego. 14 grudnia 1947 roku z wyróżnieniem ukończył Wyższą Szkołę Polityczno-Wychowawczą WP w Rembertowie. Po tym, w grudniu 1947 roku, objął stanowisko inspektora Oddziału III Głównego Zarządu Polityczno-Wychowawczego WP, a we wrześniu 1948 roku został przeniesiony do Dowództwa Marynarki Wojennej w Gdyni, gdzie pracował jako szef wydziału zajmującego się robotą z oficerami.

Pełnił funkcję zastępcy dowódcy Pomorskiego Okręgu Wojskowego w Bydgoszczy od 1 stycznia 1949 roku do 1 lipca 1950 roku. W wyniku usunięcia z wojska gen. Mariana Spychalskiego, z którym Jankowski miał bliskie powiązania od czasów wojennych, został zdjęty z tego stanowiska. Od 3 grudnia 1951 roku pełnił funkcję szefa Oddziału V Głównego Zarządu Politycznego WP, a następnie od 7 listopada 1952 roku objął stanowisko szefa Zarządu I Organizacyjnego w tym Zarządzie. Po listopadzie 1956 roku objął stanowisko zastępcy dowódcy Warszawskiego Okręgu Wojskowego do spraw politycznych.

Na mocy uchwały Rady Państwa PRL z 3 lipca 1958 roku, został mianowany do stopnia generała brygady, a nominację wręczył mu 22 lipca 1958 roku w Belwederze przewodniczący Rady Państwa Aleksander Zawadzki. W lipcu 1958 roku zrealizował eksternistyczne studia w Wojskowej Akademii Politycznej w Warszawie, a podczas swojej kariery był członkiem kolejno PPR, a potem PZPR.

W życiu prywatnym mieszkał w Rembertowie, był żonaty z Marią Jankowską, z domu Mordaka, która żyła w latach 1924-2017. Ich małżeństwo doczekało się córki. Zmarł na ostrą białaczkę szpikową w 2. Centralnym Szpitalu Klinicznym WAM, a jego spoczynek miał miejsce na cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w Alei Zasłużonych (kwatera A26-tuje-17).

Awanse

W trakcie swojej służby wojskowej Henryk Jankowski odniósł liczne sukcesy, które zaowocowały awansami na coraz wyższe stopnie wojskowe. Poniżej przedstawione są poszczególne etapy jego kariery:

• sierżant Armii Ludowej – czerwiec 1944,
• podporucznik – 24 grudnia 1944,
• porucznik – 18 kwietnia 1945,
• kapitan – 2 listopada 1945,
• major – 7 maja 1946,
• podpułkownik – 17 grudnia 1948,
• pułkownik – 17 kwietnia 1953,
• generał brygady – 3 lipca 1958.

Ordery i odznaczenia

Henryk Jankowski, jako wybitny generał, został uhonorowany licznymi odznaczeniami w uznaniu jego zasług wojskowych i patriotycznych. Poniżej przedstawiamy listę nagród, które otrzymał w ciągu swojej kariery:

• Order Krzyża Grunwaldu III klasy, przyznany 15 lipca 1945,
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany w 1954 roku,
• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari, nadany w 1945 roku,
• Krzyż Walecznych, przyznany w 1945 roku,
• Krzyż Partyzancki, otrzymany w 1946 roku,
• Medal za Warszawę 1939–1945, przyznany 17 stycznia 1946 roku,
• Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk,
• Brązowy Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”,
• Srebrny Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”, nadany w 1953 roku,
• Medal „Za zdobycie Berlina”, przyznany przez ZSRR.

Wszystkie te odznaczenia stanowią dowód nie tylko na jego odwagę, ale także na oddanie w służbie narodowej.

Upamiętnienie

Imię Henryka Jankowskiego, generała, było do 2020 roku powiązane z XXVI Liceum Ogólnokształcącym w Warszawie.

---

Oceń: Henryk Jankowski (generał)

---