W artykule przedstawimy sylwetkę niezwykłej postaci w historii Polski, Zygmunta Holewińskiego. Urodził się on 1 czerwca 1898 roku w stolicy kraju, Warszawie.
W ciągu swojego życia stał się nie tylko żołnierzem Wojska Polskiego, ale również ważnym działaczem w polskim ruchu oporu, który działał podczas II wojny światowej.
Niestety, jego losy nie były łatwe, bowiem Zygmunt Holewiński doświadczył także brutalnych warunków, jakie panowały w niemieckich obozach koncentracyjnych, gdzie był więziony. Zmarł 27 maja 1989 roku w Pruszkowie, pozostając w pamięci jako symbol oporu i poświęcenia dla wolności kraju.
Życiorys
Zygmunt Holewiński przyszedł na świat w Warszawie w rodzinie o bogatych tradycjach patriotycznych. Jego przodkowie aktywnie uczestniczyli w powstaniach narodowych, co miało istotny wpływ na jego późniejsze życie. Po ukończeniu średniej szkoły o profilu handlowym, zdecydował się na dalszą edukację i zapisał się na Wydział Ogrodniczy Wyższej Szkoły Ogrodniczej, dzisiejszej SGGW. W 1918 roku, 13 listopada, zaciągnął się jako ochotnik do 1 pułku piechoty Legionów, gdzie rozpoczął swoją wojskową karierę.
Jego walka trwała z krótką przerwą aż do 1 września 1920 roku. Zasłynął szczególnie podczas obrony Lwowa, gdzie został odznaczony honorową odznaką „Orlęta”, a także brał udział w wielu bitwach, takich jak te pod Sokołem, Ołyką, Surażem, Daniłowem, Paprociami oraz w kampanii litewskiej jako żołnierz 201 pułku piechoty. Już 6 września 1919 roku awansował na stopień kaprala, ale po zakończeniu działań wojennych, 25 listopada 1920 roku, został urlopowany, a 8 marca 1923 roku ostatecznie przeniesiony do rezerwy.
W okresie międzywojennym Holewiński zajął się pracą jako instruktor ochrony przeciwpożarowej, zdobywając renomę jako jeden z czołowych działaczy ruchu pożarnictwa w Polsce. Udało mu się również objąć stanowisko prezesa Ochotniczej Straży Pożarnej w Ożarowie, gdzie wdrażał liczne programy rozbudowy. Kiedy wybuchła II wojna światowa, zgłosił się do Batalionu Ochotniczego. Jednak 16 września 1939 roku w Łucku otrzymał nakaz powrotu do Ożarowa, swojego miejsca zamieszkania.
Na początku wojny, między 1939 a 1940 rokiem, razem z Teodorem Ozdobińskim zorganizował tajne struktury wojskowe w Ożarowie. Jego działalność zostało przerwana 3 marca 1943 roku, gdy został aresztowany przez Gestapo w swoim gospodarstwie i osadzony na Pawiaku. 29 kwietnia tegoż roku, jako więzień polityczny, przewieziono go do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, gdzie otrzymał numer 119270. Tam przeżył tzw. „styczniową noc wigilijną 1943”, podczas której tysiące więźniów były polewane wodą w mrozie przez całą noc.
3 marca 1944 roku Holewiński został przeniesiony do obozu Bruttig nad Mozelą, a następnie do Mittelbau-Dora, gdzie pracował przy budowie tuneli dla rakiet V1 i V2. Jego ostatnim wojennym etapem był oboz koncentracyjny Ravensbrück, do którego trafił w ostatnich dniach kwietnia 1945 roku. Tam, wraz z innymi więźniami, został oswobodzony przez żołnierzy amerykańskich.
Po wojnie Holewiński wrócił do Ożarowa, gdzie kontynuował pracę w Ochotniczej Straży Pożarnej. Mieszkał w Ożarowie Mazowieckim aż do 1969 roku, a ostatnie dwadzieścia lat swojego życia spędził w Piastowie. Zmarł 27 maja 1989 roku, a jego ciało zostało pochowane w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Odznaczenia
Lista odznaczeń Zygmunta Holewińskiego prezentuje jego wspaniałą karierę i zaangażowanie w działania na rzecz ojczyzny. W ciągu swojego życia otrzymał wiele wyróżnień, które są dowodem na jego odwagę i poświęcenie.
- Odznaka pamiątkowa „Orlęta”,
- 1920 – Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918-1921 – „Polska Swemu Obrońcy 1920”,
- 1948 – Medal Wojska przyznany po raz 1, 2, 3 i 4 przez Szefa Sztabu Głównego MON w Londynie,
- 1948 – Złoty Krzyż Zasługi,
- 1970 – Medal Zwycięstwa i Wolności 1945,
- 1971 – Odznaka Grunwaldzka,
- 1975 – Krzyż Armii Krajowej,
- 1987 – Krzyż Oświęcimski.
Przypisy
- Zbigniew Holewiński wymieniany w opracowaniu: „Historia ochrony przeciwpożarowej w Polsce”. [dostęp 10.10.2019 r.]
- Walka mieszkańców Ożarowa z okupantem. Lech Sedlaczek (red.). Warszawa: Komisja Historyczna Koła nr 7 „Jaworzyn” Okręgu Warszawa - Powiat, światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, 1998 r., s. 273-275. ISBN 83-903152-0-3.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Bronisław Bojarski de Bojary Czarnota | Wacław Aleksandrowicz | Maria Kamecka-Kordzik | Stanisław Kamieński | Walery Bagiński | Stanisław Jastrzębski | Mariusz Buhardt | Eugeniusz Szaposznikow | Tadeusz Łukaszewicz (żołnierz) | Alicja Gołod-Gołębiowska | Wacław Klinke | Leon Berski | Henryk Jankowski (generał) | Eugeniusz Galicki | Ryszard Jamontt-Krzywicki | Edward Gasik | Władysław Horyd | Wacław Vorbrodt-Brotowski | Michał Prozwicki | Bogdan CelińskiOceń: Zygmunt Holewiński