Henryk Ferdynand Hoyer to postać niezwykle istotna w historii polskiej medycyny i zoologii. Urodził się 13 lipca 1864 w Warszawie, a zmarł 17 października 1947 w Krakowie. Jego życie zawodowe obfitowało w osiągnięcia, które wywarły znaczący wpływ na rozwój nauk przyrodniczych w Polsce.
Hoyer był nie tylko lekarzem, ale także zoologiem oraz anatomem. W latach 1894–1934 pełnił funkcję profesora anatomii porównawczej na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie kształcił wielu adeptów nauki. Jego wkład w rozwój nauki został doceniony poprzez mianowanie go rektorem tego prestiżowego uniwersytetu.
Ważnym aspektem jego kariery było także zaangażowanie w działalność Polskiej Akademii Umiejętności, w której był członkiem oraz wiceprezesem. Dzięki jego pracy i poświęceniu, Hoyer stał się wzorem do naśladowania dla przyszłych pokoleń naukowców.
Życiorys
Henryk Ferdynand Hoyer był postacią niezwykle znaczącą dla rozwoju polskiej histologii. Urodził się jako syn Ludwiki z Wernerów oraz Henryka Fryderyka, który był pionierem tej dziedziny nauki w Polsce oraz profesorem na Uniwersytecie Warszawskim.
Po ukończeniu niemieckiego gimnazjum w Bydgoszczy Hoyer rozpoczął studia na Uniwersytecie we Wrocławiu oraz na Uniwersytecie w Strasburgu, gdzie otrzymał doktorat w 1892 roku. Następnie kontynuował swoje naukowe aspiracje na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie, co utorowało mu drogę do poważnych osiągnięć w dziedzinie anatomii.
W późniejszym okresie Hoyer został asystentem u Albert Köllikera na Uniwersytecie w Würzburgu, a także Gustava Schwalbego w Strasburgu. W 1894 roku przeniósł się do Krakowa, gdzie zyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, a później objął kierownictwo Katedry Anatomii Porównawczej. W 1904 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W latach 1909–1910 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego, a później, w latach 1929–1930, był rektorem, a 1930–1931 prorektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Hoyer był aktywnym członkiem Akademii Umiejętności; jego członkostwo korespondentem datuje się od 1902 roku, a od 1920 roku był członkiem czynnym Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1934–1939 zajmował stanowisko wiceprezesa tej instytucji. Otrzymał również tytuł doktora honoris causa dwóch wydziałów UJ: Wydziału Filozoficznego w 1924 oraz Wydziału Rolniczego w 1934 roku.
W tragicznych okolicznościach, 6 listopada 1939 roku, Hoyer został aresztowany w trakcie Sonderaktion Krakau, a następnie więziony w różnych lokalizacjach, m.in. w Krakowie i Wrocławiu, a także w obozie Sachsenhausen. W czasie II wojny światowej, od 1941 do 1944 roku, prowadził aptekę w szpitalu dla jeńców wojennych w Krakowie.
Hoyer był uważany za twórcę polskiej szkoły anatomii porównawczej. Jego wpływ na młodsze pokolenia był znaczący; wśród jego uczniów znajdowali się m.in. Edward Niezabitowski, Eugeniusz Kiernik, Władysław Poliński, Jan Prüffer, Władysław Mierzejewski, Paweł Łoziński, Jan Marchlewski, Zygmunt Grodziński, Józef Fudakowski, Stanisław Michał Sumiński, Zygmunt Fedorowicz, Stanisław Skowron, Jan Stach, oraz Szymon Tenenbaum.
W Krakowie zainaugurował działanie najnowocześniejszego Zakładu Anatomii Porównawczej na ziemiach polskich. Hoyer był również ekspertem w dziedzinie anatomii układu chłonnego kręgowców oraz anatomii układu krążenia ryb. Zajmował się metodyką badań anatomoporównawczych i paleozoologią. Zmarł w Krakowie, a jego pamięć nadal jest kultywowana. Ostatecznie spoczął na cmentarzu Rakowickim w kwaterze JB-wsch-2.
Ordery i odznaczenia
Henryk Ferdynand Hoyer był osobą wyróżniającą się za swoją działalność. W ciągu swojego życia otrzymał kilka ważnych odznaczeń, które podkreślają jego zasługi i osiągnięcia.
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 8 listopada 1930 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 11 listopada 1936 roku.
Wybrane publikacje naukowe
Henryk Ferdynand Hoyer był wpływowym badaczem, znanym z licznych publikacji w dziedzinie zoologii i anatomii. Oto niektóre z jego znaczących prac:
- O zadaniach i podstawach anatomii porównawczej (1895),
- Przyczynek do morfologii serca ryb (1900),
- O budowie skóry pławikonika (1901),
- Anatomja porównawcza zwierząt domowych (1901),
- Wykopaliska staruńskie (1914),
- Fauna dyluwialna Polski (1937),
- Zarys dziejów zoologii w Polsce (1948),
- Anatomia porównawcza kręgowców (1964).
Przypisy
- Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], www.zck-krakow.pl [dostęp 20.06.2020 r.]
- HenrykH. Hoyer HenrykH., Fauna dyluwialna Polski [online], polona.pl [dostęp 30.03.2019 r.]
- HenrykH. Hoyer HenrykH., Zarys dziejów zoologii w Polsce [online], polona.pl [dostęp 30.03.2019 r.]
- M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 464 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym położone w latach 1905–1918”.
- M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi na polu nauki”.
- a b StanisławS. Łoza StanisławS. (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe: na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 265.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Dariusz Jemielniak | Stefan Chaskielewicz | Tadeusz Matusiak (historyk) | Paweł Strzelecki (matematyk) | Ryszard Malewski | Rafał Piwowarski | Juliusz Zweibaum | Jerzy Łojek | Jerzy Rayski | Witold Marciszewski | Teresa Siemieniewska | Feliks Rogoziński | Andrzej Richling | Joanna Rapacka | Krzysztof Lewenstein | Zofia Radwańska-Paryska | Danuta Przeworska-Rolewicz | Janusz Żarnowski | Tomasz Sulej | Inka SłodkowskaOceń: Henryk Ferdynand Hoyer