Szymon Tenenbaum

---

Życiorys

Szymon Tenenbaum był wybitnym przedstawicielem polskiej entomologii, którego edukacja rozpoczęła się w Gimnazjum J. Kreczmara w Warszawie. W 1911 roku podjął naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie uczył się pod okiem znakomitych wykładowców, w tym Henryka Ferdynanda Hoyera. W 1932 roku zdobył tytuł doktora nauk przyrodniczych na Uniwersytecie Wileńskim. Po ukończeniu studiów pracował jako nauczyciel, a później objął stanowisko dyrektora w żydowskim gimnazjum w Warszawie.

Jego zainteresowania skupiały się głównie na badaniu chrząszczy Wysp Balearskich, gdzie przebywał po raz pierwszy w 1913 roku podczas dłuższej kuracji. Efektem tych badań były liczne publikacje, z których najbardziej znana to Fauna koleopterologiczna Wysp Balearskich, wydana w 1915 roku. Szymon Tenenbaum odbył także podróże naukowe do różnych krajów, w tym Brazylii, Meksyku oraz Palestyny, co wzbogaciło jego wiedzę oraz zbiór danych naukowych.

W Polsce współpracował z Towarzystwem Naukowym Warszawskim oraz pracował w Państwowym Muzeum Zoologicznym. Wraz ze Stanisławem Michałem Sumińskim wydał Przewodnik zoologiczny po okolicach Warszawy w 1921 roku. Do jego innych prac należy m.in. Chrząszcze (Coleoptera) zebrane w Ordynacyi Zamoyskiej w gub. Lubelskiej oraz Przybytki do fauny chrząszczów Polski od 1913 roku, a także inwentaryzacja występowania chrząszczy w regionach takich jak Mazowsze, Puszcza Białowieska, Wyżyna Lubelska, Podole czy Pieniny.

Po wybuchu II wojny światowej, mimo trudnych warunków życia w getcie, kontynuował swoją pracę naukową. Od 1940 roku pisał artykuły, prowadził zapiski entomologiczne oraz kolekcjonował owady. Niestety, w czasie Holocaustu zaginęły jego monografie poświęcone chrząszczom Podola i Pienin, nad którymi pracował z Romanem Kuntze. Jego przyjaciele, w tym Jan Żabiński, starali się pomóc mu w ucieczce z getta, lecz odmówił podjęcia jakichkolwiek działań, obawiając się o bezpieczeństwo najbliższych.

Niestety, Szymon Tenenbaum zmarł z wycieńczenia 29 czerwca 1941 roku, a jego ciało spoczęło na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej. Jego bogata kolekcja, która liczyła około 0,5 miliona okazów owadów, została zrabowana podczas najazdu na Warszawę przez oddziały SS. W 1944 roku, zaledwie trzy tygodnie przed wybuchem powstania warszawskiego, zbiory te zostały przeniesione do Muzeum Zoologicznego, gdzie w końcu ocalały.

Po wojnie wdowa po Szymonie, Eleonora Tenenbaum-Krajewska (1892–1967), zrealizowała jego ostatnie życzenie i przekazała całą kolekcję Muzeum Zoologicznemu w Warszawie. Niewielka część zbiorów jest obecnie eksponowana w willi Pod Zwariowaną Gwiazdą, znajdującej się na terenie Ogrodu Zoologicznego w Warszawie.

---

Oceń: Szymon Tenenbaum

---