Daniel Stanisław Wyszogrodzki, urodzony w 1960 roku w Warszawie, to uznany polski tłumacz oraz autor, którego talent obejmuje również dziennikarstwo muzyczne. Posiada tytuł doktora nauk humanistycznych i pełni funkcję wykładowcy w Akademii Teatralnej w Warszawie, gdzie dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem ze studentami zainteresowanymi teatrem i sztukami performatywnymi.
Jest również aktywnym członkiem kapituły Teatralnych Nagród Muzycznych im. Jana Kiepury, co podkreśla jego zaangażowanie w promowanie i docenianie osiągnięć artystycznych w Polsce. Dodatkowo, jako kurator Teatru Starego w Lublinie, Wyszogrodzki ma znaczący wpływ na kształtowanie programów artystycznych, które dostarczają widzom niezapomnianych przeżyć teatralnych.
Życiorys
Daniel Wyszogrodzki to utalentowany twórc, który swoje kroki stawiał na wielu płaszczyznach. Wychował się w Warszawie, gdzie zakończył edukację w VIII LO im. Władysława IV oraz ukończył Uniwersytet Warszawski, specjalizując się w psychologii.
W latach 80. i 90. przebywał w amerykańskim Nowym Jorku. Jego przygoda dziennikarska rozpoczęła się od współpracy z dwutygodnikiem „Radar” w latach 1985-1987, a także miesięcznikami „Magazyn Muzyczny” i „Tylko Rock”, gdzie pracował równocześnie w tym samym okresie. W latach 1991-2011 był związany z nowojorską gazetą „Nowy Dziennik – Polish Daily News”, co pozwoliło mu na rozwijanie swojego warsztatu jako korespondenta krajowego. W tym czasie, od 1993 do 1995 roku, pełnił rolę korespondenta dla Radia Kolor oraz współpracował z Programem I Polskiego Radia w latach 2003-2005.
Jego zainteresowania muzyką i kulturą zaowocowały współpracą z wieloma krajowymi tytułami prasowymi, takimi jak „Machina” czy „Jazz Forum”, z którym jest związany od 1998 roku. Od 2003 do 2013 roku był redaktorem działu recenzji płytowych i przeprowadzacz wywiadów z wybitnymi artystami w magazynie „Zwierciadło”. Wśród jego rozmówców znalazły się takie gwiazdy jak Anna Netrebko, Diana Krall czy Tomasz Stańko.
Jako autor programów radiowych, prowadzi audycję muzyczną „Godziny satysfakcji” w Radiu 357. W korpusie jego twórczości znajduje się także książka biograficzna pt. „Satysfakcja – The Rolling Stones”, a także poetyckie przekłady dzieł Leonarda Cohena, w tym „Księgi tęsknoty” (Book of Longing, Rebis 2006).
Daniel Wyszogrodzki jest również uznawanym redaktorem w edycjach płytowych związanych z polską muzyką popularną, w tym serii „Świecie nasz – dzieła wszystkie” Marka Grechuty, która zdobyła Nagrodę Muzyczną Fryderyka w kategorii albumu roku reedycja/nagranie archiwalne w 2001 roku. Opracował także serię fonograficzną „Marek Grechuta – koncerty” na zlecenie Polskiego Radia.
Wielką pasją Wyszogrodzkiego jest również tłumaczenie dzieł filmowych, w tym muzycznych i dramatycznych, jak „West Side Story” oraz „Yentl”. Zajmuje się on też przekładami tekstów znanych poetów i muzyków, w tym Boba Dylana czy Woody’ego Guthrie, a także pisze teksty piosenek dla artystów takich jak Seweryn Krajewski czy Krzysztof Krawczyk i jego przebój „Mój przyjacielu”.
Wśród jego wielu osiągnięć znajduje się także współautorstwo libretta do musicalu „Akademia Pana Kleksa” w Teatrze Muzycznym „Roma” oraz przekłady znanych musicali, takich jak „Kot w butach” i „Upiór w operze”. Jego chęć do twórczości teatralnej obejmowała również przygotowanie przekładów musicali takich jak „Oliver!” czy „Sweeney Todd” dla Teatru Rozrywki w Chorzowie.
Jednym z jego większych osiągnięć był przekład opery dziecięcej „Brundibár”, która miała swoją prapremierę w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Jego wersje piosenek Janis Joplin zyskały uznanie w monodramie „Moja mama Janis”. W 2016 roku w Teatrze Starym w Lublinie odbyła się premiera spektaklu „Boogie Street”, inspirowana dziełem Cohena.
Jest także wykładowcą na Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza, gdzie prowadzi wykłady na temat musicalu. W swojej pracy doktorskiej „Stulecie musicalu” zrealizowanej pod nadzorem prof. Anny Nasiłowskiej i prof. Krzysztofa Lipki, porusza temat ewolucji tego gatunku w Polsce. Książka, będąca efektem jego badań, nosi tytuł „Ale musicale!” i została opublikowana przez Wydawnictwo Marginesy w 2018 roku.
W ostatnich latach zrealizował wiele projektów muzycznych, w tym dla Ałbeny Grabowskiej. Jego twórczość obejmuje musical „Kopernik”, który miał premierę w Operze Krakowskiej w 2023 roku. W lipcu 2021 roku ukazała się jego autobiograficzna powieść „Plac Leńskiego” wydana przez Wydawnictwo Marginesy.
Musicale
Teatr Muzyczny „Roma” w Warszawie
W repertuarze Teatru Muzycznego „Roma” znajdują się znane i cenione musicale, które przyciągają tłumy widzów. Wśród nich można znaleźć:
- „Koty” (muz. Andrew Lloyd Webber, reż. Wojciech Kępczyński, 2004) – przekład,
- „Taniec wampirów” (muz. Jim Steinman, reż. Cornelius Baltus, 2005) – przekład,
- „Akademia Pana Kleksa” (muz. Andrzej Korzyński, reż. Wojciech Kępczyński, 2007) – libretto (kooperacja z Wojciechem Kępczyńskim) i słowa piosenek,
- „Upiór w operze” (muz. Andrew Lloyd Webber, reż. Wojciech Kępczyński, 2008) – przekład,
- „Les Misérables” (muz. Claude-Michel Schönberg, reż. Wojciech Kępczyński, 2010) – przekład,
- „Aladyn JR” (muz. Alan Menken, reż. Wojciech Kępczyński, 2011) – przekład,
- „Deszczowa piosenka” (muz. Nacio Herb Brown, reż. Wojciech Kępczyński, 2012) – przekład,
- „Mamma Mia!” (muz. Benny Andersson i Björn Ulvaeus, reż. Wojciech Kępczyński, 2015) – przekład.
Teatr Rozrywki w Chorzowie
Teatr Rozrywki w Chorzowie również przyciąga widzów swoimi musicalnymi produkcjami, w tym:
- „Oliver!” (muz. Lionel Bart, reż. Magdalena Piekorz, 2009) – przekład,
- „Producenci” (muz. Mel Brooks, reż. Michał Znaniecki, 2009) – przekład,
- „Sweeney Todd” (muz. Stephen Sondheim, reż. Andrzej Bubień, 2012) – przekład,
- „Niedziela w parku z Georgem” (muz. Stephen Sondheim, reż. Andrzej Bubień, 2014) – przekład,
- „Tootsie” (muz. David Yazbek, reż. Magdalena Piekorz, 2023) – przekład.
Teatr Wielki w Poznaniu
Teatr Wielki w Poznaniu zasługuje na uwagę dzięki wyjątkowym przedstawieniom, takim jak:
- „Brundibar” (muz. Hans Krása, reż. Beata Redo-Dobber, 2009) – przekład.
Opera i Filharmonia Podlaska
W Opera i Filharmonii Podlaskiej zrealizowano również znane musicale, m.in:
- „Doktor Żywago” (muz. Lucy Simon, reż. Jakub Szydłowski, 2017) – przekład,
- „West Side Story” (muz. Leonard Bernstein, reż. Jakub Szydłowski, 2022) – przekład.
Teatr Muzyczny w Gdyni
Teatr Muzyczny w Gdyni wystawia takie utwory jak:
- „Gorączka sobotniej nocy” (muz. Bee Gees, reż. Tomasz Dutkiewicz, 2018) – przekład,
- „Something Rotten” (muz. Karey i Wayne Kirkpatrck, reż. Tomasz Dutkiewicz, 2022) – przekład.
Filharmonia Warmińsko-Mazurska w Olsztynie
W tej filharmonii także odbywają się produkcje muzyczne, w tym:
- „Pora jeziora” (muz. Tomasz Szymuś, reż. Jerzy Jan Połoński) – słowa piosenek.
Teatr Muzyczny w Łodzi
W Teatrze Muzycznym w Łodzi można zobaczyć takie spektakle jak:
- „Pretty Woman” (muz. i teksty piosenek Bryan Adams i Jim Vallance, reż. Jakub Szydłowski) – przekład,
- „Złap mnie jeśli potrafisz” (muz. Marc Shaiman, reż. Jakub Szydłowski, 2023) – przekład.
Opera Krakowska
Opera Krakowska wprowadza widzów w świat musicali poprzez:
- „Kopernik” (muz. Tomasz Szymuś, reż. Jakub Szydłowski, 2023) – słowa piosenek.
Publikacje książkowe
Daniel Wyszogrodzki ma na swoim koncie szereg interesujących publikacji książkowych, które pokazują jego pasję do literatury oraz talent translatorski. Jego prace obejmują zarówno tłumaczenia, jak i prace poświęcone zespołowi The Rolling Stones.
- „Satysfakcja – The Rolling Stones” (Wydawnictwo Łódzkie, 1989, Iskry, 1998),
- „Satysfakcja – 30 lat The Rolling Stones” (BGW, 1993),
- „Satysfakcja – The Rolling Stones 1962-2002” (In Rock, 2002),
- „Leonard Cohen, Księga tęsknoty” (przekład, Rebis, 2006, 2013),
- „Satysfakcja – 50 lat The Rolling Stones” (In Rock, 2013),
- „Leonard Cohen, Księga miłosierdzia” (przekład, Rebis, 2017),
- „Satysfakcja – Historia The Rolling Stones” (In Rock, 2018),
- „Leonard Cohen, Płomień” (przekład, Rebis, 2018),
- „Ale musicale!” (Wydawnictwo Marginesy, 2018),
- „Plac Leńskiego” (powieść, Wydawnictwo Marginesy, 2021),
- „Pora jeziora” (z Ałbeną Grabowską, Filharmonia Warmińsko-Mazurska, 2022).
Wybrane edycje płytowe
Antologie (jako redaktor)
Daniel Wyszogrodzki jest cenionym redaktorem w świecie muzyki, a jego praca nad antologiami stanowi kluczowy element jego kariery. Wśród najważniejszych edycji, które nadzorował, można wyróżnić:
- Skaldowie – Antologia (3 CD, Pomaton EMI, 2000),
- Marek Grechuta – Świecie nasz (15 CD, Pomaton EMI, 2001, rozszerzenie 2005),
- Jacek Kaczmarski – Syn marnotrawny (22 CD, Pomaton EMI, 2004),
- Władimir Wysocki – Wysocki w Paryżu (2 CD, MTJ/Le Chant Du Monde, 2005),
- Seweryn Krajewski – Przemija uroda w nas (9 CD, MTJ, 2005),
- The Best Musicals… Ever! (4 CD, EMI Music Poland, 2009),
- Marek Grechuta – koncerty (6 CD, Polskie Radio, 2015).
Złota kolekcja Pomaton EMI (jako redaktor)
W obszarze Złotej kolekcji Pomaton EMI Daniel Wyszogrodzki również miał istotny wkład. Przykłady jego edytorskich osiągnięć obejmują:
- Marek Grechuta – Dni, których nie znamy (Pomaton EMI, 1999),
- Czesław Niemen – Czas jak rzeka (Pomaton EMI, 2000),
- Skaldowie – Wszystko kwitnie wkoło (Pomaton EMI, 2001),
- Leszek Długosz – Także i ty (Pomaton EMI, 2001),
- Seweryn Krajewski – Pogoda na szczęście (Pomaton EMI, 2001),
- Krzysztof Klenczon – Pożegnanie z gitarą (Pomaton EMI, 2001),
- Stan Borys – Idę drogą nieznaną (Pomaton EMI, 2002),
- Czerwone Gitary – Nie spoczniemy (Pomaton EMI, 2002),
- Trubadurzy – Cóż wiemy o miłości (Pomaton EMI, 2002),
- Gintrowski, Kaczmarski, Łapiński – Pokolenie (Pomaton EMI, 2003),
- Jacek Kaczmarski – Źródło (Pomaton EMI, 2003),
- Różni Wykonawcy – Lata 60-te: Kwiaty we włosach (Pomaton EMI, 2003),
- Różni Wykonawcy – Lata 70-te: Czas relaksu (Pomaton EMI, 2003),
- Marek Grechuta vol. 2 – Gdzieś w nas (Pomaton EMI, 2004),
- Zbigniew Namysłowski – Sprzedaj mnie wiatrowi (2 CD Pomaton EMI, 2004).
Złote płyty
Jako redaktor, Daniel przyczynił się również do powstania wielu znakomitych płyt, które zdobyły status złotych. Niektóre z nich to:
- Daj mi drugie życie – Krawczyk & Bregović (BMG, 2001) – teksty,
- Koty – Teatr Muzyczny „Roma” (TM Roma, 2004) – przekład,
- Akademia Pana Kleksa – TM „Roma”, 2007 – teksty,
- Les Misérables – TM „Roma”, 2011 – przekład,
- Deszczowa piosenka – TM „Roma”, 2013 – przekład,
- Boogie Street – Renata Przemyk śpiewa piosenki Leonarda Cohena (Agora, 2017) – przekład.
Platynowe płyty
Warto także wspomnieć o płytach, które zdobyły platynowy status dzięki jego redakcji:
- Taniec wampirów – TM „Roma”, 2006 – przekład,
- Upiór w operze – TM „Roma”, 2008 – przekład,
- Mamma Mia! – TM „Roma”, 2016 – przekład.
Przypisy
- ZŁAP MNIE, JEŚLI POTRAFISZ (CATCH ME IF YOU CAN) - PREMIERA | Teatr Muzyczny w Łodzi [dostęp 14.06.2023 r.]
- Płyta i książka „Pora jeziora” – Filharmonia Warmińsko-Mazurska [online] [dostęp 14.06.2023 r.]
- Opera Krakowska [online], opera.krakow.pl [dostęp 14.06.2023 r.]
- Złota płyta dla "Boogie Street". Nagrodę wręczono w sobotę w Teatrze Starym [online], lublin.wyborcza.pl, 19.03.2023 r. [dostęp 14.06.2023 r.]
- Warszawa. Ogłoszenie nominacji do XV Teatralnych Nagród Muzycznych im. Jana Kiepury | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 21.11.2021 r.]
- O teatrze - Teatr Stary w Lublinie [online], teatrstary.eu [dostęp 21.11.2021 r.]
- Daniel Wyszogrodzki [online], Radio357 [dostęp 21.11.2021 r.]
- SATYSFAKCJA. HISTORIA THE ROLLING STONES - Daniel Wyszogrodzki (oprawa miękka) [online], Inrock [dostęp 21.11.2021 r.]
- Leonard Cohen w REBIS. Dowiedz się więcej o autorze i kup jego książkę [online], rebis.com.pl [dostęp 21.11.2021 r.]
- Noc jest muzą dla muzyka – 1997 r. | Seweryn Krajewski Fundacja [online], sewerynkrajewskifundacja.com [dostęp 21.11.2021 r.]
- Między dźwiękami (Jewelcase) – Łukasz Zagrobelny [online], TaniaKsiazka.pl [dostęp 21.11.2021 r.]
- Krzysztof Krawczyk i Daniel Wyszogrodzki. [dostęp 21.11.2021 r.]
- Daniel Wyszogrodzki [online], Teatr Muzyczny Roma [dostęp 21.11.2021 r.]
- TŁUMACZE [online], teatr-rozrywki.pl [dostęp 21.11.2021 r.]
- PRETTY WOMAN | Teatr Muzyczny w Łodzi [online], teatr-muzyczny.lodz.pl [dostęp 21.11.2021 r.]
- Teatr Muzyczny: pięć produkcji na Dużej Scenie do 2023 roku [online], trojmiasto.pl, 13.02.2020 r. [dostęp 21.11.2021 r.]
- SylwiaS. Wierczyńska: "Wesoła wdówka" i "West Side Story" - w nowym sezonie Opery i Filharmonii Podlaskiej | e-teatr.pl [online], Teatr w Polsce - polski wortal teatralny [dostęp 21.11.2021 r.]
- Pedagodzy [online], Akademia Teatralna, 23.01.2016 r. [dostęp 21.11.2021 r.]
- Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk - Przewody doktorskie [online], ibl.waw.pl [dostęp 21.11.2021 r.]
- Pora jeziora. Warmińska opowieść wigilijna – PREMIERA – Filharmonia Warmińsko-Mazurska [online] [dostęp 21.11.2021 r.]
- Plac Leńskiego - marginesy.com.pl [online], marginesy.com.pl, 12.02.2022 r. [dostęp 21.11.2021 r.]
- Gość „Plusa Minusa” poleca. Rozczarowany powrotami, w: Rzeczpospolita. Plus Minus nr 232 (11778)/Plus Minus 39 (1436), 3–4.10.2020 r., s. 26.
- Hergé: Przygody Tintina. Warszawa: Egmont, 2011. ISBN 978-83-237-4711-6.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Lucjan Węgrowicz | Aleksander Rajchman (matematyk) | Andrzej Targowski | Stanisław Rakusa-Suszczewski | Kinga Kamińska | Hanna Węgrzynek | Karol Brzozowski | Andrzej Zieniewicz | Hanna Wehr | Nemezjusz Mateusz Pazio | Elżbieta Ficowska | Tadeusz Kotarbiński | Eugeniusz Geblewicz | Krzysztof Kiciński | Jakub Gutenbaum | Marian Henryk Serejski | Andrzej Śluzek | Zofia Gołębiowska | Bogdan Pałosz | Andrzej GruszeckiOceń: Daniel Wyszogrodzki