Andrzej Zieniewicz

---

Wykształcenie

Andrzej Zieniewicz zdobył swoje wykształcenie w prestiżowych instytucjach edukacyjnych. Uczęszczał do II Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Batorego w Warszawie w latach 1963–1967. Następnie, w 1973 roku, ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. W 1981 uzyskał stopień doktora, broniąc pracy doktorskiej zatytułowanej Program ideowo-artystyczny i praktyka poetycka żagarów wileńskich, którą pisał pod okiem profesora Janusza Rohozińskiego.

W 2002 roku, za osiągnięcia w dziedzinie literaturoznawstwa, Zieniewicz otrzymał habilitację za pracę pt. Obecność autora. Style rzeczywistości w sylwie współczesnej. Jego kariera naukowa culminowała w 2015 roku, kiedy to został mianowany profesorem nauk humanistycznych.

Praca naukowa

Andrzej Zieniewicz to wybitna postać w obszarze nauki, a jego badania koncentrują się na różnorodnych zagadnieniach literackich. W swoim dorobku badawczym badał między innymi: poezję dwudziestolecia międzywojennego, historię oraz historiozofię w literaturze XX wieku, jak również kwestie dotyczące literatury jako formy dokumentu oraz prace poświęcone formom prozatorskim, które balansują pomiędzy fikcją a autobiografią.

Bezpośrednio po zakończeniu studiów polonistycznych w 1973 roku na Uniwersytecie Warszawskim, Zieniewicz podjął pracę na stanowisku asystenta w Zakładzie Literatury XX wieku Wydziału Polonistyki. Od 1986 do 1994 roku wykładał język i literaturę polską na uniwersytetach w Ankarze oraz Stambule, gdzie nie tylko przekazywał wiedzę, ale także przyczynił się do zakupu wydziałów filologii polskiej.

Po powrocie na Uniwersytet Warszawski, w 2004 roku objął stanowisko profesora. W latach 2005–2013 kierował Zakładem Literatury XX wieku, a od 2014 roku prowadził Zakład Literatury XX i XXI wieku w Instytucie Literatury Polskiej (ILP) UW. Należał również do zespołu Pracowni Antropologicznych Problemów Literatury ILP UW od 2006 roku.

W latach 2007–2016 Andrzej Zieniewicz pełnił funkcję dyrektora Centrum Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców „Polonicum” na Uniwersytecie Warszawskim, a w 2016 roku został przewodniczącym Rady Naukowej Centrum. Jego działalność edukacyjna obejmowała również pracę w Wyższej Szkole Komunikowania i Mediów Społecznych im. Jerzego Giedroycia w Warszawie w latach 2000–2010.

Działalność krytyczna i publicystyczna

W roku 1972 Andrzej Zieniewicz zadebiutował jako recenzent, publikując swoją pierwszą recenzję zatytułowaną „Niestety – melodramat” w prestiżowym miesięczniku „Nowy Wyraz”. Opisując powieść Zyty Oryszyn, wprowadził temat melodramatu do szerszej dyskusji literackiej. Zieniewicz aktywnie uczestniczył w życiu literackim, kontynuując publikacje w tym miesięczniku do roku 1973.

Jego krytyczna działalność obejmowała współpracę z wieloma czasopismami, w tym z „Nowymi Książkami” w latach 1972–1974, „Literaturą” od 1976 do 1979 roku, a także „Poezją” w okresie 1975–1986. Nie ograniczał się jedynie do tych wydawnictw, bowiem publikował również w „Przeglądzie Humanistycznym” w latach 1977, 1981, 1983 oraz 2010, a także w „Miesięczniku Literackim” od 1982 do 1987. Dodatkowo, w latach 1995–1997 był obecny na łamach „Wiadomości Kulturalnych” oraz „Roczniku Towarzystwa Literackiego im. Adama Mickiewicza” w latach 1996–1997.

W 1997 roku zaangażował się w „Regiony” oraz współpracował z „Tekstami Drugimi” w latach 2003–2004. W latach 1980–1981 pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego „Nowego Wyrazu”, co świadczy o jego znaczącej pozycji w środowisku krytycznym.

Warto również wspomnieć, że Zieniewicz był gościem audycji Radia Tok FM, gdzie uczestniczył w programach „Światopogląd” oraz „Wielka Loża Komentatorska” w latach 2013–2016, przyczyniając się w ten sposób do rozwoju dyskursu publicznego w polskiej kulturze.

Odznaczenia

W 2017 roku Andrzej Zieniewicz otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi, jako wyraz uznania „za zasługi w działalności na rzecz rozwoju nauki”.

Życie prywatne

Andrzej Zieniewicz, urodzony w rodzinie związanej z administracją, był synem Bogdana Zieniewicza oraz Marianny z domu Pilich. W 1974 roku zawarł związek małżeński z Ewą Pietrzyk, która była doktorem politologii. Przez większość swojego życia mieszkał w Warszawie.

Po jego śmierci, złożono go w wiecznym spoczynku na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie.

Książki autorskie

Andrzej Zieniewicz, znany ze swojego wkładu w literaturę, jest autorem wielu istotnych dzieł. Poniżej przedstawiamy listę jego książek, które odzwierciedlają różnorodność jego twórczości.

• Idące Wilno. Szkice o Żagarach, Warszawa 1987,
• Małe iluminacje. Formy prozatorskie w twórczości Mirona Białoszewskiego, Warszawa 1989,
• Polak mały w Azji mniejszej, Warszawa 1992,
• Jak Polak z Polakiem. Autoprezentacje. Dyskursy. Analizy, Ciechanów 1998,
• Obecność autora. Style rzeczywistości w sylwie współczesnej, Warszawa 2001,
• Pakty i fikcje. Autobiografizm po końcu wielkich narracji, Warszawa 2011,
• Sceny biografii. Ja pisarskie w pamięci autobiograficznej, Warszawa 2022.

---

Oceń: Andrzej Zieniewicz

---