Marian Henryk Serejski

Nauka i edukacja

Marian Henryk Serejski, urodzony 3 maja 1897 roku w Warszawie, jest postacią znaczącą w polskiej historiozofii. Jego życie zakończyło się 23 października 1975 roku, również w stolicy Polski.

Był on nie tylko historykiem, ale również mediewistą oraz specjalistą w zakresie historiografii, co czyni go ważnym przedstawicielem polskiej nauki historycznej.

Życiorys

Marian Henryk Serejski był znanym historykiem i wykładowcą, absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego. W 1925 roku uzyskał stopień doktora na podstawie rozprawy dotyczącej idei Imperium Romanum w Galii Merowińskiej, którą przygotował pod czujnym okiem Marcelego Handelsmana. Jego dalsza kariera naukowa zyskała na znaczeniu, gdy w 1937 roku uzyskał habilitację, przedstawiając pracę poświęconą idei jedności karolińskiej oraz jej wpływowi na pojęcie wspólnoty europejskiej w średniowieczu.

W latach 1937-1939 Serejski był aktywnie związany z Wojskowym Biurem Historycznym. W trakcie II wojny światowej pozostawał najpierw w Warszawie, gdzie zajmował się zabezpieczaniem dokumentów przed niemiecką okupacją. Później przebywał na wsi w Lubelskiem, lecz w 1940 roku został aresztowany i trafił do obozu w Oświęcimiu, skąd został zwolniony w 1942 roku. Po wojnie stał się jednym z organizatorów tajnego nauczania.

Po zakończeniu działań wojennych, swoją karierę akademicką kontynuował na Uniwersytecie Łódzkim, gdzie w 1945 roku objął stanowisko profesora nadzwyczajnego, a w 1956 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W latach 1948-1950 pełnił funkcję dziekana na Wydziale Humanistycznym tej uczelni. Dodatkowo, od 1965 roku związany był z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk, a do 1968 roku kierował Zakładem Historii Historiografii.

Serejski był autorem wielu inicjatyw, w tym serii publikacji zatytułowanej Klasycy Historiografii Polskiej i zdobywcą Nagrody Fundacji im. A. Jurzykowskiego w 1971 roku. Jako wolnomularz, aktywnie uczestniczył w „obudzeniu” Loży-Matki „Kopernik” w Warszawie w 1961 roku.

W uznaniu jego osiągnięć, otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski w 1950 roku. W gronie jego wielu uczniów znalazły się takie postaci jak Franciszek Bronowski, Andrzej Feliks Grabski oraz Andrzej Wierzbicki.

Marian Henryk Serejski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 80-1-23.

Wybrane publikacje

Marian Henryk Serejski to postać znana w kręgach historyków i badaczy. Jego dorobek literacki obejmuje wiele znaczących dzieł, które przyczyniły się do rozwoju historiografii w Polsce. Poniżej przedstawiamy wybitne publikacje, które wyszły spod jego pióra:

  • Bizancjum, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik” 1947,
  • Narodziny średniowiecznej Europy na Zachodzie, Warszawa: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych 1949,
  • Joachim Lelewel. Z dziejów postępowej myśli historycznej w Polsce, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1953,
  • Studia nad historiografią Polski. Cz. 1, K. B. Hoffman, Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe 1953,
  • Upadek cesarstwa rzymskiego i początki feudalizmu na Zachodzie i w Bizancjum, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1954,
  • Zarys historii historiografii polskiej. Cz. 1, (Od połowy XVIII w. do roku ok. 1860), Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1954,
  • Zarys historii historiografii polskiej. Cz. 2, (1860-1900), Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1956,
  • Koncepcja historii powszechnej Joachima Lelewela, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1958,
  • Karol Wielki na tle swoich czasów, Warszawa: „Książka i Wiedza” 1959,
  • (współautorzy: Józef Dutkiewicz, Krystyna Śreniowska), Zarys historii historiografii polskiej. Cz. 3, (1900-1939), Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1959,
  • Historycy o historii: Od Adama Naruszewicza do Stanisława Kętrzyńskiego, t. 1: 1775-1918, zebrał, wstępem i koment. opatrzył Serejski Marian Henryk, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1963,
  • Przeszłość a teraźniejszość. Szkice i studia historiograficzne, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo PAN 1965,
  • Historycy o historii: Od Adama Naruszewicza do Stanisława Kętrzyńskiego, t. 2: 1918-1939, zebrał, wstępem i koment. opatrzył Serejski Marian Henryk, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1966,
  • Europa a rozbiory Polski. Studium historiograficzne, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1970 (wyd. 2 Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2009),
  • Naród a państwo w polskiej myśli historycznej, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1973 (wyd. 2 1977),
  • Jestem zdrów i czuję się dobrze… Oświęcimskie listy Mariana Henryka Serejskiego, w oprac. Krystyny Serejskiej Olszer, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau 2007.

Prace Serejskiego są nie tylko dokumentacją przeszłości, ale także ważnym wkładem w rozwój myśli historycznej w Polsce, a ich lektura dostarcza cennych informacji o ewolucji podejścia do historii w naszym kraju.

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: RUDOLF WINIARZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 07.04.2020 r.]
  2. Tadeusz Cegielski, Macierzysta Loża Polski „Kopernik" („Copernic") na Wschodzie Paryża. 70 lat historii (1939-2009), „Ars Regia” 12/19, 2010 r., s. 258.
  3. M.P. z 1950 r. nr 85, poz. 1021.

Oceń: Marian Henryk Serejski

★★★★★
Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:19