Stanisław Rakusa-Suszczewski

Nauka i edukacja

Stanisław Konstanty Rakusa-Suszczewski, urodzony 11 lutego 1938 roku w Warszawie, to wybitny przedstawiciel polskiej nauki, specjalizujący się w biologii oraz oceanologii. Jako profesor nauk przyrodniczych, odegrał kluczową rolę w rozwoju polskiego programu polarnego.

Warto podkreślić, że jest współzałożycielem Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego, zlokalizowanej na Wyspie Króla Jerzego w Zachodniej Antarktyce, co stanowi jego ogromny wkład w badania środowiskowe tego regionu. Rakusa-Suszczewski jest również członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w polskiej nauce.

Jego osiągnięcia zostały dostrzegione poprzez nadanie mu tytułu doktora honoris causa przez różne instytucje, co jest dowodem na jego zasługi i znaczenie w dziedzinie badań polarnych.

Życiorys

Ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim w 1961 roku, zdobywając tytuł magistra hydrobiologii. Po zakończeniu edukacji przez krótki okres miał możliwość pracy w Katedrze Hydrobiologii. W 1962 roku udał się na roczny staż do Brazylii, gdzie przebywał w Instytucie Oceanologii Uniwersytetu w São Paulo. Po powrocie do Polski przyjął posadę w Morskim Instytucie Rybackim, jednocześnie realizując pracę doktorską na Wydziale Oceanografii i Rybactwa Morskiego Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, którą obronił w 1968 roku.

Po trzykrotnym udziale w wyprawach arktycznych, organizowanych przez ZSRR i USA, w 1975 roku uzyskał habilitację w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN. Następnie pracował w Instytucie Ekologii PAN. W latach 1976–1977 był pomysłodawcą oraz kierownikiem wyprawy, podczas której powstała Polska Stacja Antarktyczna im. Henryka Arctowskiego, która funkcjonuje do dziś.

Od 1979 roku należał do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1982 roku zdobył tytuł profesora nauk przyrodniczych. Jego badania koncentrowały się głównie na biologii mórz polarnych, szczególnie w rejonie Antarktyki, w aspekcie fizjologii i ekologii organizmów morskich. W 1992 roku, z inicjatywy jego osoby, w Instytucie Ekologii PAN utworzono Zakład Biologii Antarktyki PAN, którego był dyrektorem od samego początku aż do 2005 roku.

W okresie od września 2005 roku do grudnia 2006 roku pełnił funkcję Stałego Przedstawiciela PAN przy Rosyjskiej Akademii Nauk w Moskwie. Po powrocie do Polski przeszedł na emeryturę i zajął się tłumaczeniem książek historycznych, w tym dzienników wypraw polarnych.

Oprócz tego, jest autorem lub współautorem przeszło 100 publikacji naukowych, z których ponad 30 posiada wpis w bazie Web of Science. W 2004 roku został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk oraz zasiadł w Towarzystwie Naukowym Warszawskim oraz Explorers Club. W latach 2001–2003 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Wydziału II Nauk Biologicznych PAN.

Honorowy doktorat otrzymał od Rosyjskiej Akademii Nauk w 2001 roku, Akademii Rolniczej w Szczecinie, gdzie laudację wygłosił profesor Juliusz Chojnacki, oraz od Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w 2013 roku. Jego nazwiskiem nazwano Przylądek Rakusy oraz Zatokę Suszczewskiego na Wyspie Króla Jerzego.

Wyróżniony został Krzyżem Kawalerskim i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Antarktycznym Departamentu Obrony USA, Medalem Ramon Cahala Akademii Nauk Hiszpanii oraz Odznaką Honorową Bene Merito, przyznawaną przez Ministra Spraw Zagranicznych za zasługi w działaniach na rzecz umacniania pozycji Polski na arenie międzynarodowej, a także mnogimi innymi odznaczeniami.

Wybrane publikacje

Wśród licznych prac Stanisława Rakusy-Suszczewskiego wyróżniają się następujące publikacje:

  • (1973) Antarktyda. 1968–1972,
  • (1979) Dlaczego Antarktyda?,
  • (1980) Antarktyka: zasoby mineralne i żywe,
  • (1989) W Antarktyce,
  • (1994) Dzienniki z polarnych podróży,
  • (1999) Ekosystem morskiej Antarktyki. Zmiany i zmienność,
  • (2012) Wiatrem przewiany słońcem spalony (1960–2009). 50 lat polarnych podróży,
  • (2016) Antarktyczna wyprawa statku „Belgica”,
  • (2016) A Floating Antartic Research Station (Fars) A Reality Or Fantasy?

Wybrane tłumaczenia

Stanisław Rakusa-Suszczewski to z pewnością osoba, której prace mają ogromne znaczenie dla polskiej literatury i badań naukowych. Poniżej przedstawiamy wybrane tłumaczenia, które ukazują jego osiągnięcia w dziedzinie przekładów:

  • F.G.T von Bellingshausen. Dwukrotne poszukiwania w Południowym Lodowatym Oceanie i pływanie dookoła świata w latach 1819, 20 i 21. Oficyna Wydawnicza Aspra JR, Warszawa 2009,
  • Jurij Lisianski. Podróż dookoła świata w latach 1803, 1804, 1805 i 1806 na okręcie Newa. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012,
  • Kapitan Otto von Kotzebue. Podróże naokoło świata. (1815–1818 i 1823–1826). Wydawnictwo IHN PAN, 2012,
  • Douglas Mawson. W krainie zamieci. Australijskie wyprawy antarktyczne 1911–14. Wydawnictwo IHN, 2014.

Oceń: Stanisław Rakusa-Suszczewski

★★★★★
Średnia ocena:4.63 Liczba ocen:10