Bronisław Chajęcki

Wojsko i służby mundurowe

Bronisław Chajęcki, znany również pod pseudonimami „Boryna” oraz „Maciej Boryna”, był postacią o znacznym wkładzie w rozwój polskiego społeczeństwa. Urodził się 15 grudnia 1902 roku w Warszawie, gdzie spędził swoją młodość, a później włączył się w działalność, która miała wpływ na historię Polski.

W trakcie swojego życia był nie tylko pedagogiem, ale również działaczem harcerskim, inwestującym w rozwój młodzieży jako harcmistrz. Jego zaangażowanie w sprawy kraju ujawnia się również w jego służbie wojskowej. Pełnił funkcję podporucznika rezerwy Wojska Polskiego, a także związał się z organizacjami konspiracyjnymi, takimi jak „Warszawianka” oraz „Unia”.

W niezwykle trudnych czasach drugiej wojny światowej, Bronisław Chajęcki wyróżniał się jako jeden z pułkowników Armii Krajowej, aktywnie działając na rzecz wolności i niepodległości. Po wojnie kontynuował służbę jako kapitan Wojska Polskiego, co podkreśla jego oddanie i lojalność wobec ojczyzny.

Niestety, jego życie zakończyło się w niewyjaśnionych okolicznościach w więzieniu mokotowskim, gdzie zmarł 5 lub 20 stycznia 1953 roku. Jego zasługi i tragiczny los pozostają w pamięci kolejnych pokoleń Polaków.

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Bronisław Chajęcki urodził się jako syn Kacpra Chajęckiego oraz Tekli z domu Piątek. W młodości był uczniem Gimnazjum św. Kazimierza w Warszawie. Jego edukacja została przerwana w lipcu 1920 roku, kiedy zdecydował się na ochotniczy wstęp do wojska, aby brać udział w walkach przeciw bolszewikom. W czasie tej służby znalazł się w batalionie harcerskim, stacjonującym w Pucku.

Po zakończeniu działań wojennych powrócił na łono edukacji, kontynuując naukę w warszawskim Seminarium Nauczycielskim im. Stanisława Konarskiego. Już w 1917 roku aktywnie uczestniczył w harcerstwie, pełniąc między innymi funkcję komendanta hufca pruszkowskiego oraz błońskiego ZHP. Służbę wojskową odbył w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Komorowie. Po jej ukończeniu rozpoczął pracę jako nauczyciel w Otwocku i Grodzisku Mazowieckim. Wkrótce objął stanowisko kierownika ośrodka zdrowia oraz opieki społecznej na Pradze w Warszawie, a w 1936 roku został delegatem prezydenta Warszawy na Pragę.

II wojna światowa

W obliczu drugiej wojny światowej, w trakcie obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku, prezydent Stefan Starzyński powierzył mu 11 września funkcję na czołowej pozycji w Komisariacie Cywilnym Obrony Pragi, gdzie był jego zastępcą. Oprócz tego koordynował działania obrony przeciwlotniczej stolicy.

W trakcie niemieckiej okupacji, od 30 września 1939 aż do wybuchu powstania warszawskiego 1 sierpnia 1944, pełnił rolę kierownika Miejskiego Biura Dzielnicowego Warszawa Praga. Już od października 1939 roku zaangażował się w działalność konspiracyjną. Był współorganizatorem podziemnej organizacji Warszawianka, a następnie przeszedł do Unii, gdzie został komendantem wojskowym na Pragę. W marcu 1942 roku, po połączeniu Unii z Armią Krajową, oddelegowano go na kierownicze stanowisko w Państwowym Korpusie Bezpieczeństwa na obszarze Warszawy, działając pod pseudonimem „Boryna” lub „Maciej Boryna”. Uczestniczył w powstaniu warszawskim jako dowódca batalionu PKB w stopniu pułkownika, a jego wkład obejmował również produkcję broni oraz materiałów wybuchowych. Po kapitulacji powstańców zdołał uciec z transportu jenieckiego, docierając do oddziałów partyzanckich Grupy Kampinos AK. W marcu 1945 roku zgłosił się do Ludowego Wojska Polskiego, stając się dowódcą kompanii w 4, 1 oraz 2 pułkach piechoty, co zaowocowało awansem do stopnia kapitana. Został zdemobilizowany we wrześniu 1946 roku i objął stanowisko kierownika referatu administracyjnego, a następnie przewodniczącego rady zakładowej w Okręgowym Oddziale Przemysłowo-Rolnym Spółdzielni „Społem”. W późniejszych latach rozpoczął pracę jako nauczyciel w Publicznej Szkole Metalowej w Pruszkowie.

Areszt, skazanie, stracenie

11 listopada 1948 roku Bronisław Chajęcki został aresztowany przez UB i poddany brutalnym torturom podczas śledztwa. Wyrok Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z 30 maja 1952 roku zakończył się skazaniem na karę śmierci. Został stracony w więzieniu mokotowskim, prawdopodobnie 5 lub 20 stycznia 1953 roku. Po latach, 16 maja 1958 roku zrehabilitowano go w świetle prawa. Symboliczne miejsca pochówku znajdują się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie w Kwaterze „Na Łączce” oraz na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 333-5-6). Od czerwca 2002 roku Instytut Pamięci Narodowej prowadzi śledztwo pod sygnaturą S 48/02/Zk w sprawie jego losów. Jego szczątki zostały odnalezione w Kwaterze „Na Łączce” 23 maja 2013 roku i zidentyfikowane dzięki Polskiej Bazie Genetycznej Ofiar Totalitaryzmów. 9 czerwca 2016 roku, w Pałacu Prezydenckim, wręczono notę identyfikacyjną jego wnuczce.

Odznaczenia, miejsca pamięci

Bronisław Chajęcki był osobą, której odwagę i bohaterskie czyny uhonorowano wieloma odznaczeniami. Otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, co jest jednym z najwyższych wyróżnień w polskim wojsku. Dodatkowo, został trzykrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych, co podkreśla jego niezłomność i determinację w walce.

Przez długi czas mieszkał w Pruszkowie, przy ulicy Niecałej, w miejscu, które jest jednocześnie rogiem z ulicą Wojciecha Drzymały. W tym miejscu znajduje się również tablica pamiątkowa, która przypomina o jego dokonaniach i życiu.

W dniu 22 września 2019 roku nastąpił ważny moment w historii jego pamięci. Jego szczątki zostały pochowane w Panteonie na „Łączce”, co jest zaszczytnym miejscem przeznaczonym dla bohaterów narodowych, którzy oddali życie za Ojczyznę.

Przypisy

  1. Biuro Poszukiwań i Identyfikacji, "Wydobyci z niepamięci". Pogrzeb 22 żołnierzy - ofiar zbrodni komunistycznych [online], [dostęp 08.09.2021 r.]
  2. Cmentarz Stare Powązki: BRONISŁAW CHAJĘCKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 02.11.2019 r.]
  3. Historia Hufca Pruszków.
  4. Mirosław Wawrzyński. Człowiek, obywatel, patriota – Bronisław Chajęcki (1902-1953). „Niepodległość i Pamięć”, s. 89-129, 2007 r.
  5. IPN, zob niżej.
  6. Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej.
  7. Rozbieżność pochodzi i różnic w aktach i danych rodziny.
  8. VII Obwód „Obroża” Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. [dostęp 21.12.2008 r.]

Oceń: Bronisław Chajęcki

★★★★★
Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:14