Barbara Petrozolin-Skowrońska

---

Życiorys

Barbara Petrozolin-Skowrońska, znana postać w dziedzinie historii i wydawnictw, swoją edukację rozpoczęła w liceum im. Marii Skłodowskiej-Curie, gdzie ukończyła naukę w 1954 roku. Następnie, w latach 1955–1961, była studentką Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie kształciła się w zakresie historii. W ramach swoich studiów doktoranckich, które odbyła w okresie 1962–1966, skoncentrowała się na badaniu historii prasy oraz polskiej inteligencji w XIX i XX wieku.

W latach 1966–1990 Barbara pełniła funkcję redaktorki encyklopedii wydawanej przez PWN, gdzie była autorką haseł do Wielkiej encyklopedii powszechnej PWN. Ponadto, redagowała sekcje poświęcone historii Polski XIX wieku oraz historii prasy w encyklopediach powstałych w latach 70. i 80. Po zakończeniu tej współpracy, w latach 1990-1997 objęła stanowisko redaktorki naczelnej Encyklopedii PWN. Współpraca z PWN zaowocowała wydaniem istotnych dzieł, takich jak Encyklopedia Warszawy (1994, suplement 1996) oraz Nowa encyklopedia powszechna (tom 1-6, 1995-1996, suplement 1997).

Barbara Petrozolin-Skowrońska była także zaangażowana w działalność medialną. Od 2002 roku pełniła rolę zastępczyni redaktora naczelnego magazynu „Wydawca”, gdzie redagowała cykl „Ludzie Polskiej Książki”, opisując około 200 sylwetek do października 2023 roku. Współpracowała z wieloma znaczącymi osobistościami w dziedzinie wydawnictwa, takimi jak Jan Kofman, Bohdan Butenko, Olcha Sikorska oraz Andrzej Paczkowski.

Jej zainteresowania obejmowały historię prasy oraz działalność wydawniczą. Zainicjowała pracę nad Katalogiem niepublikowanych dokumentów poświęconych historii polskiego ruchu wydawniczego. W swojej twórczości podejmowała także temat powstania styczniowego, publikując książkę „Przed tą nocą” oraz biografię Tytusa Chałubińskiego, która zdobyła nagrody.

W swoich publikacjach poruszała kwestie dotyczące liberalizmu oraz historii polskiej inteligencji, analizując życiorysy postaci takich jak Edward Jurgens, Aleksander Świętochowski oraz Narcyza Żmichowska. Jej wkład w badania nad prasą historyczną obejmował między innymi teksty poświęcone czasopismu „Sfinks”. Współpracowała także z Pracownią Dziejów Inteligencji w Instytucie Historii PAN.

Barbara była również aktywna w sferze popularyzacji nauki i eseistyki, publikując prace w takich czasopismach, jak „Kultura”, „Literatura”, „Przegląd Katolicki”, „Mówią Wieki”, „Tatry” oraz „Nowe Książki”. Współpraca z Polskim Radiem w latach 1973–1981 doprowadziła do powstania cyklu „Radiowe Portrety Polaków”. Dnia 2021 roku Program 1 wyemitował jej słuchowisko „Wybór”, w reżyserii Marii Marcinkiewicz-Górnej, w którym wystąpili znani aktorzy: Andrzej Ferenc, Dorota Landowska, Paweł Pabisiak, Krzysztof Szczepaniak, Justyna Kowalska oraz Radomir Rospondek.

W ciągu swojego życia należała do Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek (PTWK) od 1970 do 2023 roku. Pełniła różne funkcje, w tym członkinią Zarządu Koła PTWK w PWN (1972-1982), członkinią Zarządu Głównego w różnych okresach (1980-1984, 1988) oraz przewodniczącą Komisji Historycznej (1982-2013). Była także Sekretarzem Generalnym PTWK w latach 2000-2005. Wstąpiła do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich w 1978 roku oraz do Towarzystwa Miłośników Historii w 1980, w którym towarzystwie aktywnie działała jako członkini zarządu w latach 1996-2001. Należała również do Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, wiceprezesa Oddziału Powiśle oraz przewodniczącej Komisji Historycznej.

Barbara Petrozolin-Skowrońska była osobą związana z Warszawą, mieszkała na Saskiej Kępie, była matką Krzysztofa Skowrońskiego oraz żoną Andrzeja Skowrońskiego. Po jej odejściu pochowano ją na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Odznaczenia

Barbara Petrozolin-Skowrońska, wybitna postać polskiej kultury i nauki, została uhonorowana licznymi odznaczeniami, które świadczą o jej znaczącym wkładzie w rozwój kultury oraz edukacji w Polsce.

• W 2011 roku otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi w działalności na rzecz upowszechniania kultury polskiej, za osiągnięcia w pracy wydawniczej,”
• W 2022 roku uhonorowano ją Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości,
• W 2023 roku, pośmiertnie, otrzymała Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski „za wybitne zasługi w działalności popularnonaukowej i eseistycznej, za popularyzowanie dziejów prasy polskiej,”
• Otrzymała również Srebrny Krzyż Zasługi,
• Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury,”
• Odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej,”
• Medal Komisji Edukacji Narodowej,
• tytuł Zasłużony dla Warszawy,
• w 2009 roku Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis,”
• oraz Medal 400-lecia Stołeczności Warszawy.

Te liczne odznaczenia potwierdzają jej wyjątkowy wpływ na kulturę i historię Polski oraz na współczesne życie intelektualne kraju.

Publikacje książkowe

Podjęta przez Barbarę Petrozolin-Skowrońską praca pisarska obejmuje wiele znaczących publikacji, które koncentrują się na historii i kulturze Polski. Wśród nich znajduje się:

• „Inteligencja Warszawy przed powstaniem styczniowym”, zawarta w zbiorze Inteligencja polska XIX i XX w., redagowanym przez Ryszarda Czepulis-Rastenis, tom 4, IH PAN/PWN, Warszawa 1985,
• „Nieświeskie wspomnienia” (zawiera tom I z 1999 roku oraz tom II wydany przez Łośgraf w 2004 roku),
• „Przed tą nocą” (początkowo wydany przez IW Pax w 1988 roku, a następnie w drugim wydaniu przez PWN w 1997 roku), który w 2013 roku ukazał się pod zmienionym tytułem Przed nocą styczniową (Zysk i s-ka 2013),
• „Chałubiński. Portret lekarza z Tatrami w tle” (Łośgraf 2003 – wydanie sygnalne), w drugim wydaniu zatytułowanym Król Tatr z Mokotowskiej 8. Portret Doktora Tytusa Chałubińskiego (Iskry 2005, 2011),
• „Zofia Wóycicka. Szkic do portretu” (Oddział Powiśle TPW, 2013),
• „Trzy pokolenia Polek: matka, córka, wnuczka w pracy i walce o wolną, niepodległą Polskę (sukcesy, porażki i klęski)” zamieszczona w zbiorze Sukcesy i porażki. Historyczny kontekst kobiecych dążeń do samorealizacji (od XII do XXI wieku), redagowanym przez Zofię Chyrę-Rolicz i Teresę Kulak, Siedlce, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, 2020.

---

Oceń: Barbara Petrozolin-Skowrońska

---