Jadwiga Podgórska to wybitna postać w dziedzinie chemii, której życie i osiągnięcia zasługują na szczególną uwagę. Urodziła się 14 listopada 1885 roku w Warszawie, a swoją karierę naukową rozwinęła, zdobywając tytuł doktora filozofii. Zmarła natomiast 18 sierpnia 1948 roku w swoim rodzinnym mieście, gdzie przez lata przyczyniała się do rozwoju nauki.
W trakcie swojej kariery była pracowniczką Państwowego Zakładu Higieny, gdzie prowadziła badania związane z chemią. Wspierała rozwój tej dziedziny poprzez swoje liczne publiki i zaangażowanie w działalność naukową.
Życiorys
Jadwiga Podgórska swoją edukację rozpoczęła w gimnazjum w Moskwie, gdzie przebywała z rodzicami. Niestety, ojciec zmarł tam w 1904 roku, a matka odeszła w 1911 roku. W stolicy Rosji aktywnie uczestniczyła w działalności grupy „Zet”. Postanowiła poszerzyć swoją wiedzę i rozpoczęła studia z zakresu chemii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1914 roku zakończyła edukację i wkrótce potem trafiła pod skrzydła prof. Karola Dziewońskiego, z którym podjęła współpracę jako asystentka w latach 1916–1919. W 1917 roku obroniła swoją pracę doktorską na temat O budowie dekacyklenu, która była nadzorowana przez prof. Dziewońskiego.
Warto dodać, że dekacyklen przez długi czas był uznawany za związek chemiczny z rekordowo wysoką, procentową zawartością węgla w swojej cząsteczce. Po zakończeniu współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim, od 15 września 1919 roku, Jadwiga Podgórska podjęła pracę w Państwowym Zakładzie Higieny na stanowisku adiunkta, gdzie pozostała aż do swojej śmierci. Czasami wyjeżdżała do Wilna, aby pełnić rolę kierownika oddziału badania żywności w filii PZH, co miało miejsce m.in. w 1935 roku.
Niektóre publikacje
Jadwiga Podgórska jest autorką wielu istotnych publikacji, które znacząco przyczyniły się do rozwoju dziedziny nauk farmaceutycznych oraz chemicznych. Oto niektóre z jej prac:
- O proszkach do pieczenia, Farmacja Współczesna, 6, Warszawa 1935,
- Uwagi w sprawie kontroli proszków do pieczenia ciasta, Zdrowie Publiczne, 10, Warszawa 1935,
- Miody polskie pod względem chemicznym, Archiwum Chemji i Farmacji, tom IV, zeszyt I, s. 23, Warszawa 1939,
- Skład chemiczny surogatów kawy,
- Przemiały mąki.
Działalność niepodległościowa
Jadwiga Podgórska to postać, która odegrała istotną rolę w działalności na rzecz niepodległości Polski. Od 1914 roku, zamieszkując przy ulicy Niecałej 12 w Lublinie, angażowała się w produkcję materiałów wybuchowych, które były przekazywane członkom Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Jej zaangażowanie w narodową sprawę nie kończyło się na tym.
Podczas I wojny światowej, jadąc na fali patriotyzmu, podjęła pracę jako sanitariuszka. To doświadczenie nie tylko wpłynęło na rozwój jej umiejętności, ale także na to, jak mogła wspierać rodaków w czasach beznadziejnych. Jej działania w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej służą jako kolejny dowód jej ochoty do działania. Jako członkini Ochotniczej Legii Kobiet brała aktywny udział w tej obronnej akcji aż do końca marca 1919 roku.
Okres okupacji przyniósł jeszcze większe wyzwania. Jadwiga nie bała się działać w konspiracji, niosąc pomoc polskiemu podziemiu. Jej heroiczne czyny nie umknęły uwadze okupanta, co doprowadziło do jej aresztowania w 1943 roku. Została umieszczona w więzieniu niemieckiej żandarmerii, gdzie ponownie potwierdziła swoją niezłomną determinację w walce o wolność.
Odznaczenia
Jadwiga Podgórska była osobą, która zasługiwała na szczególne uznanie za swoje działania i postawę w trudnych czasach. Oto jej odznaczenia:
- Krzyż Niepodległości – odmówiła przyjęcia krzyża w związku z organizowaniem w tamtym czasie miejsca odosobnienia w Berezie Kartuskiej,
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę – otrzymany 5 maja 1938 roku.
Życie prywatne
Jadwiga Podgórska pochodziła z rodziny o wyrazistych tradycjach społecznych i kulturalnych. Była córką notariusza Ignacego Podgórskiego (1847–1904) oraz znanej pisarki Wandy Podgórskiej z domu Turskiej (1859–1911). Jej rodzeństwo także miało znaczący wpływ na życie publiczne.
W gronie jej bliskiej rodziny znajdował się:
- Przemysław Podgórski – inżynier, zaangażowany w działania niepodległościowe,
- Janina – pierwsza polska adwokatka, która później została żoną Stanisława Jurkiewicza, ministra w wielu rządach II RP,
- Zbigniew Szczęsny Gracjan Podgórski (1882–po 1935) – sędzia pokoju, związany z Sądem Okręgowym w Warszawie,
- Mieczysław Podgórski (1884–1917) – lekarz, który pełnił ważną rolę w swoim środowisku,
- Zdzisław Podgórski (1888–1944) – major Wojska Polskiego (II RP),
- Witold Klemens Michał Podgórski (1890–1962) – porucznik Wojska Polskiego (II RP),
- Zofia Podgórska (1894–1894), ich najmłodsza siostra.
Pomimo wielu osiągnięć rodziny, Jadwiga nie założyła własnej rodziny. W okresie międzywojennym osiedliła się w Warszawie w ul. Stalowej 18, gdzie prowadziła życie zgodne z ówczesnymi przyzwyczajeniami. Po śmierci spoczęła na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 241, rząd IV, miejsce 11), co jest świadectwem jej koneksji z Warszawą.
Rodzice chrzestni Jadwigi to Maria Konopnicka – wnuczka brata jej pradziadka oraz Andrzej Strug. Co ciekawe, Maria Konopnicka pełniła również rolę matki chrzestnej Marii Piskorskiej, co tylko podkreślało związki kulturowe i rodzinne w tej znanej rodzinie.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Magdalena Fabczak | Adam Szymanowski | Andrzej Całczyński | Tomasz Misztal | Kornel Kozłowski | Marcin Dramiński | Agata Bielik-Robson | Krzysztof Ernst | Tomasz Zarycki | Jerzy Maj (bibliotekoznawca) | Krzysztof Michałek | Stefan Dziewulski | Stanisław Wellisz | Wiktoria Niedziałkowska | Adam Zieleńczyk | Henryk Galle | Kazimierz Albin Dobrowolski | Zygmunt Kiślański | Andrzej Bukowski (chemik) | Barbara Petrozolin-SkowrońskaOceń: Jadwiga Podgórska