Anna Chmielewska

---

Życiorys

Anna Chmielewska, urodzona na warszawskiej Woli, pochodzi z rodziny, w której jej ojciec Stanisław był szewcem, a jednocześnie synem powstańca styczniowego. Jej matka, Maria z Ziembińskich, miała istotny wpływ na jej rozwój. Maturę zdała w 1922 roku, a wcześniej uczęszczała do prywatnego Gimnazjum Żeńskiego prowadzonego przez Reginę Gaczeńską oraz Ewelinę Kacprowską. W tych formacyjnych latach poznała Władysławę Martynowicz oraz Józefinę Łapińską, co miało znaczący wpływ na jej późniejsze zainteresowania związane z harcerstwem i wychowaniem młodzieży.

W czasie studiów na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie studiowała polonistykę i historię sztuki, od 1922 roku kierowała wydziałem polskich drużyn żeńskich działających na obczyźnie w Głównej Kwaterze Żeńskiej ZHP. W latach 1922–1925 była uczennicą w Szkole Malarstwa im. Wojciecha Gersona, a równocześnie angażowała się w działalność robotniczych świetlic młodzieżowych oraz w placówkach dla dorosłych.

W 1925 roku, dzięki wsparciu Kazimierza Korniłowicza, rozpoczęła studia w warszawskiej Wolnej Wszechnicy Polskiej, specjalizując się w Studium Pracy Społeczno-Oświatowej. Ukończenie tej uczelni wiązało się z pracą nad dziełem zatytułowanym „Teatr widowiskowy w świetlicach Magistratu m.st. Warszawy w latach 1925–1926”. W latach 1929–1932 kontynuowała swoje studia na Uniwersytecie Warszawskim, tym razem na kierunku psychologia wychowawcza pod kierunkiem prof. Stefana Baleya. Profesjonalną karierę rozpoczęła jako asystentka w Studium Pracy Społeczno-Oświatowej od 1927 roku, a dwa lata później objęła funkcję adiunkta.

Do momentu wybuchu II wojny światowej, prowadziła wykłady dotyczące wychowania estetycznego, techniki pracy umysłowej oraz pedagogiki społecznej. Odgrywała istotną rolę w badaniach nad poziomem życia mieszkańców warszawskiej Ochoty, kierowanych przez prof. Helenę Radlińską, kształcąc jednocześnie pracowników świetlicowych i prowadząc świetlice w rejonach takich jak Wola, Powiśle oraz Mokotów.

W 1939 roku, prowadząc szkolenia oświatowe dla Związku Kolejarzy, zarządzała także świetlicą na dworcu Warszawa Główna. Po wybuchu wojny, do 1944 roku, pracowała w III Ośrodku Zdrowia i Opieki Społecznej przy ulicy Srebrnej 8, organizując tajne kursy dla pracowników socjalnych, ze szczególnym uwzględnieniem Ziem Postulowanych. W czasie powstania warszawskiego zorganizowała dom dla starców oraz matek z małymi dziećmi przy ul. Górskiego 4.

Po II wojnie światowej osiedliła się w Łodzi, gdzie do 1949 roku pełniła rolę adiunkta na Uniwersytecie Łódzkim w Katedrze Pedagogiki Społecznej oraz była profesorem kontraktowym pedagogiki społecznej w łódzkiej Wyższej Szkole Gospodarstwa Wiejskiego. W 1949 roku powróciła do Warszawy, gdzie objęła stanowisko naczelnika szkolenia kadr oraz konsultanta naukowego w Robotniczym Towarzystwie Przyjaciół Dzieci.

W latach 1953–1961 była kierownikiem Sekcji Współpracy Szkoły i Domu w Instytucie Pedagogiki, prowadząc badania wśród dzieci i młodzieży na Woli oraz redagując rocznik Służba Społeczna. Od 1961 roku kierowała szkoleniem kadr w Zarządzie Głównym Towarzystwa Przyjaciół Dzieci i pełniła funkcję konsultanta naukowego tej organizacji. Dodatkowo, redagowała czasopismo Przyjaciel Dziecka oraz do 1969 roku wykładała metodykę pracy socjalnej i pedagogiki społecznej w warszawskiej Państwowej Szkole Pracowników Socjalnych Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej.

Rodzina

Anna Chmielewska była kobietą o bogatym życiu osobistym, które kształtowały jej wybory i doświadczenia. Była dwukrotnie zamężna.

• Jej pierwszym mężem był historyk sztuki Michał Walicki, z którym zawarła związek małżeński w latach 1927–1935. Z tego małżeństwa pochodził syn Andrzej (ur. 1930), który zyskał miano profesora filozofii, prowadząc wykłady w Stanach Zjednoczonych oraz Australii,
• Drugim mężczyzną w jej życiu był Roman Chmielewski, z którym związała się w 1935 roku. Niestety, Roman zginął podczas tragicznych wydarzeń kampanii wrześniowej. Z tego związku Anna miała córkę, także o imieniu Anna (ur. 1938), która obecnie pracuje jako dziennikarka.

---

Oceń: Anna Chmielewska

---