Anna Maria Stańczykowska-Piotrowska, która przyszła na świat 24 września 1932 roku w Warszawie, była wybitną postacią w dziedzinie nauki. Znana jako polska hydrobiolożka, Stańczykowska-Piotrowska specjalizowała się w ekologii wodnych bezkręgowców, co czyniło ją ekspertem w tej złożonej i fascynującej dziedzinie.
Jej wkład w badania nad ekosystemami wodnymi jest nieoceniony. Niestety, odeszła 24 listopada 2021 roku, pozostawiając po sobie trwały ślad w polskiej nauce.
Życie prywatne
Anna Stańczykowska była córek Ireny Stańczykowskiej z Kamlerów oraz Kazimierza Stańczykowskiego, adwokata, który zmarł w roku 1937. W swych wczesnych latach dorastała na warszawskim Mokotowie, miejscu pełnym wspomnień oraz życiowych doświadczeń.
W czasie kampanii wrześniowej, jej rodzina zmuszona była do ucieczki z Warszawy, udając się w stronę Lubelszczyzny. To dramatyczne wydarzenie miało swoje konsekwencje w postaci poważnej choroby Anny, objawiającej się zapaleniem kości i szpiku, co doprowadziło do kilkuletniego okresu rehabilitacji.
W czasie okupacji jej matka prowadziła działalność konspiracyjną w stolicy. Niestety, życie Ireny oraz jej drugiej córki, Ewy, zakończyło się tragicznie podczas pacyfikacji powstania warszawskiego. Anna, mimo że ocalała, po tych zdarzeniach zmagala się z klaustrofobią, która towarzyszyła jej przez długi czas.
Po zakończeniu wojny, w 1945 roku, Anna wróciła do Warszawy i rozpoczęła naukę w Liceum im. Tadeusza Reytana. Mimo licznych operacji i rehabilitacji, kontynuowała edukację, kończąc naukę w Liceum im. Narcyzy Żmichowskiej, gdzie zdała maturę.
W życiu osobistym była zamężna z Andrzejem Piotrowskim, co stanowiło ważny element jej tożsamości oraz wsparcia na dalszej drodze życiowej.
Kariera naukowa
Anna Stańczykowska, znakomita postać w dziedzinie ekologii, jest absolwentką Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Warszawskiego. Uzyskała tytuł magisterski w 1956 roku oraz stopień doktora w 1964 roku. Po ukończeniu studiów, rozpoczęła pracę w Instytucie Ekologii Polskiej Akademii Nauk (IE PAN), gdzie w 1977 roku zdobyła habilitację w zakresie nauk przyrodniczych.
W 1984 roku podjęła równoległą pracę w Wyższej Szkole Rolniczo-Pedagogicznej w Siedlcach, która z czasem przekształciła się w Akademię Podlaską, a następnie w Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach. W 1986 roku zakończyła współpracę z IE PAN, a z jej inicjatywy powstała Katedra Ekologii i Ochrony Środowiska na WSRP, której przez wiele lat była kierownikiem. W ciągu swojej kariery naukowej doszła do tytułu profesora, uzyskując stopień profesora nadzwyczajnego w 1989 roku i zwyczajnego w 1992 roku.
Na polu badań naukowych, Stańczykowska koncentrowała się głównie na zoobentonie, a szczególnie na wodnych mięczakach. Już jako studentka brała udział w badaniach mięczaków wiślanej łachy „Konfederatka” pod Wyszogrodem, organizowanych przez Instytut Rybactwa Śródlądowego. Uznawana była za jedną z czołowych specjalistek w badaniach nad racicznicą zmienną, a wśród jej projektów badawczych można wymienić grant ministerstwa nauki z 2001 roku dotyczący cech historii życia tego gatunku.
Dzięki swojej intensywnej działalności, siedlecki ośrodek akademicki stał się jednym z kluczowych miejsc w polskiej hydrobiologii. Anna Stańczykowska jest autorką lub współautorką około 150 publikacji, w tym dziewięciu książek, z których najbardziej znaczące to: „Ekologia naszych wód” oraz „Zwierzęta bezkręgowe naszych wód”. Od 1991 roku była członkiem rady redakcyjnej serii wydawniczej „Fauna Słodkowodna Polski”.
Jako założycielka Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego, w latach 1971–1983 pełniła funkcję przewodniczącej jego oddziału w Warszawie, a w latach 1992–2000 była zastępcą prezesa zarządu głównego PTH, chroniąc jednocześnie funkcję członka komisji rewizyjnej. W 2006 roku otrzymała członkostwo honorowe Stowarzyszenia Malakologów Polskich, a także Medal imienia Alfreda Lityńskiego od Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego.
W 2003 roku ekolodzy z Akademii Podlaskiej ustanowili Medal Mazowieckiej Niezapominajki, który był przyznawany osobom zasłużonym w ochronie przyrody. Anna Stańczykowska przez wiele lat przewodniczyła jego kapitułom, a od 2010 roku jest honorową przewodniczącą kapituły Medalu Polskiej Niezapominajki.
Na zawsze pozostanie w pamięci swoich bliskich oraz współpracowników. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 198, rząd 2, miejsce 23).
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Kacper Zalewski | Tadeusz Stefan Jaroszewski | Andrzej Potocki (1947–2018) | Michał Jan Lutostański | Alina Nowak-Romanowicz | Marian Weralski | Bohdan Pniewski | Zbigniew Czarnocki | Jerzy Kochanowski (historyk) | Rafał Wiśniewski (socjolog) | Andrzej Malewski | Izrael Szahak | Janusz Brzozowski (informatyk) | Paulina Gajownik | Anna Chmielewska | Włodzimierz Koczara | Joanna Kurczewska | Tomasz Mickiewicz | Wojciech Stec | Andrzej NieuważnyOceń: Anna Stańczykowska