Jerzy Duszyński (biochemik)

Nauka i edukacja

Jerzy Duszyński, urodzony 6 marca 1949 roku w Warszawie, to wybitny polski biochemik oraz profesor nauk biologicznych. Jest on profesorem zwyczajnym w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PANInstytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN, gdzie przyczynia się do rozwoju biologii na poziomie badawczym oraz dydaktycznym.

Jego działalność nie ograniczała się tylko do nauki. Duszyński był również zaangażowany w reformy polityczne, jako działacz opozycji demokratycznej w PRL. Wykazał się dużą determinacją i odwagą w walce o wolność i demokrację.

Również jego kariera w Polskiej Akademii Nauk zasługuje na uwagę; Duszyński jest członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk. W latach 2008–2009 pełnił funkcję wiceministra nauki, a następnie w okresie od 2015 do 2022 roku był prezesem Polskiej Akademii Nauk.

Życiorys

Działalność zawodowa i naukowa

Jerzy Duszyński swoją karierę rozpoczął w 1971 roku, kiedy to uzyskał dyplom na Uniwersytecie Warszawskim w obszarze biologii oraz nauk o ziemi. Po czterech latach, w 1975 roku, obronił pracę doktorską, a osiem lat później, w 1983 roku, uzyskał stopień doktora habilitowanego. W 1993 roku otrzymał tytuł profesora nauk biologicznych, co podkreśla jego znaczący wkład w dziedzinie biochemii.

W latach 1976–1978 Duszyński odbył dwuletni staż podoktorski w Stanach Zjednoczonych, gdzie pracował na Pennsylvania State University oraz Uniwersytecie Pensylwanii. Od 1983 roku do 1987 bywał również profesorem wizytującym we Francji i USA.

Jego kariera zawodowa jest ściśle związana z Polską Akademią Nauk, gdzie przez lata pełnił różnorodne funkcje, w tym dziekana Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych oraz członka prezydium PAN w kadencji 2011–2014. Duszyński ukierunkował swoją działalność na wszechstronny rozwój nauki, co potwierdzają liczne stanowiska, jakie zajmował w instytucie. W 2015 roku został wybrany na prezesa Polskiej Akademii Nauk, a w październiku 2018 roku, jako jedyny kandydat, zdobył reelekcję na funkcję prezesa na kolejne lata. W czerwcu 2020 roku objął przewodnictwo interdyscyplinarnego zespołu ds. COVID-19 przy prezesie PAN.

Posiada on także znakomity dorobek naukowy, który obejmuje kilkadziesiąt publikacji w renomowanych międzynarodowych czasopismach naukowych. Wygłaszał wykłady na licznych międzynarodowych zjazdach naukowych, a jego wiedza została doceniona przez różne instytucje, w tym Academia Europaea oraz Chińską Akademię Nauk.

Główne dokonania naukowe

  • Dokumentacja zjawiska kanałowania substratów oraz wykazanie istnienia mikrokompartmentów wewnątrzkomórkowych, co ma istotny wpływ na dyfuzję metaboitów wewnątrz komórek,
  • Nowatorskie wyznaczenie współczynnika kontroli metabolicznej nośnika nukleotydów adenilowych w komórkach in situ,
  • Eksperymentalne pomiary pojemności energetycznej kluczowych komponentów fosforylacji oksydacyjnej,
  • Badania wpływu pH na transport jonów wapnia w komórkach ssaków, co jest kluczowe dla regulacji metabolizmu,
  • Ustalenie, jak transport jonów wapnia wpływa na ich stężenie w cytozolu, co może mieć znaczenie dla zrozumienia procesów patologicznych,
  • Innowacyjne metody izolacji subkomórkowych frakcji, co umożliwia analizę interakcji organelli wewnątrzkomórkowych z błoną plazmatyczną.

Działalność pozanaukowa

W latach 1980–1985 Duszyński działał aktywnie w „Solidarności” w Instytucie Biologii Doświadczalnej, gdzie pełnił funkcję przewodniczącego. Jego działalność obejmowała także przewodnictwo w Radzie Miasta Podkowa Leśna oraz współtworzenie Fundacji Szkoły Festiwalu Nauki. Dodatkowo, w latach 2006–2009, przewodniczył resortowemu Zespołowi Interdyscyplinarnemu ds. Infrastruktury Badawczej. Pełnił również rolę podsekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2008-2009.

Odznaczenia

Jerzy Duszyński, znany biochemik, zdobył wiele prestiżowych odznaczeń w uznaniu jego wkładu w naukę oraz działalność na rzecz społeczeństwa.

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2010,
  • Złoty Krzyż Zasługi – 1993,
  • Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca – Japonia, 2024.

Oceń: Jerzy Duszyński (biochemik)

★★★★★
Średnia ocena:4.47 Liczba ocen:24