Albin Skroczyński, znany również pod różnymi pseudonimami, takimi jak „Klimek”, „Chrabąszcz”, „Łaszcz”, „Drabek” oraz „Dyrektor”, to postać o bogatym życiorysie, której historia zasługuje na szczegółowe omówienie. Urodził się 21 lutego 1890 roku w Warszawie, gdzie także spędził ostatnie lata swojego życia, zmarł na tym samym terenie 28 grudnia 1971 roku.
Był on oficerem rosyjskiej piechoty, co otworzyło mu drzwi do dalszej kariery wojskowej. W późniejszych latach, osiągnął rangę generała brygady, zarówno w Wojsku Polskim, jak i w Armii Krajowej. Jego zaangażowanie w działania zbrojne oraz dowodzenie w trudnych czasach II wojny światowej czynią go znaczącą postacią w historii Polski.
Życiorys
Albin Skroczyński był synem Antoniego i Bronisławy, z domu Teckiej. W 1905 roku został usunięty z realnej szkoły za swój aktywny udział w szkolnym strajku. Po tym incydencie kontynuował naukę w Gimnazjum im. Kreczmara, jednak z uwagi na trudności materialne musiał przerwać edukację po ukończeniu piątej klasy.
W 1908 roku powołano go do rosyjskich sił zbrojnych, a w sierpniu 1911 roku ukończył Odeską Junkierską Szkołę Piechoty. Został przydzielony do 8 pułku strzeleckiego, w którym od sierpnia 1914 roku dowodził kompanią, a od lipca 1916 roku – I batalionem. Pełnił również obowiązki dowódcy II batalionu od lutego 1917 roku, a od grudnia tego samego roku kierował I batalionem w 49 zapasowym pułku piechoty. Jako zawodowy oficer uczestniczył w działaniach frontowych na froncie austriackim podczas I wojny światowej.
Po rewolucji październikowej 1917 roku wstąpił do Wojska Polskiego. Od stycznia 1918 roku stacjonował w Odessie, gdzie w lutym objął dowództwo II batalionu, a w marcu kierował Legią Oficerską Polskiego Pułku Strzelców. Po rozwiązaniu jednostki przez Niemców, Skroczyński zasilił zarząd Związku Wojskowych Polaków, gdzie od listopada 1918 roku prowadził biuro werbunkowe 4 Dywizji Strzelców Polskich dowodzonej przez generała Żeligowskiego. W czerwcu 1919 roku dokonał udanego przerwania się do Polski.
Od stycznia 1919 roku pełnił funkcję zastępcy dowódcy, a od lutego stał na czele 15 pułku strzelców. W lipcu 1919 roku objął dowództwo 31 pułku piechoty, zaś 1 czerwca 1919 roku awansował na stopień majora. W okresie od maja 1920 roku do stycznia 1928 roku zajmował różne stanowiska, w tym dowódcy batalionu zapasowego, referenta mobilizacyjnego oraz komendanta garnizonu w Kutnie.
Ukończył kurs dowódców pułków w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie w miesiącach od lutego do maja 1928 roku. W dniu 15 sierpnia 1924 roku uzyskał awans na podpułkownika, a w lipcu 1928 roku przeniesiono go do 64 pułku piechoty w Grudziądzu na stanowisko dowódcy pułku. Na mocy decyzji prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego, w dniu 10 listopada 1930 roku, uzyskał stopień pułkownika, ze starszeństwem na 1 stycznia 1931 roku i 5. lokatą w korpusie oficerów piechoty.
W październiku 1935 roku objął dowództwo piechoty dywizyjnej 15 Dywizji Piechoty w Bydgoszczy. Walczył z nią w kampanii wrześniowej, w składzie Armii „Pomorze”, przebywając m.in. do Modlina. W wyniku ran odniesionych podczas walk stracił jedno oko, a drugie udało się uratować.
Po okresie rekonwalescencji włączył się w działalność Związku Walki Zbrojnej, a później Armii Krajowej, pełniąc w latach 1940-1942 funkcję komendanta rezerw Komendy Głównej ZWZ, działając pod pseudonimami „Drobek” i „Chrabąszcz”. Jesienią 1940 roku był przewodniczącym Sądu Kapturowego przy KG. W okresie od stycznia do kwietnia 1942 roku kierował Obszarem AK Warszawa.
Awansował na generała brygady 10 sierpnia 1942 roku. Łączył swoją służbę jako Komendant Rezerw z funkcją komendanta Obszaru Warszawa AK aż do listopada 1942 roku. Brał czynny udział w powstaniu warszawskim, pomimo swojego zdecydowanego sprzeciwu co do jego wybuchu. Został mianowany szefem Delegatury Ministerstwa Obrony Narodowej 25 września 1944 roku. Po kapitulacji powstania, od 2 października 1944 roku przebywał w niewoli niemieckiej w Oflagu VII A Murnau (nr jeniecki 4449).
Po zakończeniu wojny, w 1946 roku powrócił do Warszawy, gdzie wielu lat poświęcił działalności w spółdzielczości inwalidzkiej oraz ZBoWiD. Stał się członkiem ZG w listopadzie 1957 roku, zastępując płk. Jana Rzepeckiego, a od września 1959 roku brał udział w pracach RN. W latach 1964-1969 pełnił funkcję wiceprzewodniczącego ZG, a potem został członkiem Głównej Komisji Weryfikacyjnej Odznaczeń przy ZG ZBoWiD.
Albin Skroczyński został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 20-1-14).
Ordery i odznaczenia
Albin Skroczyński, znany ze swojego bohaterstwa i zasług, został odznaczony licznymi medalami oraz orderami, które świadczą o jego odwadze oraz oddaniu dla ojczyzny.
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari, przyznany w 1944 roku,
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari, nadany w 1922 roku,
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany w 1935 roku,
- Krzyż Walecznych, wyróżnienie przyznane czterokrotnie w latach 1921 oraz 28 września 1944,
- Złoty Krzyż Zasługi, którym uhonorowano go 17 marca 1930 roku,
- Medal Niepodległości, przyznany 20 lipca 1932 roku,
- Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”, zdobyty w 1967 roku.
Lista ta obrazuje nie tylko osobiste osiągnięcia Skroczyńskiego, ale również jego znaczący wkład w obronność i niepodległość Polski.
Przypisy
- PiotrP. Zychowicz PiotrP., Obłęd '44 czyli jak Polacy zrobili prezent Stalinowi, wywołując Powstanie Warszawskie, Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2013, ISBN 978-83-7818-198-9 (brak stron)
- Powstańcze Biogramy - Albin Skroczyński [online], www.1944.pl [dostęp 01.05.2020 r.] (pol.)
- Kolekcja GiO ↓, s. 4.
- Kolekcja GiO ↓, s. 1.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11.11.1930 r., s. 323.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 24.07.1928 r., s. 218.
- M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji wojska”.
- Za zasługi dla obronności Kraju [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 110, 10.05.1967 r., s. 2.
- Pełnił ją do września 1944.
- Został również jego wiceprezesem.
- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: 1987, s. 145.
- Andrzej Krzysztof Kunert: Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939–1945 T.1. Warszawa: 1987, s. 144.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Michał Heydenreich | Zbigniew Madaliński | Michał Sikorski (podpułkownik) | Marian Mostowiec | Kazimierz Cetnarowicz | Stanisław Krawczyk (pułkownik) | Leszek Krzemień | Sławomir Żakowski (generał) | Leon Wrzosek | Roman Starzyński | Leon Grot | Władysław Nawrocki (major) | Edward Kalinowski | Bogusław Mierzwa | Zygmunt Borawski | Leonard Furs-Żyrkiewicz | Wiktor Siennicki (pułkownik) | Zofia Dąbrowska | Kazimierz Polkowski | Konstanty JamiołkowskiOceń: Albin Skroczyński