Leonard Furs-Żyrkiewicz to postać, której biografia jest bogata i interesująca. Urodził się 7 kwietnia 1900 roku w Warszawie, a odszedł z tego świata 9 lutego 1965 roku w Edynburgu.
Pełnił on zaszczytną rolę podpułkownika dyplomowanego w broni pancernej Polskich Sił Zbrojnych. Jego wkład w rozwój tej dziedziny był znaczący, jako że był również autorem licznych prac dotyczących broni pancernej.
Oprócz tego, Furs-Żyrkiewicz zajmował się pisarstwem, tworząc książki podróżnicze, które stanowią cenny wkład w literaturę o tematyce podróżniczej.
Życiorys
Leonard Furs-Żyrkiewicz urodził się 7 kwietnia 1900 roku w Warszawie, w rodzinie Walerego Furs-Żyrkiewicza, generała majora armii rosyjskiej, oraz Janiny z Bobińskich, pisarki. Jego matka była córką Sylwana Bobińskiego, który brał udział w spisku powstańca Szymona Konarskiego. Niestety, za swoje patriotyczne zaangażowanie poniósł poważne konsekwencje, tracąc zarówno majątek, jak i trafiając do więzienia. Leonard był najstarszym z czwórki rodzeństwa, posiadał młodszej siostry Eweliny, która w latach 1930-1935 zasiadała w Sejmie RP, oraz brata Jerzego, który zmarł w 1961 roku.
W czasie I wojny światowej wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej na Ukrainie. Następnie, ochotniczo, w dniu 25 lipca 1919 roku dołączył do Wojska Polskiego. Tam brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, walcząc w 5 pułku Ułanów Zasławskich. W okresie międzywojennym był zawodowym wojskowym. W latach 1925-1930 pełnił funkcję młodszego oficera w 2 szwadronie samochodów pancernych, a później został dowódcą kompanii czołgów w Poznaniu oraz dowódcą wydzielonego dywizjonu pancernego w Wilnie. Służył także w Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych.
W 1939 roku Leonard był częścią Dowództwa Broni Pancernych w Warszawie, gdzie pełnił rolę kierownika referatu regulaminów. W tym czasie został awansowany na majora z datą 19 marca 1939 roku, uzyskując 1. lokatę w korpusie oficerów broni pancernych. Jego dorobek pisarski w tym okresie obejmował sześć publikacji i wiele artykułów, które ukazały się m.in. w „Przeglądzie Kawaleryjskim”.
Podczas wrześniowej kampanii 1939 roku, Leonard dowodził batalionem czołgów R-35, który na zlecenie przeprowadził operację przez granicę polsko-rumuńską. Po dotarciu do Francji kontynuował służbę w wojskach pancernych. W połowie listopada 1939 roku objął dowództwo Grupy Pancerno-Motorowej, znanej również jako pułk specjalny w Camp de Coëtquidan. Od 2 grudnia 1939 roku do 27 maja 1940 roku dowodził 1 batalionem czołgów w polskiej 1 Lekkiej Dywizji Zmotoryzowanej i służył w 10 Brygadzie Kawalerii Pancernej. Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii w czerwcu 1940 roku, pełnił rolę komendanta Centrum Wyszkolenia Broni Pancernych i Motorowych w Szkocji.
Po zakończeniu II wojny światowej Leonard pozostał na emigracji. W 1934 roku ożenił się z Zofią Rybińską, córką generała brygady Czesława Rybińskiego. Para nie miała dzieci. Oboje zostali pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 31-wprost, rząd 4, miejsce 10.
Twórczość
Leonard Furs-Żyrkiewicz był niekwestionowanym encyklopedystą, który zyskał uznanie jako jedna z kluczowych postaci w dziedzinie militarystyki. W latach 1931–1939 znalazł się w gronie edytorów ośmiotomowej Encyklopedii wojskowej, w której miał zaszczyt redagować hasła dotyczące broni pancernych. Był aktywnym członkiem komitetu redakcyjnego tego ważnego dzieła.
Do jego znaczących publikacji należy zaliczyć:
- Samochody pancerne. Historia, organizacja, opis, taktyka, wykorzystanie i zwalczanie (1928) – ta książka została przetłumaczona na język angielski już w 1928 roku, a jej wydania cieszyły się popularnością, zarówno w Polsce, jak i za granicą. W 2013 roku doczekała się reprintu,
- Co każdy żołnierz o samochodach pancernych wiedzieć powinien (1930),
- Zwalczanie samochodów pancernych (1932),
- Bierna obrona przeciwpancerna a czołgi ziemnowodne (1933),
- Czołgi wczoraj, dziś i jutro (1937),
- Od słoni bojowych do latających czołgów (1939),
- Na tropach słonia afrykańskiego (Warszawa, 1968, wyd. „Polonia”).
Awanse
Leonard Furs-Żyrkiewicz w czasie swojej służby wojskowej osiągnął szereg awansów, które świadczą o jego zaangażowaniu i umiejętnościach.
- porucznik – ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923 roku,
- rotmistrz – między 1930 a 1933 rokiem,
- major – 19 marca 1939 roku,
- podpułkownik – po 1940 roku.
Ordery i odznaczenia
Leonard Furs-Żyrkiewicz był wielokrotnie odznaczany za swoje zasługi oraz wkład w walkę o wolność i niepodległość. Poniżej przedstawiamy jego najważniejsze odznaczenia:
- Krzyż Niepodległości, przyznany 20 lipca 1932 roku,
- Krzyż Walecznych, który otrzymał czterokrotnie,
- Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 10 listopada 1928 roku,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, otrzymany w 1928 roku,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921, również z 1928 roku,
- Medal 3 Maja,
- Krzyż Oficerski Orderu Korony Rumunii, nadany przez Rumunię,
- Łotewska Odznaka Pułku Pancernego, przyznana przed 1937 rokiem.
Te liczne wyróżnienia świadczą o jego wyjątkowej służbie i poświęceniu dla kraju.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zygmunt Borawski | Bogusław Mierzwa | Edward Kalinowski | Władysław Nawrocki (major) | Leon Grot | Albin Skroczyński | Michał Heydenreich | Zbigniew Madaliński | Michał Sikorski (podpułkownik) | Marian Mostowiec | Wiktor Siennicki (pułkownik) | Zofia Dąbrowska | Kazimierz Polkowski | Konstanty Jamiołkowski | Aleksander Kajkowski | Wiesław Wojciechowski | Stanisław Szopiński | Teodor Cetys | Jerzy Jabłonowski | Władysław RozmarynowskiOceń: Leonard Furs-Żyrkiewicz