Adam Tadeusz Wieniawski, ur. 27 listopada 1879 w Warszawie, a zmarły 21 kwietnia 1950 w Bydgoszczy, był wybitnym polskim pedagogiem muzycznym oraz kompozytorem.
Wieniawski odniósł liczne sukcesy w swojej dziedzinie, a jego wkład w polską edukację muzyczną pozostaje nieoceniony.
Życiorys
Adam Tadeusz Wieniawski był synem Aleksandra oraz Julii z Zielińskich. Stanowił bliskiego krewniaka Henryka Wieniawskiego, Juliana Wieniawskiego, oraz Józefa Wieniawskiego.
W początkowym okresie swojej edukacji studiował w Warszawie, gdzie doskonalił swoje umiejętności w zakresie kompozycji pod okiem Henryka Melcera Szczawińskiego, a także uczył się gry na fortepianie u Zygmunta Noskowskiego. Następnie podjął studia w Berlinie, gdzie uczył się u Woldemara Bargiela, oraz w Paryżu, gdzie zdobywał wiedzę od takich mistrzów, jak Vincent d’Indy, Gabriela Fauré i André Gedalge.
W trakcie I wojny światowej zaangażował się w służbę wojskową, przyłączając się do armii francuskiej. Po zakończeniu działań wojennych, w 1918 roku, wrócił do Warszawy, gdzie rozpoczął pracę jako wykładowca w Konserwatorium Warszawskim. W 1928 roku objął stanowisko dyrektora tej instytucji, a równocześnie został prezesem Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego im. Stanisława Moniuszki.
W 1932 roku objął kierownictwo Związku Kompozytorów Polskich. W tym samym roku oraz w 1937 roku, wziął na siebie odpowiedzialność jako przewodniczący jury II i III Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina, co tamtym czasie stanowiło istotne wydarzenie w świecie muzyki. Doceniony za swoje starania, był również jednym z organizatorów Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego, którego pierwsza edycja miała miejsce w 1935 roku.
Jego twórczość obejmowała kompozycje operowe, balety, a także utwory symfoniczne, kameralne oraz fortepianowe. Dodatkowo, podejmował się opracowywania znanych pieśni, co świadczy o jego wszechstronności artystycznej.
Wieniawski był wyznania ewangelicko-reformowanego. W dniu 31 maja 1922 roku, w Paryżu, związał się węzłem małżeńskim z uznaną śpiewaczką operową z Francji, Solange Henriette Achard (1900–1932). Uroczystość ta została zaewidencjonowana w parafii ewangelicko-reformowanej w Warszawie.
Artysta zmarł w Bydgoszczy, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (Aleja Zasłużonych-1-56,57).
Ordery i odznaczenia
Adam Tadeusz Wieniawski, w swojej karierze, otrzymał szereg prestiżowych odznaczeń, potwierdzających jego znaczący wkład w dziedzinie, w której pracował. Oto niektóre z nich:
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, otrzymany 25 kwietnia 1947 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 23 marca 1932 roku,
- Krzyż Kawalerski Orderu Legii Honorowej z Francji,
- Krzyż Wojenny, również z Francji.
Utwory
Adam Tadeusz Wieniawski, znany kompozytor i twórca wielu znakomitych dzieł, stworzył niezliczone opery i balety, które pozostawiły trwały ślad w historii muzyki. Wśród jego oper znajdziemy:
- Megaië (premiera w Warszawie, 28 grudnia 1912),
- Zofka, opera komiczna (1923),
- Wyzwolony (Warszawa, 5 lipca 1928),
- Król Kochanek, komedia muzyczna (Warszawa, 19 marca 1931).
Do jego baletów należy zaliczyć również:
- Lalita (1922),
- Aktea w Jerozolimie (Warszawa, 4 czerwca 1927).
Wieniawski komponował także utwory symfoniczne, w tym:
- Bajeczki, sinfonietta,
- Concertino na fortepian i orkiestrę.
Ponadto, jego twórczość obejmowała muzykę do filmów, w tym znany obraz Straszny dwór (1936), który wyreżyserował Leonard Buczkowski.
| _ | _ | _ | _ | Eleonora Oesterreicher | _ | Józef Wolff | _ | Herszek Mayer Helman | _ | Gitla Aronowicz Kielmanowicz | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | Edward Wolff | _ | Regina Wolff | _ | _ | Tadeusz Wieniawski | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | Józef Wieniawski | _ | Isabelle Bessie-Hampton | _ | _ | Henryk Wieniawski | _ | Julian Wieniawski | _ | Konrad Wieniawski | _ | Aleksander Wieniawski | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | Régine Wieniawski | _ | Antoni Wieniawski | _ | Maria Pia Ejsmond | _ | _ | _ | _ | Adam Tadeusz Wieniawski | _ | _ | _ | _ | _ | _ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | _ | Stanisław Ejsmond | _ | Julian Ejsmond | _ | _ | _ | _ | _ | _ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: Adam Tadeusz Wieniawski, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 02.06.2020 r.]
- M.P. z 1947 r. nr 78, poz. 517 „z okazji jubileuszu 50-lecia pracy kompozytorskiej i pedagogicznej”.
- M.P. z 1932 r. nr 71, poz. 96 „za zasługi na polu propagandy muzyki polskiej zagranicą”.
- https://poczekalnia.genealodzy.pl/pliki/AP-Warszawa/USCWarszawa_JeszczeNieWAPW/0182_EwReformowane/EwRef_1922MZ/M/058-059.jpg
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Ryszard Kierczyński | Jan Franciszek Drewaczyński | Izabela Czartoryska | Stefania Staszewska | Andrzej Bielski (aktor) | Jerzy Szyndler | Miriam Orleska | Konstanty Maria Sopoćko | Stanisław Namysłowski | Wincenty Potacki | Gustaw Ehrenberg | Henryk T. Czarnecki | Max Fishman | Mela Muter | Patricia Kazadi | Krzysztof Jabłoński (fotograf) | Maria Bakka | Stanisław Swen Czachorowski | Zdzisław Maklakiewicz | Wojciech KurpikOceń: Adam Tadeusz Wieniawski