Ryszard Kierczyński, znany również pod swoim prawdziwym nazwiskiem Ryszard Kieliszczyk, to postać niezwykle istotna w polskiej sztuce teatralnej oraz w świecie filmu i telewizji.
Urodził się 3 marca 1902 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 22 lipca 1971 roku, również w stolicy Polski.
Jego kariera artystyczna obejmowała zarówno spektakle teatralne, jak i produkcje telewizyjne oraz filmowe, co czyni go jedną z znanych twarzy w historii polskiej kultury.
Życiorys
Ryszard Kierczyński przyszedł na świat w rodzinie, na czele której stali Tomasz (zm. 1934) oraz Bronisława (zm. 1956) Kieliszczyków. Młodzieńcze lata spędził w Warszawie, gdzie w 1919 roku ukończył szkołę średnią, a następnie podjął studia w zakresie socjologii na Wolnej Wszechnicy Polskiej. Jego zaangażowanie w działalność harcerską, gdzie pełnił rolę drużynowego w warszawskich drużynach, było widoczne już od najmłodszych lat. W trakcie studiów wstąpił do organizacji Bratnia Pomoc, gdzie w 1923 roku został członkiem zarządu oraz w 1924 roku objął stanowisko prezesa zarządu BP na WWP. W 1921 roku wziął również czynny udział w III powstaniu śląskim, ochotniczo wyjeżdżając na Górny Śląsk.
W 1924 roku dołączył do Instytutu Reduty, gdzie pozostał do 1926 roku. Już w roku 1925 występował ze swoim teatrem w miastach takich jak Białystok, Wilno oraz Dyneburg (wówczas Dźwińsk). Jego kariera artystyczna przybrała na sile, a w sezonie 1926/1927 występował w Teatrze Miejskim w Łodzi. Właśnie od września 1927 roku, Kierczyński zaczął posługiwać się nazwiskiem Kierczyński, które stało się jego artystycznym markiem.
W latach 1927–1929 występował z zespołem Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, a w latach 1929–1931 grał w lwowskim Teatrze Miejskim. Jego kariera nabierała tempa, a w roku 1931 zagościł w warszawskim Teatrze Melodram, aby następnie, w latach 1931–1934, występować w Teatrze Narodowym oraz Letnim w Warszawie. Okres 1934–1937 to czas jego działalności w Teatrze Polskim w Poznaniu, zaś w sezonie 1937/1938 występował w Teatrze Miejskim w Bydgoszczy, a w sezonie 1938/1939 powrócił do Teatru Polskiego w Poznaniu.
Podczas II wojny światowej pracował jako kelner w artystycznej kawiarni „Gospoda Włóczęgów” oraz czynnie angażował się w ruch oporu. Kierczyński nie odpuścił sobie występów w jawnych teatrach warszawskich, takich jak Wesoła Banda (1940–1941), Komedia (1943) czy Nowe Miniatury (1943). Po wojnie, w sezonie 1945/1946, ponownie związał się z Teatrem Nowym w Poznaniu, a od 1946 do 1949 roku występował w Miejskich Teatrach Dramatycznych w Warszawie. W późniejszym okresie, od 1949 do 1953 roku, był członkiem zespołu Teatru Narodowego, w 1953 roku zagościł w Teatrze Nowej Warszawy, a w sezonie 1953/1954 występował w Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie.
W latach 1954–1957 Kierczyński wrócił do Warszawy, występując w Teatrze Ateneum, a w 1957 roku powrócił do Teatru Młodej Warszawy. Lata 1957–1968 to jego występy w Teatrze Klasycznym. Dodatkowo już od 1950 roku brał udział w słuchowiskach Teatru Polskiego Radia, zdobywając dodatkowe uznanie wśród słuchaczy.
19 stycznia 1955 roku, na wniosek Ministra Kultury i Sztuki, został uhonorowany Medalem 10-lecia Polski Ludowej. Ryszard Kierczyński, prywatnie dwukrotnie żonaty, swoją pierwszą żoną była aktorka Zofia Barwińska, a drugą Maria (Marianna) Garbowska. Z tego związku miał dwoje dzieci.
Ostatnie dni artysty były w Warszawie, gdzie zmarł. Został pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 19E-II-9).
Przypisy
- U Aktorek [online], uaktorek.dev.com.pl [dostęp 15.12.2023 r.]
- Cmentarze Bródzieńskie [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 15.12.2023 r.]
- TomaszT. Piskorski, Pamiętniki, zeszyt 209 (1925), Warszawa: Archiwum Akt Nowych.
- TomaszT. Piskorski, Pamiętniki, zeszyt 206 (1925), Warszawa: Archiwum Akt Nowych.
- TomaszT. Piskorski, Pamiętniki, zeszyt 204 (1925), Warszawa: Archiwum Akt Nowych.
- TomaszT. Piskorski, Pamiętniki, zeszyt 173 (1924), Warszawa: Archiwum Akt Nowych.
- TomaszT. Piskorski, Pamiętniki, zeszyt 146 (1923), Warszawa: Archiwum Akt Nowych.
- TomaszT. Piskorski, Pamiętniki, zeszyt 108 (1921), Warszawa: Archiwum Akt Nowych.
- TomaszT. Piskorski, Pamiętniki, zeszyt 116 (1921), Warszawa: Archiwum Akt Nowych.
- M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki - wskazany jako Kieliszczyk-Kierczyński Ryszard.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jan Franciszek Drewaczyński | Izabela Czartoryska | Stefania Staszewska | Andrzej Bielski (aktor) | Jerzy Szyndler | Miriam Orleska | Konstanty Maria Sopoćko | Stanisław Namysłowski | Wincenty Potacki | Krystyna Witkowska | Adam Tadeusz Wieniawski | Gustaw Ehrenberg | Henryk T. Czarnecki | Max Fishman | Mela Muter | Patricia Kazadi | Krzysztof Jabłoński (fotograf) | Maria Bakka | Stanisław Swen Czachorowski | Zdzisław MaklakiewiczOceń: Ryszard Kierczyński