Leonard Buczkowski

---

Życiorys

Leonard Buczkowski urodził się jako syn Władysława. Już przed wybuchem I wojny światowej rozpoczął swoją przygodę z filmem, organizując amatorskie przedstawienia w cukierni swojego ojca zlokalizowanej przy ul. Moniuszki w Warszawie. Po zdaniu matury w 1919 roku został wcielony do Wojska Polskiego. Zdecydował się na ukończenie kursu mechaników lotniczych, co dało mu możliwość służby w 2. pułku lotniczym w Krakowie. W tym czasie przeszedł kurs pilotażu, co pozwoliło mu zintegrować się ze środowiskiem pilotów.

W 1921 roku Buczkowski zaangażował się w działalność awangardowego teatrzyku przy ul. Mokotowskiej. W latach 1920–1922 studiował aktorstwo w Dramatycznym Studio Filmowym Stanisławy Wysockiej, zdobywając cenne doświadczenie. Następnie pracował jako asystent reżysera u Wiktora Biegańskiego oraz występował jako aktor w kilku filmach fabularnych pod pseudonimem artystycznym Marian Leonard. Buczkowski zrealizował również kilkanaście filmów krótkometrażowych, co przyczyniło się do jego rozwoju jako reżysera.

Jego debiut reżyserski miał miejsce w 1928 roku, kiedy to nakręcił niemą produkcję Szaleńcy. Przed II wojną światową zrealizował jeden z najdroższych polskich filmów batalistycznych, zatytułowany Gwiaździsta eskadra. Film ten, powstały w 1930 roku, opowiadał o grupie amerykańskich pilotów, którzy sformowali w Polsce Eskadrę Kościuszkowską i walczyli w polskich szeregach podczas wojny polsko-bolszewickiej w latach 1918–1920. Chociaż film miał premierę zarówno w Polsce, jak i na świecie, niestety został kompletnie zapomniany, ponieważ po 1945 roku wszystkie jego kopie zostały wywiezione lub zniszczone przez Rosjan.

W 1947 roku Buczkowski zrealizował pierwszy polski pełnometrażowy film po II wojnie światowej – Zakazane piosenki. Następnie w 1948 roku był reżyserem pierwszej powojennej polskiej komedii – Skarb. W 1954 roku stworzył pierwszy polski film barwny – Przygoda na Mariensztacie. W ciągu swojej kariery nakręcił także dramat wojenny Orzeł (1959) oraz film Smarkula (1963). Jego krótkometrażowy film W chłopskie ręce został niestety wstrzymany przez cenzurę.

Film Sprawa pilota Maresza, wyreżyserowany przez Leonarda Buczkowskiego, zdobył w 1957 roku uznanie czytelników tygodnika „Film”, którzy uznali go za najlepszy film roku 1956, a także nagrodzono go Złotą Kaczką.

Prywatnie był żonaty z aktorką Barbarą Orwid. Po jego odejściu został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera 2C-5-12).

Filmografia

Аktor

Leonard Buczkowski, znany z ról w filmach, swoją filmową karierę rozpoczął w roku 1923. W tym czasie wystąpił w produkcji pod tytułem Kule, które nie trafiają, a także w Awantury miłosne panny D.

Reżyser

Jako reżyser, Buczkowski dał się poznać w 1928 roku, kiedy to zrealizował film Szaleńcy. Następnie, w 1930 roku, powstała produkcja Gwiaździsta eskadra. Jego kolejne dzieła to:

• Szyb L-23 w 1932 roku,
• Rapsodia Bałtyku z 1935 roku,
• Wierna rzeka, również z 1936 roku,
• Straszny dwór z 1936 roku,
• Florian wydany w 1938 roku,
• Biały Murzyn w 1939 roku,
• Testament profesora Wilczura, również w 1939,
• Zakazane piosenki w 1947,
• Skarb z 1948 roku,
• Pierwszy start z 1951 roku,
• Przygoda na Mariensztacie z 1954,
• Sprawa pilota Maresza z 1956 roku,
• Deszczowy lipiec z 1958,
• Orzeł w 1959 roku,
• Czas przeszły z 1961,
• Smarkula w 1963 roku,
• Przerwany lot z 1964,
• Marysia i Napoleon w 1966 roku.

Scenarzysta

W roli scenarzysty Buczkowski również miał wiele do powiedzenia. Jego prace obejmowały:

• Biały Murzyn z 1939 roku,
• Sprawa pilota Maresza z 1956,
• Szkice węglem z 1957,
• Deszczowy lipiec z 1958,
• Orzeł z 1959,
• Czas przeszły z 1961,
• Smarkula z 1963,
• Marysia i Napoleon z 1966 roku.

Odznaczenia i wyróżnienia

Leonard Buczkowski, znany z osiągnięć w dziedzinie kinematografii, otrzymał liczne odznaczenia oraz wyróżnienia.

• złoty Krzyż Zasługi, przyznany uchwałą Rady Państwa z 10 lipca 1954, za szczególne zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie kinematografii,
• w 1954 roku otrzymał wyróżnienie w Paryżu, w konkursie na najlepszy film rozrywkowy dla dzieci za film „Pierwszy start”,
• w 1957 roku zdobył Złotą Kaczkę, przyznawaną przez pismo Film, w kategorii najlepszego polskiego filmu za rok 1956 za film pt. Sprawa pilota Maresza,
• w 1967 roku uzyskał wyróżnienie na Międzynarodowym Festiwalu Filmu Barwnego w Barcelonie za film pt. Marysia i Napoleon.

---

Oceń: Leonard Buczkowski

---