Ulica Stare Nalewki w Warszawie

Ulice i place

Ulica Stare Nalewki, wcześniej znana jako ulica Bohaterów Getta do roku 2019, jest fascynującym fragmentem historycznej tkanki Warszawy. Położona na warszawskim Muranowie, ciągnie się od ulicy Długiej aż do bramy Ogrodu Krasińskich. To miejsce to prawdziwy relikt przeszłości, pozostający w pamięci mieszkańców i turystów jako jeden z niewielu śladów przedwojennej ulicy Nalewki, która niegdyś biegła z ulicy Długiej do zdewastowanego placu Muranowskiego.

Historia Starych Nalewków jest pełna dramatyzmu. Zabudowa ulicy została niemal całkowicie zniszczona podczas II wojny światowej, a z nielicznych pozostałości jedynie Arsenał przetrwał do dzisiaj. Przypomina on o tragicznych losach tego miejsca oraz o konieczności kultywowania pamięci o minionych czasach. Współczesny charakter tej ulicy stanowi zatem połączenie historii z nowoczesnością, umożliwiając mieszkańcom i odwiedzającym lepsze zrozumienie Warszawy jako miasta, które potrafiło się zregenerować po zniszczeniach.

Historia

Ulica Stare Nalewki, która obecnie istnieje, jest fragmentem dawnej ulicy Nalewki. W latach 1940–1943 była ona usytuowana poza granicami warszawskiego getta, naznaczając tym samym ważny rozdział w historii tego miejsca. W grudniu 1953 roku, nadano jej nazwę Bohaterów Getta, co również podkreśla ważność tej lokalizacji w kontekście wydarzeń drugiej wojny światowej.

Nalewki były kluczową arterią przedwojennego Muranowa, który pomimo zniszczeń w czasie wojny, pozostaje symbolem historii Warszawy. Podczas drugiej wojny światowej, ulica ta była nie tylko miejscem cywilnego życia, ale także pełniła funkcję strategiczną – była jedną z głównych bram warszawskiego getta, a w jej okolicach miały miejsce pierwsze starcia w trakcie powstania w getcie warszawskim.

W dniu 26 marca 1943 roku, na skrzyżowaniu ulic Bielańskiej, Długiej i Nalewek, zrealizowano akcję pod Arsenałem, istotny moment w historii walki warszawskiego podziemia.

Okres powstania warszawskiego był również czasem zażartych walk, które miały miejsce w rejonie Pasażu Simonsa, gdzie broniła się reduta powstańcza. Po zakończeniu II wojny światowej, ulica Nalewki nie została odbudowana, co wiązało się z decyzją o poprowadzeniu ul. Marcelego Nowotki (zmienionej w 1990 roku na ul. Władysława Andersa).

Nazwa Nalewki została nadana nowemu, małemu odcinkowi ulokowanemu 100 metrów na zachód, pomiędzy ul. Władysława Andersa a ul. Ludwika Zamenhofa. Krótką część dawnej ulicy Nalewki przekształcono na ul. Bohaterów Ghetta.

Z biegiem lat, ulica zredukowała się do formy ślepej drogi wzdłuż południowego skraju Ogrodu Krasińskich. Jest na niej widoczna przedwojenna brukowa nawierzchnia oraz ślady tramwajów z najwcześniejszych czasów budowy miejskiej sieci tramwajowej w Warszawie, charakteryzujące się pierwotną szerokością 1525 mm.

W listopadzie 2012 roku, Rada Warszawy podjęła decyzję o skorygowaniu wcześniejszej nazwy ulicy, zamieniając Bohaterów Ghetta na Bohaterów Getta. Natomiast w listopadzie 2019 roku, dzięki inicjatywie Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, Rada m.st. Warszawy przywróciła historyczną nazwę Stare Nalewki, co miało na celu uhonorowanie tego znaczącego fragmentu warszawskiej historii, nie wprowadzając przy tym zmian w adresach współczesnej ulicy Nalewki.

Przypisy

  1. Grzegorz Piątek: Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944−1949. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2020, s. 328. ISBN 978-83-280-3725-0.
  2. a b Uchwała nr XXII/633/2019 Rady Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 28.11.2019 r. w sprawie zmiany nazwy obiektu miejskiego w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego poz. 14488 [on-line]. 09.12.2019 r. [dostęp 10.01.2020 r.]
  3. Uchwała N r XLVI/1259/2012 Rady miasta stołecznego Warszawy z dnia 08.11.2012 r. w sprawie nazw niektórych ulic, placów, ronda i skwerów w Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy. [w:] Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego [on-line]. mazowieckie.pl, 21.11.2012 r. [dostęp 19.09.2013 r.]
  4. Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Polska Walczy i Wydawnictwo Bellona, 2015, s. 26. ISBN 978-83-1113474-4.
  5. Uchwała nr 47/XVIII/90 Rady Dzielnicy Warszawa-Śródmieście z dnia 06.11.1990 r. w sprawie zmian nazwy ulic.
  6. Warszawskie tramwaje elektryczne 1908–1998. Cz. II. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1998, s. 41, 302. ISBN 83-907574-00.
  7. Handke 1998, s. 362.
  8. Handke 1998, s. 325.

Oceń: Ulica Stare Nalewki w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.57 Liczba ocen:8