Ulica Szeroki Dunaj to wyjątkowe miejsce, które znajduje się w sercu Starego Miasta w Warszawie. Jest to niewielki plac, który łączy różne elementy historyczne i kulturowe tego obszaru.
Stanowi ona pomost między ul. Wąski Dunaj a murami obronnymi, co czyni ją istotnym punktem na mapie warszawskich atrakcji.
Jej kameralny charakter przyciąga zarówno turystów, jak i mieszkańców, którzy pragną poczuć atmosferę stolicy oraz odkryć jej bogatą historię.
Historia
Od XV wieku ulica Szeroki Dunaj, w towarzystwie ulicy Wąski Dunaj, funkcjonowała pod wspólną nazwą Dunaj. Nazwa ta wywodzi się od strumienia, który miał swoje źródło w tych okolicach.
Już od 1631 roku, na Szerokim Dunaju handlowano śledziami oraz innymi rodzajami ryb solonych. Warto zauważyć, że świeży ryby mogły sprzedawać jedynie przekupki, które działały na Rynku Starego Miasta. Po stronie wschodniej ulicy znajdowały się kramy szewców, co podkreślało przemysł rzemieślniczy, jaki istniał w tych czasach.
W roku 1632, północna część Szerokiego Dunaju zyskała nowe oblicze, gdyż zabudowano ją jatkami rzeźniczymi przy murach obronnych, blisko bramy Rzeźniczej. Ten stan rzeczy nie utrzymał się jednak na długo, ponieważ później jatki zostały zastąpione przez kamienice. Wschodnia strona ulicy z kolei została zbudowana z kamienic, które stanowiły zaplecze dla działek przy ulicy Nowomiejskiej, natomiast zachodnia strona ulicy zachwycała kamienicami zbudowanymi na wydłużonych działkach, które docierały w kierunku murów obronnych Starej Warszawy.
W 1933 roku, istniejące na placu targowisko zostało zlikwidowane, co wpłynęło na wygląd tej części miasta. W latach 1937–1938, podczas odsłaniania murów obronnych, rozebrano część zabudowy znajdującej się na północnej pierzei ulicy. Zniszczenia zabudowy ulicy miały miejsce w 1944 roku, kiedy to kamienice przetrwały jedynie w postaci piwnic oraz fragmentów elewacji. Po wojnie, w latach 1955–1963, dokonano odbudowy, rekonstrukcja objęła wszystkie domy, jednak zrezygnowano z odbudowy przylegającego do muru obronnego domu o numerze 12.
Ważniejsze obiekty
Ulica Szeroki Dunaj w Warszawie jest pełna historycznych obiektów, które w różnych okresach miały kluczowe znaczenie dla lokalnej społeczności. Warto zwrócić uwagę na kilka najważniejszych atrakcji.
- Relikty Bramy Rzeźniczej oraz przejście na międzymurze, które noszą ślady dawnej architektury.
- Kamienica numer 2, która była siedzibą cechu szewskiego. Została odbudowana w 1954 roku i obecnie znajduje się w niej Muzeum Cechu Rzemiosł Skórzanych, usytuowane przy ul. Wąski Dunaj 10.
- Dom numer 5 to miejsce, które przypomina o bohaterze insurekcji warszawskiej, Janie Kilińskim. Na jego fasadzie znajduje się tablica pamiątkowa, która została wmurowana w 1961 roku w miejsce wcześniejszej, umieszczonej tam w 1916 roku.
- Dom numer 13, znany jako Dom Kata, to ostatnia z odbudowanych kamienic, która odzyskała swój blask w 1956 roku. Od lat 60. XX wieku mieści się tam Cech Rzemiosł Różnych, wzbogacając wszechstronność tego miejsca.
- W północnej części Szerokiego Dunaju, od 1970 roku, stoi żeliwna studnia z XIX wieku, która jest pamiątką po źródle, z którego niegdyś wypływał tamtejszy potok.
Każdy z wymienionych obiektów jest nie tylko częścią lokalnej historii, ale również elementem kulturowego dziedzictwa Warszawy, które warto odkryć i docenić.
Upamiętnienia
Na ulicy Wąski Dunaj 10, przy ścianie kamienicy, znajdziemy tablicę poświęconą Aleksandrowi Czamerowi, znanemu również jako Alexander Chalmers. Została ona umieszczona w 2008 roku, a postać tego Szkota, który wielokrotnie sprawował urząd burmistrza Starej Warszawy, zasługuje na upamiętnienie.
Przypisy
- Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004 r., s. 296–297.
- Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994 r., s. 833. ISBN 83-01-08836-2.
- Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970 r., s. 205.
- a b Andrzej Kersten: Warszawa kazimierzowska 1648–1668. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1971 r., s. 87.
- Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska“, 1939 r., s. 58.
- Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970 r., s. 206.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica św. Barbary w Warszawie | Ulica Szwedzka w Warszawie | Ulica Szwoleżerów w Warszawie | Ulica św. Wincentego w Warszawie | Ulica Światowida w Warszawie | Ulica Świętojańska w Warszawie | Ulica Świętojerska w Warszawie | Ulica Świętych Cyryla i Metodego w Warszawie | Ulica Tadeusza Czackiego w Warszawie | Ulica Ząbkowska w Warszawie | Ulica Stryjeńskich w Warszawie | Ulica Stefana Starzyńskiego w Warszawie | Ulica Stefana Banacha w Warszawie | Ulica Stawki w Warszawie | Ulica Stare Nalewki w Warszawie | Ulica Stanisława Wyspiańskiego w Warszawie | Ulica Stanisława Noakowskiego w Warszawie | Ulica Stalowa w Warszawie | Ulica Solec w Warszawie | Ulica Smolna w WarszawieOceń: Ulica Szeroki Dunaj w Warszawie