Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej w Warszawie

---

Historia

Początki działalności

Historia Klubu Miłośników Komunikacji Miejskiej w Warszawie sięga roku 1980. To właśnie wtedy, dzięki inicjatywie Leszka Pohorylesa, który stał się pierwszym nieformalnym liderem tej grupy, zostało opublikowane ogłoszenie w czasopiśmie kolejowym „Sygnały”. To przyciągnęło do siebie małą grupę entuzjastów komunikacji miejskiej. Pierwsze spotkanie zorganizowano 11 kwietnia 1980 roku w Ośrodku Społeczno-Wychowawczym na Ochocie. Ta data jest uznawana za moment powstania klubu.

W styczniu 1981 roku, Muzeum Techniki objęło patronat nad działalnością Klubu. Spotkania odbywały się w jednej z sal Pałacu Kultury i Nauki, gdzie po raz pierwszy powołano zarząd, na którego czoło stanął Witold Jeleń. Wkrótce po tym, klub znacząco się rozrósł, przyciągając około 60 członków, w tym wielu pasjonatów z Łodzi. W październiku 1981 roku powstał z tego powodu odłam klubu w Łodzi, który obecnie znany jest jako Klub Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi.

Wybuch stanu wojennego w grudniu 1981 roku wstrzymał działalność klubu na dwa miesiące. Po tym okresie, klub musiał działać w warunkach ograniczeń. Możliwości wznowienia działalności daleko sięgały tylko po zniesieniu sankcji związanych ze stanem wojennym.

Okres zmian

Po zerwaniu współpracy z Muzeum Techniki i Motoryzacji w 1995 roku, nowym patronem klubu stał się Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie. Dzięki temu, spotkania zaczęły się odbywać w jego siedzibie. Z pewną inicjatywą, sekretarz klubu, Jacek Piotr Cegiełka, razem z prezesem Dariuszem Walczakiem, przystąpili do formalizacji działalności klubu, co zaowocowało wpisem do rejestru stowarzyszeń 26 kwietnia 2002 roku.

Zabytkowy tabor

W miarę rozwoju Klubu oraz nawiązania kontaktów z Zarządem Transportu Miejskiego, pasjonaci postanowili zbudować wyjątkową kolekcję zabytkowego taboru. Wspólnie z Tramwajami Warszawskimi zrealizowano restaurację wagonu A o numerze tab. 43 z 1908 roku oraz wagonu C nr tab. 257. Nagroda przyznana przez miasto w 2001 roku umożliwiła zakup oraz remont autobusu miejskiego Jelcz 272 MEX.

Kolekcja zabytkowych autobusów znaczenie się zwiększała w kolejnych latach. W 2019 roku liczyła już 22 autobusy, a w 2020 osiągnęła ich liczbę 32. Wyjątkowym wydarzeniem był debiutancki wyjazd odbudowanego autobusu Chausson AH48 nr tab. 395 z 1950 roku, który odbył się 16 września 2013 roku. Pojazd ten został wcześniej zakupiony od entuzjastów z Belgii, a następnie odrestaurowany, stając się jednym z najcenniejszych zabyzków motoryzacji w Polsce i szczególnym obiektem w skali Europy.

Zabytkowy tabor, zarówno autobusowy, jak i tramwajowy, na trwałe wpisał się w historię Warszawy oraz w jej promocję.

Cele i dalszy rozwój Klubu

Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej (KMKM) ma na celu głównie wspieranie i popularyzowanie publicznej komunikacji miejskiej. Jego misja obejmuje również zbieranie pamiątek oraz zabytków, które są związane z tym ważnym aspektem miejskiego życia.

Klub stara się nawiązywać współpracę z różnymi instytucjami, towarzystwami, jak i innymi klubami, które również koncentrują się na tematyce publicznej komunikacji miejskiej, zarówno w kraju, jak i w zagranicą. Dzięki temu możliwe jest wymienianie doświadczeń oraz pomysłów na rozwój w tym obszarze.

W dłuższym okresie czasu, KMKM planuje stanowczo działać na rzecz utworzenia Muzeum Komunikacji Miejskiej, co byłoby ogromnym krokiem w kierunku zachowania historycznych elementów komunikacji w Warszawie. W ramach najbliższych działań przewidziano również remont Ikarusa 620, renowację trolejbusu Saurer 4TIILM wraz z przyczepą, a także prace związane z odnowieniem jednego z wagonów typu K.

Wydarzenia

Linie turystyczne i okolicznościowe

Linia tramwajowa „T”

Linia tramwajowa znana jako „T” została uruchomiona w kwietniu 1996 roku z inicjatywy Klubowiczów, z okazji czterystu lat istnienia Warszawy jako stolicy. Na początku trasę obsługiwały wagony typu A oraz C, które rozpoczęły swoją podróż z Placu Narutowicza. Choć pierwotnie zaplanowano to wydarzenie jako jednorazowe, ogromne zainteresowanie mieszkańców sprawiło, że władze miasta postanowiły kontynuować kursowanie tramwaju.

W następnych latach linia regularnie wyjeżdżała z Placu Narutowicza, z wyjątkiem lat 1997 i 2003, kiedy to kończyła trasę na Placu Starynkiewicza. W 1997 roku do obsługi linii dołączył wagon typu K, co pozwoliło na lepsze zaspokojenie potrzeb pasażerów. Aktualnie tramwaj jest obsługiwany przez większość historycznego taboru Tramwajów Warszawskich, co czyni go jednym z filarów turystycznej oferty miasta, przewożącym każdego roku setki pasażerów.

Linia autobusowa 100

W czerwcu 2018 roku, po dziewięciu latach przerwy, uruchomiono linię autobusową „100” dzięki owocnej współpracy Klubu z Zarządem Transportu Miejskiego. Obsługiwana przez autobusy Jelcz 043 oraz Ikarus 260, linia wzbudziła duże zainteresowanie mieszkańców po reaktywacji. W kolejnym sezonie, w 2019 roku, kontynuowano jej kursowanie, wprowadzając do transportu Jelcze 272 MEX oraz Jelcze PR110, co jeszcze bardziej zwiększyło jej popularność.

Inne linie okolicznościowe

Oprócz linii regularnych, Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej ma w swoim repertuarze również specjalne trasy, które są uruchamiane z okazji różnych wydarzeń, rocznic czy wyjątkowych uroczystości. Takie dodatki do oferty transportowej przyciągają uwagę pasjonatów komunikacji miejskiej.

Zloty i inne wydarzenia

Noc Muzeów

Pierwsza edycja Nocy Muzeów miała miejsce w 2004 roku, zainicjowana przez Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej. Pętla dla muzealnej linii autobusowej „M” znajdowała się na Starym Mieście, gdzie kursowały Jelcze 272 MEX nr tab. 1983 oraz Jelcz 043 nr tab. 8081. Od kolejnej edycji pętla została przeniesiona na Plac Bankowy. W 2006 roku Noc Muzeów została połączona z Zlotem Ogórków, który obecnie jest znany jako Międzynarodowy Zlot Zabytkowych Autobusów. W edycji z 2007 roku wzięła udział także muzealna linia tramwajowa, również oznaczona literą „M”, a Tramwaje Warszawskie zorganizowały wyjątkowe Muzeum Na Szynach na Placu Narutowicza. Od 2012 roku pętla dla autobusów muzealnych usytuowana jest na Placu Defilad, co podnosi rangę wydarzenia. W edycji z 2018 roku linie A, K oraz P zapewniły transport dla rekordowej liczby 38 zabytkowych autobusów z całej Polski, obleganej przez odwiedzających.

Międzynarodowy Zlot Zabytkowych Autobusów

W 2006 roku, we współpracy z firmą Mobilis, odbył się pierwszy Zlot Ogórków, na którym zaprezentowano czternaście autobusów marki Jelcz z różnych regionów Polski. W miarę upływu lat na zlocie zaczęły się pojawiać inne autobusy, co skłoniło organizatorów do zmiany nazwy imprezy z Zlotu Ogórków na Międzynarodowy Zlot Zabytkowych Autobusów, co miało miejsce w 2012 roku. Rozrastające się wydarzenie w 2018 roku przyciągnęło 42 zabytkowe autobusy różnych marek, co podkreśla jego rosnącą popularność.

Dni Transportu Publicznego

Pierwsze Dni Transportu Publicznego odbyły się w 2002 roku, z inicjatywy Stowarzyszenia Sympatyków Komunikacji Szynowej. Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej zajął się organizowaniem części miejskiej, która miała miejsce w sobotę w Zajezdni Wola. Z biegiem lat Dni Transportu Publicznego były organizowane we współpracy z Zarządem Transportu Miejskiego, Miejskimi Zakładami Autobusowymi oraz Tramwajami Warszawskimi. W późniejszych latach wydarzenia przeniosły się na inne węzły komunikacyjne, w 2010 i 2011 roku były organizowane w węźle Metro Młociny, a od 2012 roku – w zajezdniach, co pozytywnie wpłynęło na ich rozwój.

Inne aktywności

Pojazdy będące własnością stowarzyszenia wielokrotnie brały udział zarówno w teledyskach, jak i produkcjach filmowych. Ich obecność jest widoczna w takich teledyskach jak: Radiohead, The Dumplings, Linia Nocna, Kuba Sienkiewicz, Niebieskie Migdały, Young Stars Team, Strachy na Lachy, Ten Typ Mes, Dawid Podsiadło. Oprócz wystąpień w teledyskach, autobusy były również wykorzystywane w filmach, takich jak: Mistrz, Ile waży koń trojański?, Popiełuszko. Wolność jest w nas, Różyczka, Być jak Kazimierz Deyna, Ida, Jack Strong, Obywatel, Czerwony Pająk, Sztuka Kochania. Historia Michaliny Wisłockiej, Zimna Wojna, Alicja i Żabka, Mowa Ptaków, Klecha, Jesienna Dziewczyna, Jak zostałem gangsterem. Historia prawdziwa, Listy do M. 4. Pojazdy uczestniczyły także w kampaniach społecznych oraz reklamach telewizyjnych, co świadczy o ich wszechstronności i uznaniu w kulturze popularnej.

Tabor

W stolicy Polski, Warszawie, pasjonaci komunikacji miejskiej zorganizowali imponujący zbiór pojazdów, które odgrywają kluczową rolę w historii transportu publicznego. Poniżej przedstawiamy szczegółowy przegląd taboru, który wciąż fascynuje miłośników i mieszkańców stolicy.

Model/typ	Producent	Rok produkcji / Rok przebudowy	Numer taborowy	Obrazek
AH 48	Société Anonyme des Usines Chausson	1950	395	_
PR100	Renault Véhicules Industriels / Berliet	1980	3873	_
IK-160P	Ikarus-Zemun / Jelczańskie Zakłady Samochodowe	1986	70504	_
AP-02	Jelczańskie Zakłady Samochodowe	1964	2012	_
PR 06		1967 (1976 – przebudowa)	T64058	_
PAT-4		1973 (1983 – przebudowa)	643	_
043		1974	8058	_
P-01		1976	618	_
PR 0062		1976 (1986 – przebudowa)	64502	_
043 cabrio		1976 (1989 – przebudowa)	8083	_
272 MEX		1977	1983	_
PR110U		1978	5299	_
043		1986	8081	_
M11		1988	95	_
L11		1989	90904	_
PR110M		1991	4617	_
120MM/1		1993	4340	_
M121M	Zakłady Samochodowe Jelcz S.A.	1998	4891	_
H-100A	Sanocka Fabryka Autobusów	1972	8082	_
H-100B		1973	160	_
66	Ikarus	1972	–	_
280/PAT-44		1980 (1987 – przebudowa)	691	_
		1981 (1987 – przebudowa)	646	_
260.04		1982	289	_
280.26		1987	2600	_
435.05D		1993	1501	_
260.73A		1994	6306	_
405.01		1994	6454	_
411.08		1995	6550	_
280.70E		1998	5715	_
398.20	Ikarus EAG	1995	398	_
Urbino 15	Solaris Bus & Coach	2000	8731	_

Typ/model	Producent	Rok produkcji	Numer taborowy	Zdjęcie
4TIILM	Saurer	1957	T016	_
APE4/80	Moser	1969	P003	_
		1970	P004	_

Typ/model	Producent	Rok produkcji	Numer taborowy	Zdjęcie
A	Falkenried	1906	43	_
C	Lilpop, Rau i Lowenstein	1925	257	_
W	Warszawskie Warsztaty Główne	1928	2204	_
K	Gdańska Fabryka Wagonów	1940	403-1	_
K		1940	3909	_
K	Wspólnota Interesów Huty „Królewska” i „Laura”	1940	445	_
K		1940	446	_
Lw	Linke-Hofman-Werke	1925	541	_
ND₂	Sanocka Fabryka Wagonów	1951	1620	_
N	Chorzowska Wytwórnia Konstrukcji Stalowych	1949	607	_
N		1951	734	_
N₃		1953	716	_
N₃		1955	775	_
ND3		1955	1727	_
4NJ		1957	838	_
4ND₁		1961	1811	_
4N		1961	873	_
13N		1959	503	_
13N		1967	407	_
13NS		1968	534	_
13N		1968	535	_
13N		1968	642	_
13N		1969	795	_
13N		1969	821+818	_
102N		1969	5	_
102Na		1971	42	_
105Na		1975	1000	_
105Na		1975	1001
105Na		1988	1252+1251	_
4EGTW	Credé	1956	205	_

To unikalne zestawienie przedstawia nie tylko różnorodność modeli i producentów, ale również lata ich produkcji oraz numery taborowe, co pozwala zrozumieć ewolucję transportu publicznego w Warszawie. Pasjonaci wciąż dążą do zachowania pamięci o tych zabytkach, a ich historia stanowi istotny element miejskiego krajobrazu.

---

Oceń: Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej w Warszawie

---