Wacław Sokolewicz, znany również pod pseudonimem Jastrząb, był wybitną postacią w historii Polski, której życie przypadło na trudny okres w jej dziejach. Urodził się 7 września 1887 roku w Warszawie, a jego tragiczna śmierć miała miejsce wiosną 1940 roku w Charkowie.
Sokolewicz pełnił rolę podpułkownika farmaceuty w Wojsku Polskim, co wskazuje na jego znaczącą rolę w armii oraz w społeczności. Poza swoją służbą wojskową, był także aktywnym działaczem niepodległościowym, angażującym się w działania na rzecz suwerenności Polski.
Niestety, stał się jednym z wielu, którzy padli ofiarą zbrodni katyńskiej, co przypomina o tragicznych losach polskich elit intelektualnych i wojskowych podczas II wojny światowej.
Życiorys
Wacław Sokolewicz przyszedł na świat 7 września 1887 roku w Warszawie, w rodzinie Józefa i Barbary z Pawłowskich. Już w młodości wykazywał zainteresowanie naukami przyrodniczymi, co zaowocowało jego edukacją w III Gimnazjum w Warszawie, gdzie w latach 1887-1894 ukończył pięć klas. Po zakończeniu nauki w gimnazjum, w 1894 roku rozpoczął praktyki w warszawskich aptekach, co stanowiło krok w kierunku jego przyszłej kariery farmaceutycznej.
W 1899 roku, po zdaniu egzaminu na stopień asystenta farmacji na Uniwersytecie Warszawskim, rozpoczął studia na Wydziale Farmaceutycznym, które ukończył w latach 1902–1905. W tym czasie zaangażował się również politycznie, zostając członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej na warszawskiej Woli, gdzie posługiwał się pseudonimem „Jastrząb”. W jego aptece odbywały się spotkania partyjne, a ona sama stała się schronieniem dla osób poszukiwanych przez władze.
W dniu 1 lipca 1907 roku objął stanowisko w aptece Kowalewskiego w stolicy, a już 25 lipca tego samego roku uzyskał dyplom prowizora farmacji na Uniwersytecie Moskiewskim. Po pewnym czasie, od 1 lipca 1908 do 1 kwietnia 1919, prowadził własną aptekę w Łodzi. W 1915 roku stał się aktywnym członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej w regionie łódzkim. Niestety, w latach 1917-1918 został aresztowany i internowany przez Niemców, co jednak nie powstrzymało go przed dalszą działalnością w ruchu niepodległościowym.
Po zakończeniu I wojny światowej, jako porucznik aptekarz, rozpoczął służbę w Szpitalu Ujazdowskim w Warszawie. W 1919 roku został przydzielony do Sekcji IV Departamentu Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wojskowych. Z biegiem lat awansował, w 1921 roku osiągając stopień majora aptekarza, a w 1924 roku podpułkownika.
Do 1931 roku pełnił różne funkcje w Ministerstwie Spraw Wojskowych, w tym kierując referatem ogólnym. W kolejnych latach jego kariera zawodowa skoncentrowała się w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, gdzie objął stanowisko naczelnika Wydziału Farmaceutycznego. Z dniem 31 lipca 1932 roku przeszedł w stan spoczynku, pozostawiając po sobie znaczące osiągnięcia jako farmaceuta i oficer.
W 1934 roku był nadal aktywny w służbie zdrowia, a w 1939 roku, w obliczu wybuchu II wojny światowej, nie został zmobilizowany do armii. Niestety, w trakcie wojny został wzięty do niewoli przez Sowietów i przetrzymywany w obozie w Starobielsku. Wiosną 1940 roku zginął w Charkowie z rąk funkcjonariuszy NKWD, a jego ciało potajemnie pochowano w bezimiennej mogile, której lokalizację znamy jako Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu.
Dzięki postanowieniu Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 roku, Sokolewicz został pośmiertnie awansowany do stopnia generała brygady. Uroczystość odbyła się w Warszawie 9 listopada tego samego roku. Życie prywatne Wacława Sokolewicza związane było z żoną Leokadią z Schatzów. Para wzięła ślub w 1903 roku, mając córkę Jadwigę, która przyszła na świat 6 września 1904 roku. Leokadia zmarła w 1961 roku w Londynie, a jej symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.
Ordery i odznaczenia
Wacław Sokolewicz, wybitny przedstawiciel swojej epoki, zdobył wiele prestiżowych odznaczeń, które świadczą o jego zasługach i oddaniu dla kraju. Oto lista znaczących nagród, które otrzymał w ciągu swojej kariery:
- Krzyż Niepodległości – przyznany 20 lipca 1932 roku „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”,
- Krzyż Walecznych – nadany po raz pierwszy 3 lipca 1923 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi – uhonorowanie z dnia 10 listopada 1928 roku,
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Krzyż Legionowy,
- Odznaka pamiątkowa Polskiej Organizacji Wojskowej,
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych,
- rumuński Order Zasługi Medycznej I klasy.
Każde z tych odznaczeń jest znakiem uznania dla jego wkładu w walkę o niepodległość oraz działalność społeczną.
Przypisy
- Strona rodziny Sokolewiczów [online], www.sokolewicz.eu [dostęp 20.09.2024 r.]
- Fundusz Szkolnictwa Polskiego Zagranicą [online], sbc.org.pl, s. 22 [dostęp 20.09.2024 r.]
- Fundusz Szkolnictwa Polskiego Zagranicą [online], sbc.org.pl, s. 3 [dostęp 20.09.2024 r.]
- „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 09.01.2024 r.]
- Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
- Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 500.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
- M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931, s. 32.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 356.
- Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 337.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 16 sierpnia 1932, s. 361.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 719, 747.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 44 z 3 lipca 1923, s. 442.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 3 lipca 1923, s. 442.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 405.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924, s. 168.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 24, 1120, 1092.
- Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 24, 1126, 1210.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 17 z 30 kwietnia 1921, s. 863.
- Kolekcja ↓, s. 48, 144.
- Kolekcja ↓, s. 69.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zenon Matysiak | Wacław Pieńkowski | Alicja Czerwińska | Józef Bielicki | Wojciech Rostafiński | Tadeusz Żółkiewski | Józef Chomętowski | Marian Kamiński (1912–1994) | Karol Roloff-Miałowski | Witold Aleksander Herbst | Stefan Jan Czarnecki | Andrzej Petrykowski | Tadeusz Pełczyński (generał) | Janusz de Beaurain | Karol Frycze | Mieczysław Stachiewicz | Wanda Pawłowicz | Feliksa Szczerbiak | Zenon Schreyer | Bronisław MikołajczykOceń: Wacław Sokolewicz