Wanda Pawłowicz

---

Życiorys

Wanda Pawłowicz urodziła się w okresie międzywojennym i zanim świat pogrążył się w chaosie II wojny światowej, uczęszczała do Liceum Matematyczno-Przyrodniczego Krystyny Malczewskiej, które zlokalizowane było w Warszawie. Jej pragnienie niesienia pomocy innym skłoniło ją do ukończenia kursu medycznego, który był częścią Przysposobienia Wojskowego Kobiet. W momencie, gdy wojna wybuchła we wrześniu 1939 roku, pełniła ona ważną rolę sanitariuszki w warszawskim Szpitalu św. Łazarza.

W październiku 1939 roku zdecydowała się przystąpić do Służby Zwycięstwu Polski, organizacji, która później przekształciła się w Armię Krajową. W tej strukturze służyła w Oddziale Łączności Komendy Głównej AK, gdzie zdobyła cennych doświadczeń. W trakcie okupacji, kontynuując swoje nauki, zdołała ukończyć dwa lata wydziału lekarskiego na tajnym Uniwersytecie Ziem Zachodnich. Jej działalność nie pozostała jednak niezauważona, bowiem w listopadzie 1943 roku została aresztowana i trafiła do więzienia „Palace” w Zakopanem, a następnie w lutym 1944 roku przewieziono ją do niemieckiego obozu pracy przymusowej w Krakowie-Płaszowie.

Po dramatycznym wydostaniu się z opresyjnych warunków obozowych, od lipca 1944 roku brała udział w Wojskowej Służbie Ochrony Powstania. Podczas powstania warszawskiego walczyła jako żołnierz batalionu „Oaza” w stopniu strzelca na warszawskiej Sadybie.

Po zakończeniu powstania, Pawłowicz opuściła Warszawę wspólnie z cywilami w obliczu porażki. Od października 1944 roku jej droga prowadziła do krakowskiego Kedywu, gdzie stała się członkinią Samodzielnego Batalionu Partyzanckiego „Skała”, aż do jego rozbrojenia przez Armię Czerwoną w styczniu 1945 roku.

Po wojnie, Wanda Pawłowicz podjęła studia na wydziale lekarskim Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie w 1948 roku uzyskała dyplom lekarski. Niestety, z powodu swojej przeszłości związanej z AK, nie miała możliwości podjęcia pracy w służbie zdrowia. W latach 1957–1959 była pod stałą obserwacją komunistycznych służb bezpieczeństwa z racji jej kontaktów z Radiem Wolna Europa oraz korespondencji z gen. Michałem Karaszewiczem-Tokarzewskim, która miała miejsce w 1958 roku. W swojej karierze politycznej aktywnie działała w ramach NSZZ „Solidarność”, za co również doświadczała represji w 1983 roku. Dodatkowo, należała do Związku Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej.

Po zakończeniu swojego burzliwego życia, Wanda Pawłowicz została pochowana na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 137-2-18), gdzie jej pamięć trwa do dziś.

Rodzina

W życiu Wandy Pawłowicz kluczową rolę odgrywała jej rodzina, która miała niezwykle trudne losy. Jej matka, Halina Herbichowa-Chojko, znana pod pseudonimem Agnieszka, była nie tylko osobą bliską, ale także członkiem Armii Krajowej oraz żołnierzem powstania warszawskiego, niosącą ze sobą odwagę i determinację. Niestety, los okazał się okrutny – zginęła 29 września 1944 roku podczas dramatycznej ewakuacji kanałami z Mokotowa.

Ojciec Wandy, Kazimierz Herbich, również przeszedł przez ciężkie doświadczenia. Po zakończeniu II wojny światowej spędził trzy lata w więzieniu, będąc ofiarą represji ze strony służb bezpieczeństwa. Jego cierpienia i traumy pozostawiły głęboki ślad w rodzinie. Ostatecznie zmarł na zawał serca, co jeszcze bardziej podkreśla dramatyczny wymiar rodzinnej historii Wandy Pawłowicz.

Odznaczenia

W ciągu swojej kariery, Wanda Pawłowicz otrzymała liczne odznaczenia, które świadczą o jej wybitnych zasługach. Wśród nich znajdują się m.in.:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych,
• Krzyż Armii Krajowej,
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Krzyż Partyzancki,
• Warszawski Krzyż Powstańczy,
• Medal Wojska,
• Medal za Warszawę 1939-1945,
• Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”,
• Odznaka Honorowa Zasłużonego Działacza Związku Inwalidów Wojennych.

Warto również dodać, że Wanda Pawłowicz została awansowana na stopień majora, co potwierdza jej znaczący wkład w obronę i rozwój kraju.

---

Oceń: Wanda Pawłowicz

---