Zbigniew Dobrowolski, znany również pod pseudonimem Cień, był postacią o niezwykle bogatym dorobku życiowym i zawodowym. Urodził się 4 sierpnia 1920 roku w Warszawie, gdzie spędził wczesne lata swojego życia, a jego działalność miała znaczący wpływ na wiele obszarów społecznych i kulturalnych.
Dobrowolski zyskał sławę jako żołnierz Armii Krajowej, stając się aktywnym uczestnikiem powstania warszawskiego. Ta heroiczna postawa w obliczu konfliktu i opresji odzwierciedlała jego głębokie zaangażowanie w walkę o wolność oraz niezależność Polski.
Nie tylko aktywność wojskowa definiowała jego życie. Był również utalentowanym pedagogiem, który kształcił młode pokolenia, dbając o rozwój intelektualny i moralny swoich uczniów. Jego pasja do książek sprawiła, że stał się bibliotekarzem i bibliografem, a także instruktorem harcerskim, w ramach którego przekazywał wartości patriotyczne młodym ludziom.
Dodać należy, że Zbigniew Dobrowolski był również harcmistrzem, co dodatkowo podkreśla jego zaangażowanie w życie społeczności i młodzieży. Jego dziedzictwo żyje dalej, inspirując kolejne pokolenia do działania i dbania o wspólne wartości.
Życiorys
Harcerstwo
W 1929 roku, będąc uczniem gimnazjum Michała Kreczmara, Zbigniew Dobrowolski dołączył do 43 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Bolesława Prusa, której działał pod okiem Lechosława Domańskiego, znanego również jako „Zeus”. W 1932 roku, na ręce hm. Jana Mauersbergera, złożył swoje harcerskie przyrzeczenie.
Osiągając kolejny krok w swoim harcerskim rozwoju, w 1936 roku zakończył kurs dla wodzów zuchowych. Rok później, jako chorąży 99 WDH im. Jeremiego Korybuta-Wiśniowieckiego, miał zaszczyt uczestniczyć w Jamboree, które odbyło się w Vogelenzang w Holandii.
W latach 1938-1939 brał aktywny udział w kursach na Wigrami oraz w Toporowej Cyrhli. W 1939 roku organizował kolonie zuchowe nad Jeziorem Krzywym.
W 1942 roku przyłączył się do kompanii harcerskiej Hufców Polskich. Jako żołnierz walczył w batalionach „Gustaw” oraz „Ostoja”. W trakcie powstania warszawskiego uczestniczył w bitwach na Woli i Starym Mieście. Podczas dramatycznych wydarzeń, gdy wybuchł czołg-pułapka na zbiegu ulic Kilińskiego oraz Podwale, doznał ciężkich obrażeń.
Po zakończeniu walk, trafił do obozu przejściowego, jednak udało mu się uciec z transportu w Koluszkach. Znalazł schronienie w Błędowie, gdzie zaczął pracować jako sanitariusz.
Po wojnie, Dobrowolski poświęcił się organizacji drużyn harcerskich w Mińsku Mazowieckim, gdzie pełnił funkcję komendanta hufca w latach 1946-1948, a także w Warszawie. Po reaktywowaniu ZHP został komendantem hufca Targówek w latach 1957-1959. W 1992 roku uzyskał zaszczytny stopień harcmistrza.
Zgromadził znaczną kolekcję książek, pamiątek oraz druków ulotnych związanych z powstaniem warszawskim, które jego rodzina przekazała do Muzeum Harcerstwa w Warszawie.
Praca zawodowa
W czasie okupacji pełnił rolę robotnika rolnego oraz udzielał lekcji w zakresie szkoły podstawowej. W 1942 roku ukończył kurs w Państwowej Szkole Higieny, a od stycznia 1943 roku pracował jako dezynfektor, a później jako kontroler zdrowia w rejonach warszawskim i grójeckim.
W 1945 roku zakończył Wstępny Kurs Pedagogiczny w Mińsku Mazowieckim, a we wrześniu tego samego roku rozpoczął pracę jako nauczyciel w Szkole Podstawowej w Dobrem, a następnie w Szkole im. Dąbrówki w Mińsku Mazowieckim.
W latach 1947-1952 uczył się na Wydziale Filozoficzno-Społecznym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie zdobył tytuł magistra filozofii w zakresie pedagogiki. Podczas studiów pracował jako referent socjalny oraz nauczyciel w warszawskich szkołach podstawowych, w tym na Zaciszu.
W latach 1954-1961 pełnił rolę starszego bibliotekarza w Bibliotece Publicznej m.st. Warszawy, gdzie zarządzał czytelnią bibliologiczna oraz angażował się w działalność w Ośrodku Instrukcyjno-Metodycznym dla bibliotek dorosłych. Przygotowywał i prowadził wzorcowe lekcje biblioteczne oraz organizował praktyki dla studentów.
W latach 1961-1967 pracował w Bibliotece Głównej Naczelnej Organizacji Technicznej, dokąd przydzielono go jako kierownika Sekcji, a następnie Wydziału Druków Zwartych i Bibliotek Terenowych NOT, a później na stanowisku zastępcy kierownika Biblioteki Głównej.
Od 1967 do 1981 roku był zaangażowany w Centralnej Bibliotece Rolniczej, gdzie pełnił różne funkcje, w tym kustosza oraz kierownika Działu Druków Zwartych i Bibliografii. W 1974 roku został członkiem Państwowej Rady Bibliotecznej.
Od 1981 roku pełnił funkcję dyrektora w Bibliotece Głównej Wyższej Szkoły Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Dodatkowo, był autorem licznych artykułów ukazujących się w czasopismach branżowych, takich jak „Bibliotekarz”, „Poradnik Bibliotekarza” oraz „Zeszyty Problemowe Przeglądy Techniczne”. W 1965 roku zainicjował „Informator Bibliotek NOT”.
Od 1956 roku aktywnie uczestniczył w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich, gdzie m.in. pełnił funkcje sekretarza Zarządu Okręgu Stołecznego, skarbnika, a także zasiadał w sądzie koleżeńskim. Działał w Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.
Zmarł i został pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 55B-4-8).
Odznaczenia
W ciągu swojej kariery Zbigniew Dobrowolski zdobył wiele prestiżowych nagród oraz odznaczeń, które świadczą o jego zaangażowaniu i osiągnięciach w dziedzinie kultury. Do najważniejszych z nich można zaliczyć:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1980 roku,
- odznakę „Zasłużony Działacz Kultury” z 1965 roku,
- Honorową Odznakę Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, otrzymaną w 1972 roku.
Przypisy
- Wykaz miejsc spoczynku - Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich - Ogólnopolski portal bibliotekarski [online], www.sbp.pl [dostęp 15.05.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Inne":
Halina Bełchatowska-Spigiel | Ludwika Górecka | Jerzy Jeliński | Michał Friedberg | Lejb Rotblat | Blanka Rosenstiel | Teresa Strzembosz | Marian Kalwary | Ewa Gierat | Waldemar Gniadek | Andrzej Cłapa | Monika Witkowska | Wojciech Bobilewicz | Jadwiga Żak-Stewart | Maurice Fingercwajg | Adolf Martens (1875–1939) | Rachel Zylberberg | August Cywolka | Aleksander Makowski | Karol Paweł SulikowskiOceń: Zbigniew Dobrowolski