August Cywolka

---

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

August Cywolka wywodził się z biednej rodziny mieszczańskiej, której korzenie znajdowały się w Warszawie. Jego ojciec, Karol Cywolka, pełnił funkcję naczelnym maszynisty teatrów warszawskich, mając swoje pochodzenie z Pomorza. Matka Augusta, z domu Helwich, również miała wpływ na jego dorastanie. Choć rodzice marzyli o tym, aby ich syn został aktorem, on sam wolał spełniać swoje marzenia związane z podróżami.

W wieku dziesięciu lat rozpoczął naukę w szkole wydziałowej przy ulicy Królewskiej, kształcąc się pod okiem rektora, księdza Tecnera. Po ukończeniu czterech klas, podjął dalszą naukę w Szkole Praktyczno-Pedagogicznej na Lesznie, której rektorem był Tomasz Dziekoński. Ukończył ją 25 lipca 1829 roku.

Już w trakcie swojej edukacji Cywolka zyskiwał reputację zdolnego ucznia, co otworzyło mu drzwi do wymarzonej szkoły morskiej. Wkrótce stał się biegły w wielu językach, w tym rosyjskim, niemieckim, francuskim oraz angielskim.

Kariera w rosyjskiej marynarce carskiej

August pragnął dołączyć do Korpusu Morskiego, jednak nie mógł tego uczynić ze względu na swoje szlacheckie pochodzenie. Dzięki swoim wspaniałym umiejętnościom, a także interwencji kontradmirała księcia Aleksandra Mienszykowa oraz generała Kołzakowa, car Rosji zgodził się na jego przyjęcie do wydziału nawigacyjnego Wyższej Szkoły Inżynieryjnej w Kronsztadzie. 19 sierpnia 1830 roku złożył przysięgę jako kadet I Załogi Nawigacyjnej. Dwa lata później, 18 maja 1832 roku, objął funkcję konduktora Korpusu Nawigatorów Floty, uzyskując przydział do floty bałtyckiej. W latach 1830–1833 odbył wiele podróży po Morzu Bałtyckim, a po jednej z nich osiedlił się w Kronsztadzie.

Wkrótce po przeprowadzce, August Cywolka otrzymał propozycję wzięcia udziału w wyprawie badawczej od znanego badacza polarnego, podporucznika Piotra Kuzmicza Pachtusowa, co zaakceptował z entuzjazmem.

Wyprawy polarne

Pierwsza wyprawa do Nowej Ziemi miała miejsce 24 lipca 1834 roku z Archangielska, kiedy to na dwóch statkach, szkunerze „Krotow” i karabasie „Kazakow”, wyruszyła grupa badawcza pod dowództwem Pachtusowa, gdzie Cywolka objął dowództwo nad „Krotowem”. Po dotarciu do Nowej Ziemi, zorganizowano obserwacje meteorologiczne, które trwały do 2 kwietnia 1835 roku, kiedy to badacze postanowili zbadać wschodni brzeg wyspy.

W trakcie tej ekspedycji Cywolka i jego zespół dotarli do miejsca, które nazwali półwyspem von Flotta. Po powrocie do bazy, statek Pachtusowa uległ zniszczeniu wśród lodów, a ratunek nastał dzięki lokalnemu kupcowi, A. Jereminowi, który pomógł im wrócić do Archangielska.

W oparciu o zebrane materiały, zorganizowano kolejną ekspedycję pod przewodnictwem profesora Karla Ernesta von Baera, która wyruszyła 19 czerwca 1837 roku, prowadząc badania geologiczne, botaniczne i zoologiczne, a Cywolka dodatkowo dbał o obserwacje hydrograficzne i meteorologiczne, które wzbudziły uznanie naukowców.

Zarząd Główny Hydrografii postanowił zaplanować jeszcze jedną wyprawę, podczas której August został awansowany na praporszczika i objął dowództwo na szkunerze „Nowaja Ziemlja”. Ekspedycja rozpoczęła się 27 czerwca 1838 roku. Niestety, Cywolka zachorował na szkorbut i, pomimo starań, zmarł 16 marca 1839 roku, a jego ciała pochowano w miejscu zimowania.

Stiepan Andriejewicz Moisjejew, jego zastępca, kontynuował badania w zachodniej Nowej Ziemi i wrócił do Archangielska 10 września.

Cywolka w nazwach geograficznych

W kontekście geograficznym, termin „Cywolka” pojawia się w kilku istotnych miejscach. Oto niektóre z nich:

• zatoka Cywolki – znajdująca się na południowej wyspie Nowej Ziemi bezpośrednio nad Morzem Karskim,
• wyspa w grupie Wysp Pachtusowej, która także leży na Morzu Karskim,
• najwyższy szczyt, osiągający wysokość 1836 m n.p.m., znajdujący się na północnej wyspie Nowej Ziemi,
• grupa wysp w Archipelagu Nordenskiölda, ulokowana w rejonie Morza Karskiego.

---

Oceń: August Cywolka

---