Marian Kalwary

---

Życiorys

Marian Kalwary, znany ze swojego zaangażowania w życie społeczności żydowskiej, przyszedł na świat w Warszawie, w rodzinie żydowskiej, która miała wysoką kulturę i tradycje. Jego matka, Tercja-Mira (Teresa) z domu Wajselfisz, była wykształconą lekarzem dentystą, natomiast ojciec, Samuel Kalwary, posiadając wykształcenie technika mechanika, pracował jako technik dentystyczny wspierając żonę w jej praktyce. Marian miał również o osiem lat starszą siostrę, Ryszardę.

W czasie II wojny światowej, podczas niemieckiej okupacji, Marian znalazł się w trudnej sytuacji życiowej. Przebywał w warszawskim getcie, a także w getcie w Wołominie. Po pewnym czasie, aby ocalić życie, musiał ukrywać się w miejscowościach takich jak Wieliszew oraz Sędziszów Kielecki. Po zakończeniu działań wojennych, trafił do Domu Dziecka Żydowskiego w Falenicy-Zatrzebiu, gdzie w szybkim tempie, wraz z innymi chłopcami i dziewczętami, zakończył gimnazjum, zdobywając tzw. małą maturę. Jesienią 1947 roku, wracając do Warszawy, rozpoczął naukę w liceum, a w 1949 roku pomyślnie uzyskał maturę.

Realizując swoją pasję do filmu, w 1954 roku ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi. Po zakończeniu nauki zaangażował się w produkcję krótkometrażowych filmów edukacyjnych oraz naukowych, które miały dużą wartość dla kształcenia w Polsce.

Od 1997 roku Marian Kalwary poświęcił się działalności na rzecz społeczności żydowskiej w Polsce. Należał do Stowarzyszenia Dzieci Holocaustu, gdzie pełnił różne funkcje, w tym skarbnika oraz wiceprzewodniczącego. W 2013 roku zajął się istotną kwestią uzyskiwania świadczeń emerytalnych dla Żydów, obywateli polskich, którzy żyli i pracowali w gettach. Jego działania przyczyniły się do zainicjowania polsko-niemieckiej umowy z 2014 roku, która dotyczyła zapewnienia szczególnych świadczeń dla osób uprawnionych, a które zamieszkiwały Polskę.

Do samego końca istnienia był aktywny w swojej działalności społecznej. Od 2019 roku do swojej śmierci w 2024 roku pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej, a także angażował się w prace Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich w Polsce.

Marian Kalwary zmarł 21 maja 2024 roku. Pochował go 7 czerwca na Cmentarzu Północnym w Warszawie (kwatera E-III-6, rząd 1, grób 11).

Wybrane odznaczenia

Marian Kalwary został odznaczony licznymi nagrodami, które świadczą o jego zasługi w różnych dziedzinach.

• Krzyż Zasługi na Wstędze Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec, przyznany w 2017 roku,
• Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości, uhonorowany w 2018 roku,
• Medal „Powstanie w Getcie Warszawskim”, przyznany w 2023 roku.

---

Oceń: Marian Kalwary

---