Jerzy Jeliński

---

Życiorys

Wczesne lata

Jerzy Jeliński swoje dzieciństwo spędził w Warszawie oraz w pobliskich okolicach, w Miłosnej. W 1918 roku, będąc uczniem gimnazjum, wstąpił do milicji miejskiej w Warszawie, która została zorganizowana po wycofaniu się wojsk niemieckich z tego terenu.

Jeliński, który w 1920 roku jako jeden z pierwszych ochotników dołączył do nowo utworzonej polskiej Marynarki Wojennej, walczył w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Został ranny w rękę pod Ostrołęką. Po zakończeniu działań wojennych, w stopniu bosmana, został przeniesiony do kierownictwa Marynarki Wojennej w Warszawie.

Wyprawa samochodem dookoła świata

W 1926 roku Jerzy zorganizował wyprawę dookoła świata wraz z Eugeniuszem Smosarskim, którego brat Jadwiga Smosarska była znaną postacią, Brunonem Bredschneiderem, oraz Janem Ławą i psem Orankiem. Inicjatorem przedsięwzięcia był Eugeniusz, który pierwotnie planował odbycie tej podróży na rowerze. Jeliński jednak przekonał grupę do zakupu samochodu i wspólnie z Ławą sprzedali większą część swojego majątku, aby sfinansować ten środek transportu.

Wyruszyli specjalnie przystosowanym Fordem T, dzięki wsparciu rządowe, a także różnorodnych organizacji pozarządowych, wyprawa z prywatnego przedsięwzięcia przekształciła się w Ekspedycję Harcerzy Polskich Fordem Naokoło Świata. Uczestnicy otrzymali naszywki z angielskim napisem „Polish Scouts Round of the World”. Wśród bagaży znalazły się dwa karabiny, cztery rewolwery, namiot, przenośne radio, gramofon oraz aparat filmowy.

Trasa ich podróży prowadziła przez Czechosłowację, Austrię, Węgry, Jugosławię, aż do Włoch. Po drodze do Rzymu Ława zrezygnował z dalszej podróży, co sprawiło problemy w grupie. Następnie Jeliński i Smosarski kontynuowali przejazd przez Sycylię do Tunisu i Algieru, gdzie Bredschneider również zrezygnował. W Casablance załadowali swój samochód na statek Sinsinnawa płynący do Stanów Zjednoczonych. Smosarski, cierpiący na jaglicę, został zatrzymany na amerykańskiej granicy, a Jeliński kontynuował samotną podróż, odbywając wiele odczytów dla Polonii, co ułatwiło mu przetrwanie.

Podróżując przez Stany Zjednoczone, Jeliński odwiedził wiele miast, w tym Nowy Jork, Waszyngton, gdzie spotkał prezydenta Coolidge’a, Pittsburgh, Detroit, a także Chicago i Los Angeles, kończąc swoją wycieczkę w San Francisco. W drodze do Detroit odrzucił propozycję młodej Polki, co miało znaczenie dla jego dalszej podróży. Następnie płynął statkiem Taiyo Maru przez Hawaje do Japonii, gdzie zwiedzał wiele miast. Plany powrotu do Polski przez Chiny pokrzyżowała wojna domowa, a ostatecznie Jeliński wrócił przez Suez, odwiedzając liczne porty, aż w końcu dopłynął do Marsylii. Po podróży przez Francję, Belgię i Niemcy, powrócił do kraju. Ta niesamowita podróż z 30 maja 1926 roku do 31 października 1928 roku zajęła im ponad dwa lata.

W trakcie wyprawy Jeliński i jego towarzysze mieli okazję spotkać wielu prominentnych polityków oraz ważne osobistości z różnych krajów. Do tych spotkań należało na przykład spotkanie z prezydentem RP Ignacym Mościckim, marszałkiem Józefem Piłsudskim, a nawet papieżem Piusem XI. Informacje o ich wyprawie były szeroko relacjonowane w prasie, zarówno polskiej, jak i zagranicznej, publikując około dwóch tysięcy artykułów o ich podróży. Po powrocie do Warszawy Jeliński został serdecznie przyjęty przez tłumy mieszkańców miasta oraz prezydenta Mościckiego.

Władysław Umiński w książce „Pod flagą polską samochodem naokoło świata”, wydanej w 1929 roku, szczegółowo opisał tę niezwykłą wyprawę.

Późniejsze lata

W kolejnych latach, w trakcie II wojny światowej, Jerzy Jeliński włączył się w walkę przeciwko okupantowi. W swoim rodzinnym domu przetrzymywał broń dla oddziałów Armii Krajowej, a także aktywnie działał w OSP w Starej Miłosnej.

Odznaczenia

Jerzy Jeliński otrzymał szereg wyróżnień i odznaczeń w uznaniu za swoje osiągnięcia. W 1928 roku zdobył tytuł Eagle Scout, co jest znaczącym wyróżnieniem w organizacji skautowej.

20 września 1929 roku został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, co dodatkowo podkreśla jego wkład w społeczność oraz działalność na rzecz innych.

---

Oceń: Jerzy Jeliński

---