Wojciech Królikowski


Wojciech Jan Królikowski to uznany polski fizyk teoretyk, który swoją działalność naukową dedykował w szczególności teorii cząstek elementarnych oraz kwantowej teorii pola. Urodził się 16 lipca 1926 roku w Warszawie, gdzie również zmarł, 29 kwietnia 2019 roku.

Królikowski był profesorem emerytowanym Uniwersytetu Warszawskiego, instytucji, w której znacząco przyczynił się do rozwoju fizyki teoretycznej w Polsce. Warto podkreślić, że od 1980 roku był członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, co świadczy o jego wysokiej pozycji i uznaniu w środowisku naukowym.

Życiorys

Wojciech Królikowski przyszedł na świat w rodzinie Stefana (1894–1945) oraz Kazimiery z Tabaczyńskich (1892–1975). Jego pradziadkiem był Jan Walery Królikowski, który zasłynął jako polski aktor oraz reżyser teatralny.

W 1952 roku uzyskał stopień doktora nauk, a promotorem jego pracy doktorskiej był profesor Wojciech Rubinowicz. Kolejne lata, od 1956 do 1957, spędził na stażu naukowym pod okiem Wolfganga Pauliego, w Politechnice Federalnej w Zurychu. W 1957 roku uzyskał habilitację, a osiem lat później tytuł profesora.

W 1961 roku Wojciech Królikowski odbył swój pobyt w Instytucie Studiów Zaawansowanych (IAS) w Princeton. Swoje ścieżki zawodowe łączył z prestiżowymi instytucjami, w tym z Europejskim Laboratorium Fizyki Cząstek (CERN) w Genewie oraz Międzynarodowym Instytutem Fizyki Teoretycznej (ICTP) w Trieście.

Jako pionier w dziedzinie teorii cząstek elementarnych, zainicjował badania na Uniwersytecie Warszawskim. W 1960 roku stworzył Zakład Teorii Cząstek Elementarnych, którym kierował aż do momentu przejścia na emeryturę. Wspólnie z Janem Rzewuskim opracował relatywistyczną teorię kwantową kilku ciał oraz zaproponował hipotezę kwarków złożonych. Był jednym z pierwszych teoretyków, którzy wprowadzili nową liczbę kwantową do opisu silnych oddziaływań. Do jego osiągnięć należy również stworzenie modelu trzech generacji leptonów oraz kwarków.

Wraz z Wojciechem Rubinowiczem napisał podręcznik akademicki pt. „Mechanika teoretyczna”, który ukazał się po raz pierwszy w 1955 roku i doczekał się w sumie dziewięciu wydań.

Wojciech Królikowski był mężem Zofii z Zienkiewiczów (ur. 1928) oraz ojcem dwóch dzieci: Jana Stefana, urodzonego w 1952 roku, który pracuje jako fizyk w Instytucie Fizyki Doświadczalnej Uniwersytetu Warszawskiego (IFD UW) oraz Małgorzaty Królikowskiej-Sołtan, astronom w Centrum Badań Kosmicznych PAN (CBK PAN) w Warszawie.

Wojciech Królikowski zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim, w kwaterze 51-3-19.

Ordery i odznaczenia

Wśród licznych wyróżnień, które zdobył Wojciech Królikowski, znajdują się prestiżowe odznaczenia, które podkreślają jego zasługi oraz działalność. Należy do nich m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, jak również Medal Mariana Smoluchowskiego, który otrzymał w 1987 roku.

Przypisy

  1. a b Wojciech Królikowski M.J. Minakowski, Genealogia Potomków Sejmu Wielkiego [dostęp 23.02.2024 r.]
  2. Cmentarz Stare Powązki: AMELIA KRÓLIKOWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 23.02.2024 r.]
  3. KRÓLIKOWSKI, Wojciech [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 03.02.2023 r.]
  4. Królikowski Wojciech, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 18.02.2022 r.]
  5. StanisławS. Mrówczyński StanisławS., Zmarł prof. dr hab. Wojciech Królikowski [online], Narodowe Centrum Badań Jądrowych [dostęp 02.06.2020 r.]
  6. StanisławS. Mrówczyński StanisławS., Nie żyje prof. Wojciech Królikowski, wybitny fizyk [online], wyborcza.pl, 01.05.2019 r. [dostęp 02.05.2020 r.]
  7. a b c d Odnowienie doktoratu profesora Wojciecha Królikowskiego w dniu 21.11.2001 r. [online], Wydział Fizyki UW [dostęp 02.06.2020 r.]

Oceń: Wojciech Królikowski

Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:7