Daria Monika Lipińska-Nałęcz, urodzona 1 lipca 1951 roku w Warszawie, to postać niezwykle istotna w polskiej historii nauk humanistycznych. Zmarła 20 marca 2022 roku w Wołominie, pozostawiając po sobie trwały ślad w dziedzinie archiwistyki i edukacji.
Była ona historykiem oraz doktorem habilitowanym nauk humanistycznych, a także uznawanym nauczycielem akademickim. Jej kariera zawodowa obejmowała wiele znaczących ról, w tym naczelnego dyrektora Archiwów Państwowych w latach 1996–2006, gdzie miała kluczowy wpływ na polską archiwistykę.
Dodatkowo, w latach 2012–2015 pełniła funkcję podsekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, co świadczy o jej zaangażowaniu w rozwój polskiej nauki i edukacji wyższej.
Życiorys
Daria Nałęcz ukończyła edukację w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Reytana w Warszawie w 1969 roku. Następnie, w 1974 roku, uzyskała dyplom z historii na Uniwersytecie Warszawskim. W latach 1972-1981 była aktywną członkinią Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, gdzie brała udział w pracach egzekutywy POP PZPR w Instytucie Badań Literackich. W 1980 roku obroniła pracę doktorską, a w 1995 roku zdobyła stopień doktora habilitowanego na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, prezentując rozprawę pt. „Sen o władzy. Inteligencja wobec niepodległości”.
W karierze zawodowej Daria Nałęcz współpracowała m.in. z Instytutem Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, gdzie pełniła rolę docenta. Została również profesorem i dziekanem Wydziału Nauk Politycznych Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku. W 2008 roku objęła stanowisko rektora Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie, która później została przekształcona w Uczelnię Łazarskiego. Jej działalność akademicka obejmowała również wykłady w Prywatnej Wyższej Szkole Nauk Społecznych, Komputerowych i Medycznych w Warszawie.
Specjalizowała się w historii Polski XIX i XX wieku, szczególnie koncentrując się na losach polskiej inteligencji oraz wydarzeniach dwudziestolecia międzywojennego. Z kolei od 1 września 1996 do 26 września 2006 piastowała urząd naczelnego dyrektora Archiwów Państwowych. 31 stycznia 2012 roku została powołana na stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, które zajmowała do 1 grudnia 2015 roku.
Nałęcz była ponadto członkinią jury Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego oraz aktywnie uczestniczyła w Stowarzyszeniu Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego w Warszawie. Ostatecznie spoczęła na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.
Wybrane publikacje
Oto wybrane prace Darii Nałęcz, które ukazują jej wkład w dziedzinę dziennikarstwa i historii:
- Zawód dziennikarza w Polsce: 1918–1939, PWN, Warszawa 1982,
- … zemsty grom, ludu gniew (współautor z Tomaszem Nałęczem), Wyd. Iskry, Warszawa 1984,
- Józef Piłsudski – legendy i fakty (współautor z Tomaszem Nałęczem), Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1987,
- Sen o władzy: inteligencja wobec niepodległości, PIW, Warszawa 1994,
- Kronika odradzającej się i wolnej Polski (1915–1939), Wszechnica Świętokrzyska, Kielce 1998.
Odznaczenia
Daria Nałęcz posiada szereg znaczących odznaczeń, które odzwierciedlają jej osiągnięcia i wkład w życie społeczne. Do jej wyróżnień należą:
- krzyż komandorski z gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 2011 roku,
- krzyż komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 2007 roku.
Przypisy
- Stowarzyszenie Pracowników, Współpracowników i Przyjaciół Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa Imienia Jana Nowaka-Jeziorańskiego – O Stowarzyszeniu [online], wolnaeuropa.pl [dostęp 14.12.2023 r.]
- Zmarła żona prof. Tomasza Nałęcza. Ważny apel w sprawie pogrzebu, se.pl, 24.03.2022 r. [zarchiwizowane 24.03.2022 r.]
- Zmarła prof. Daria Nałęcz, Archiwa Państwowe, 21.03.2022 r. [zarchiwizowane 25.03.2022 r.]
- Nie żyje profesor Daria Nałęcz. Miała 71 lat [online], onet.pl, 21.03.2022 r. [dostęp 21.03.2022 r.]
- Daria Lipińska-Nałęcz, wyborcza.pl, 23.03.2022 r. [zarchiwizowane 27.03.2022 r.]
- Daria Lipińska-Nałęcz [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 16.08.2022 r.]
- Nagroda Historyczna Moczarskiego 2017. Dziesięć nominowanych książek [online], wyborcza.pl, 13.10.2017 r. [dostęp 15.10.2017 r.]
- Zasłużeni wykładowcy, pwsbia.edu.pl [zarchiwizowane 06.10.2019 r.]
- Dr hab. Daria Lipińska-Nałęcz, nauka.gov.pl [zarchiwizowane 21.09.2013 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29.09.2011 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2012 r. poz. 134).
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17.09.2007 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2008 r. nr 3, poz. 25).
- Wojciech W. Rylski, Absolwenci Reytana 1969, wne.uw.edu.pl [zarchiwizowane 01.02.2013 r.]
- a b Tomasz T. Wituch, Bogdan B. Stolarczyk, Studenci Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego 1945–2000, Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2010, s. 403.
- Spętana akademia, Polska Akademia Nauk w dokumentach władz PRL. Materiały partyjne 1950–1986, Patryk P. Pleskot, Tadeusz Paweł T. Rutkowski (oprac.), t. II, Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2012, s. 713.
- Dr hab. Daria Lipińska-Nałęcz, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 15.12.2011 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Stanisław Kielan (profesor) | Helena Radlińska | Barbara Wojtowicz-Natanson | Danuta Knysz-Tomaszewska | Stanisław Sokołowski (nauczyciel) | Isaak Pomieranczuk | Robert Firmhofer | Abraham Lewin | Andrzej Wyczański | Dariusz Kołodziejczyk | Jadwiga Sobieska | Wojciech Królikowski | Jerzy Wiatr | Jacek Miler | Zdzisław Najder | Zbigniew Semadeni | Wanda Wyrobkowa-Pawłowska | Robert Łuczak (geograf) | Piotr Gliński | Marzena MazurOceń: Daria Nałęcz