Jadwiga Grabowska to wybitna postać w świecie mody, znana ze swoich unikalnych projektów oraz znaczącego wkładu w rozwój polskiego stylu. Urodziła się w Warszawie w 1898 roku, a jej kariera zawodowa obejmowała wiele aspektów związanych z kreatywnością w modzie.
Przez dekadę, od 1958 do 1968 roku, pełniła funkcję dyrektorki artystycznej w państwowym przedsiębiorstwie „Moda Polska”, gdzie wpływała na trendy i kierunki w polskiej modzie. Jej osiągnięcia są nie tylko doceniane przez branżę, ale także pozostają inspiracją dla przyszłych pokoleń projektantów.
Jadwiga Grabowska zmarła w Warszawie 28 grudnia 1988 roku, pozostawiając po sobie trwały ślad w historii mody.
Życiorys
Życie prywatne
Jadwiga Grabowska pochodziła z zamożnej żydowskiej rodziny, będąc córką Stanisława oraz Pauliny z domu Eber Seydenbeutelów. Warto zaznaczyć, że była siostrzenicą architekta Edwarda Zachariasza Ebera. Jej ojciec działał jako przedsiębiorca w branży budowlanej. Rodzina Seydenbeutelów posiadała kilka kamienic w Warszawie, w tym te mieszczące się przy Marszałkowskiej 63, Marszałkowskiej 44a oraz Żurawiej 24a. Mieszkali oni w kamienicy przy Marszałkowskiej 63, która była znana jako dom „Pod Syrenami”.
Jadwiga ukończyła Zakład Naukowy Zofii Sierpińskiej oraz pensję w 1918 roku, a także dwuletnią Szkołę Dziennikarską Wincentego Kosiakiewicza. W jej życiu osobistym ważnym wydarzeniem było małżeństwo z piłkarzem drużyny Polonii Warszawa, a później dziennikarzem sportowym, Tadeuszem Grabowskim, który przyszedł na świat 2 października 1899 roku, a odszedł 18 lutego 1985 roku.
Kariera zawodowa
W okresie przedwojennym Jadwiga Grabowska prowadziła własny salon mody. W 1939 roku objęła stanowisko redaktorki w czasopiśmie „Kobieta w Świecie i w Domu”. Losy jej rodziny podczas okupacji nie są do końca znane, jednak rodzice ukrywali się pod Warszawą po zmianie nazwiska na Starzyński. Po wojnie otworzyła w Warszawie, przy Marszałkowskiej 44a, prywatny dom mody „Feniks” w 1946 roku. W roku 1947 odbyła podróż do Francji oraz Wielkiej Brytanii, aby zapoznać się z pierwszymi po wojnie kolekcjami znanych domów mody oraz odnowić wcześniejsze kontakty sprzed 1939 roku.
W styczniu 1947 roku, pod presją władz, rozpoczęła likwidację swojego domu mody. Wraz z zespołem przeszła do firmy Krystyna Różycka i Spółka, która współpracowała z Ministerstwem Spraw Zagranicznych. W 1950 roku również ta firma została przejęta przez władze i włączona do Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego. W 1953 roku Jadwiga objęła kierownictwo nadzoru artystycznego w Zakładach Konfekcyjnych CPLiA.
W tym samym roku została członkinią Komisji Organizacyjnej ds. Pokazu Mody na Targach Lipskich, która z biegiem lat wielokrotnie zmieniała swoją nazwę, jednak skład personalny pozostał bez zmian, co doprowadziło do utworzenia Biura Mody Ewa.
Wrzesień 1958 roku przyniósł połączenie Biura Mody Ewa z przedsiębiorstwem Gallux-Hurt, które stworzyło Modę Polską. Grabowska pełniła wówczas funkcję dyrektora artystycznego. Dzięki swojemu statusowi miała możliwość frequentowania Paryża oraz innych miejsc związanych z modą światową, co umożliwiło przedsiębiorstwu dynamiczne reagowanie na trendy.
W trakcie jej pracy dla Mody Polskiej, firma prezentowała swoje kolekcje na pokazach na całym świecie. W 1968 roku przeszła na emeryturę, a okoliczności jej odejścia z Mody Polskiej otoczone są tajemnicą, co niektórzy współpracownicy i historycy interpretują jako działanie o podłożu politycznym. To właśnie wtedy rozpoczął się proces upadku przedsiębiorstwa, które zakończyło swoją działalność w 1998 roku.
Po odejściu z Mody Polskiej kontynuowała współpracę z Przedsiębiorstwem Krawiecko-Kuśnierskim Stołecznego Przemysłu Terenowego „Ambasador” oraz Zakładem Przemysłu Odzieżowego CORA. W latach siedemdziesiątych nadzorowała artystycznie Zakład Wzornictwa Mody „Modny Strój”. Mimo że promowała modę awangardową, osobiście preferowała klasyczny styl, często nosząc turbany i kostiumy o tradycyjnym kroju.
Współpracownicy opisują ją jako osobę bardzo obeznaną w środowisku, ale także wymagającą szefową, która zawsze wyrażała swoje zdanie z pewnością siebie i determinacją.
Przypisy
- Jerzy Antkowiak - Mrożek z Gombrowiczem w domu wariatów. web.archive.org. [dostęp 13.05.2023 r.]
- Polish Fashion Stories [online], polish fashion stories, 17.12.2016 r. [dostęp 31.08.2023 r.]
- Rzechorzek E., Moda Polska Warszawa, Warszawa 2018 r., ss. 87-98.
- Ida Świerkocka. To one ubierały warszawianki. „Skarpa Warszawska”, 2017, nr 1, s. 18-22.
- Marta Sztokfisz: Caryca polskiej mody, święci i grzesznicy. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B, 2015 r., s. 256. ISBN 978-83-280-2641-4.
- Jerzy Antkowiak, Agnieszka L. Janans: Antkowiak. Niegrzeczny chłopiec polskiej mody. Wrocław: Wydawnictwo Bukowy Las, 2015 r., s. 241. ISBN 978836448138-3.
- Aleksandra Boćkowska: To nie są moje wielbłądy. O modzie w PRL. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne, 2015 r., s. 246. ISBN 978-83-8049-044-4.
- Polska Kronika Filmowa, nr 11A/1961 – Kulisy mody.
- Polska Kronika Filmowa, nr 38B/1960 – Moda.
- Polska Kronika Filmowa, nr 7B/1960 – Jeszcze karnawał.
- „Kobieta w Świecie i w Domu: dwutygodnik poświęcony życiu domowemu i modom”, 1939 nr 10-14.
- Adresy Warszawy na rok 1909, pod red. Antoniego Żwana, Warszawa 1909 r., s. 767.
- a b Jadwiga Grabowska – „Coco Chanel” polskiej mody | Historia zapomniana i mniej znana [online], historiamniejznanaizapomniana.wordpress.com [dostęp 13.04.2020 r.]
- Majewski J.S., Dom pod skrzydlatymi syrenami, „Gazeta Stołeczna”, dodatek do Gazety Wyborczej, 16.07.1998 r., s. 8.
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Zygmunt Rytka | Jacek Sempoliński | Jan Młodożeniec | Konrad Eberhardt | Ewa Berger-Jankowska | Tadeusz Wojciechowski (dyrygent) | Barbara Kniaziołucka | Maria Tyszkiewicz | Szymon Kataszek | Lyda Roberti | Piotr Anderszewski | Sebastian Fabijański | Iwona de Pétry | Irena Molga | Olga Didur-Wiktorowa | Bohdan Gorbaczyński | Krzysztof Hulboj | Kazimierz Błaszczyński (aktor) | Stefan Orzechowski (aktor) | Paweł KwaśniewskiOceń: Jadwiga Grabowska