Teodor Chrząński (ogrodnik)

---

Życiorys

Teodor Chrząński pochodził z Warszawy, a jego narodziny miały miejsce w 1958 roku. Był synem Teodora Stanisława Aleksandra Chrząńskiego oraz Marii z domu Kuhnke. Jego edukacja rozpoczęła się w szkole ogrodniczej przy Ogrodzie Pomologicznym, co stanowiło solidny fundament dla jego przyszłej kariery zawodowej.

Następnie podjął studia we Francji, gdzie miał okazję pracować w ogrodach wersalskich oraz u Édouarda André. Tam zdobył cenne doświadczenie, które przyczyniło się do jego umiejętności projektowania i zakładania różnorodnych ogrodów i parków miejskich, w tym m.in. w Łodzi.

W swojej karierze zawodowej współpracował głównie z Walerianem Kronenbergiem. Jego zaangażowanie w życie zawodowe ogrodników potwierdza fakt, że był członkiem Towarzystwa Ogrodniczego Warszawskiego, a w latach 1895–1899 pełnił funkcję sekretarza tej instytucji. Posiadał również własny zakład ogrodniczy w Bródnie, w którym hodował rośliny przeznaczone do projektowanych przez siebie parków.

Chrząński był także profesorem w szkole ogrodniczej w Warszawie oraz sędzią w konkursach na projekty ogrodów, co podkreśla jego autorytet w dziedzinie ogrodnictwa. W 1933 roku wymieniany był jako członek Komitetu Plantacyjnego Miast Rzeczypospolitej.

W roku 1911, w swoim życiu osobistym, ożenił się z Antoniną Godowską, co dodatkowo wzbogaciło jego biografię.

Niektóre realizacje

Teodor Chrząński, jako utalentowany ogrodnik, pozostawił po sobie wiele znakomitych realizacji, które wzbogaciły polski krajobraz parkowy. Poniżej przedstawiamy niektóre z jego najbardziej znanych projektów:

• Park w Radoryżu, powiat Łuków, zrealizowany w 1891 roku,
• Park w Krzyżanówku, powiat Kutno, powstały w 1892 roku,
• Park w Chojnowie, powiat Przasnysz, który był budowany w latach 1893–1895,
• Park w Głoszycach, również powiat Przasnysz, z tego samego okresu 1893–1895,
• Park w Mosznie, powiat Warszawa, zaprojektowany w 1894 roku,
• Park w Skanyczu z 1896 roku, mający 3 morgi,
• Park Stary w Białymstoku, który powstał w latach 1895–1897, wspólnie z W. Kronenbergiem,
• Park Świętokrzyski w Łodzi, znany również jako Park im. Henryka Sienkiewicza, w budowie od 1896 do 1897 roku, w partnerstwie z Piotrem Hoserem; na początku łódzki magistrat błędnie przypisał jego projekt F. Chełmińskiemu,
• Park w Gulczewie, powiat Płock, którego prace trwały od 1897 do 1900 roku,
• Park w Nadułkach, powiat Płock, powstał w 1882 roku,
• Park w Skolimowie, który został stworzony w 1899 roku,
• Park w Przysusze, powiat Opoczno, realizowany w latach 1900–1901,
• Park w Filipowicach, powiat kazimierski, zbudowany w 1902 roku,
• Prace melioracyjne w parku im. Stanisława Staszica w Kielcach zrealizowane w 1905 roku,
• Park im. ks. Józefa Poniatowskiego w Łodzi, stworzony wspólnie z W. Kronenbergiem w latach 1904–1910,
• Park w Milanówku przy willi Oskara Saengera, powiat pruszkowski, zrealizowany w 1910 roku,
• Park Miejski im. Augusta Krzyżanowskiego w Tomaszowie Lubelskim, otwarty w 1931 roku.

Projekty niezrealizowane

Wśród projektów, które miały zostać zrealizowane, znajduje się Park na Zdrowiu w Łodzi. Powstał on w 1904 roku i został zrealizowany według wizji Stefana Rogowicza, jednego z bardziej uznawanych twórców architektury ogrodowej.

---

Oceń: Teodor Chrząński (ogrodnik)

---