Tadeusz Sawicz

Wojsko i służby mundurowe

Tadeusz Władysław Sawicz, urodzony 13 lutego 1914 roku w Warszawie, a zmarły 19 października 2011 roku w Toronto, to postać, która na zawsze zapisała się w historii Polski. Był on generałem brygady oraz pilotem Wojska Polskiego, którego zasługi i odwaga zasługują na szczególne wyróżnienie.

Warto podkreślić, że Sawicz był ostatnim żyjącym polskim uczestnikiem bitwy o Anglię, wydarzenia, które miało kluczowe znaczenie dla obrony Europejskiego nieba. Ponadto, pozostawał ostatnim żyjącym żołnierzem Brygady Pościgowej, która z determinacją broniła Warszawy podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku.

Życiorys

W 1933 roku rozpoczął swoją drogę wojskową, wstępując do Wojska Polskiego. Już w 1934 roku ukończył kurs unitarny w Szkole Podchorążych Piechoty, a następnie kontynuował naukę w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, gdzie znalazł się w IX promocji. 15 października 1936 roku awansował na podporucznika, rozpoczynając karierę pilota w 111 eskadrze myśliwskiej. W 1937 roku został przeniesiony do 114 eskadry myśliwskiej.

W trakcie kampanii wrześniowej, od 4 września 1939 roku, zajmował stanowisko zastępcy dowódcy 114 eskadry myśliwskiej. 14 września 1939 roku wyleciał samolotem PZL P.11c z lotniska w Poniatowej, mając za zadanie dostarczenie pilnych rozkazów do generała Juliusza Rómmla. Tego samego dnia wylądował w Warszawie, która była oblężona przez Niemców. Po wykonaniu misji i otrzymaniu odpowiedzi od dowództwa, podjął kolejne wyzwanie – dostarczenie korespondencji do sztabu marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza. 17 września 1939 roku, mimo trudności, dotarł do granicy z Rumunią, gdzie przekazał cenne dokumenty.

Przez Rumunię, Jugosławię i Włochy dotarł do Francji, gdzie rozpoczął szkolenie w Centrum Wyszkolenia Lotnictwa w Lyonie. W czerwcu 1940 roku służył w Kluczu Frontowym Nr 10 przy Groupe de Chasse III/10 w Deauville. Po klęsce Francji, wykorzystując samolot Bloch MB.152, uciekł przez Morze Śródziemne do Algierii. Następnie udał się do Maroka, a stamtąd do Wielkiej Brytanii, gdzie pierwsze cztery miesiące spędził na szkoleniu w ośrodku w Aston Down.

Od października 1940 roku przydzielony został do polskich dywizjonów w Wielkiej Brytanii, w tym do 303 im. Tadeusza Kościuszki, 316 i 315. 9 listopada 1941 roku objął dowództwo eskadry A dywizjonu 316 „Warszawskiego”, a od 25 września 1942 roku dowodził dywizjonem 315 „Dęblińskim”. W dniu 16 kwietnia 1943 roku został przeniesiony na stanowisko zastępcy dowódcy 1 Skrzydła Myśliwskiego, a od 3 lipca 1943 roku pełnił funkcję oficera łącznikowego w 12 Grupie Myśliwskiej. 18 października 1943 roku rozpoczął pracę jako instruktor lotniczy w Rednal.

3 kwietnia 1944 roku został skierowany na staż do sztabu 9 Armii Powietrznej USAAF, gdzie pełnił rolę oficera łącznikowego w 61 Fighter Squadron, gdzie założył polską sekcję. Po zakończeniu służby w Siłach Powietrznych Stanów Zjednoczonych, zarówno 14 czerwca 1944 roku jak i 10 października 1944 roku, objął dowództwo odpowiednio III i 131 Skrzydła Myśliwskiego, a 16 lipca 1945 roku ponownie stanął na czele III Skrzydła Myśliwskiego.

W 1947 roku, awansowany na stopień majora, przeszedł demobilizację. W 1957 roku przeniósł się do Kanady, gdzie związał swoje życie zawodowe z firmami lotniczymi. Osiedlił się w Montrealu i Etobicoke, lecz na początku lat 70. na krótko powrócił do Polski. Zmarł w domu opieki w Toronto, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze C30-X-18b.

Zajął 82. lokatę na „Liście Bajana”, gdzie zapisano 3 pewne zwycięstwa oraz 3 i 1/2 uszkodzeń. Warto podkreślić, że dodatkowo, które nie znalazły się na „Liście Bajana”, lecz zostały zaakceptowane przez Amerykanów, zarejestrowano jeszcze jedno uszkodzenie, które miało miejsce 21 maja 1944 roku, gdy zestrzelił samolot Fw 190. Postanowieniem Prezydenta RP, Lecha Kaczyńskiego, z dnia 3 maja 2006 roku, został awansowany do stopnia generała brygady.

Ordery i odznaczenia

Tadeusz Sawicz, uznawany za wybitnego pilota, został uhonorowany wieloma znaczącymi odznaczeniami wojskowymi za swoje odważne czyny i osiągnięcia w trakcie II wojny światowej. Wśród jego najważniejszych nagród znajdują się:

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (nr 9381) – przyznany 12 maja 1943,
  • Krzyż Walecznych – przyznany czterokrotnie: po raz pierwszy 15 lipca 1941 (podwójny), następnie 15 lipca 1942, a ostatni raz 15 czerwca 1945,
  • Medal Lotniczy,
  • Krzyż Czynu Bojowego Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie,
  • Polowa Odznaka Pilota,
  • Distinguished Flying Cross – przyznany przez Wielką Brytanię, 20 października 1943,
  • Distinguished Flying Cross – przyznany przez Stany Zjednoczone, w 1943 roku,
  • Air Medal – przyznany dwukrotnie w 1944 roku przez Stany Zjednoczone,
  • Vliegerkruis – nadany przez Holandię.

Każde z tych odznaczeń świadczy o nieprzeciętnej dzielności i oddaniu Tadeusza Sawicza w walce o wolność oraz o uznaniu jego talentu jako pilota.

Oceń: Tadeusz Sawicz

★★★★★
Średnia ocena:4.55 Liczba ocen:6